Rynek osób pracujących dzieli się na osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę oraz samozatrudnione (B2B). Każda z tych form ma zarówno zwolenników jak i przeciwników. Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, które rozwiązanie jest lepsze. firma czy umowa o prace

Umowa o pracę oraz samozatrudnienie, a potrącenia 

Części składowe wynagrodzenia Umowa o pracę Samozatrudnienie (B2B), finansowane przez samozatrudnionego
Finansowane przez pracownika z wynagrodzenia Finansowane przez pracodawcę
składka emerytalna 9,76% 9,76% 19,52%
składka rentowa 1,5% 6,5% 8%
składka chorobowa 2,45% - dobrowolna - 2,45%
składka zdrowotna naliczona 9% - 9%
składka zdrowotna do odliczenia 7,75% podstawy wymiaru - 7,75% podstawy wymiaru
składka wypadkowa   od 0,67 do 3,33%* od 0,67 do 3,33%*
Fundusz Pracy - 2,45% 2,45%**
FGŚP - 0,10% -
PPK*** 2% 1,5% -
koszty uzyskania przychodu 250 - 300 zł miesięcznie - bez limitu, ale koszty muszą mieć związek z prowadzoną działalnością gospodarczą
stawka podatku 17% dla dochodów nieprzekraczających 85 528 zł, powyżej tej kwoty 32% -

cztery formy opodatkowania:
1. zasady ogólne: 17% dla dochodów nieprzekraczających 85 528 zł, powyzej tej kwoty 32%
2. podatek liniowy: 19%
3. podatek ryczałtowy: stawka od 3% do 17% - w zależności od rodzaju działalności
4. karta podatkowa - przy spełnieniu określonych warunków.



*stopa procentowa – zależy od liczby ubezpieczonych osób oraz branży, w której działa firma
** Fundusz Pracy – przedsiębiorca nie ma obowiązku opłacania składek jeżeli przykładowo płaci preferencyjne składki ZUS
*** Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) dotyczą jedynie osób pełnoletnich zatrudnionych, którzy nie podjęli decyzji o rezygnacji z odprowadzania składek. PPK nie jest obowiązkowe. 

Umowa o pracę, wynagrodzenie netto, a obciążenia

W przypadku umowy o pracę składki naliczane są od:
  • wynagrodzenia brutto pracownika – składki społeczne
  • wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki społeczne – dla składki zdrowotnej


Wynagrodzenie brutto 7 000 10 000
20 000
składka emerytalna 683,20 zł 976 zł 19,52%
składka rentowa 105 zł 150 zł 300 zł
składka chorobowa 171,50 zł 245 zł 490 zł
razem składki społeczne 959,70 zł 1 371 zł 2 742 zł
koszty uzyskania przychodu (250 zł) 250 zł 250 zł 250 zł
podatek (17%) 984,35 zł 1 424,43 zł 2 891,36 zl
kwota wolna od podatku (43,76) 43,76 zł 43,76 zł 43,76 zł
składka zdrowotna 543,63 zł 776,61 zł 1 553,22 zł
składka zdrowotna do odliczenia (7,75%) 468,13 zł 668,75 zł 1 337,50 zł
zaliczka na podatek 472 zł 712 zł 1 510 zł
wynagrodzenie netto 5 024,67 zł 7 140,39 zł 14 194,78 zl


W przypadku wynagrodzenia 10 000 zł brutto, wynagrodzenie netto kształtuje się na wysokości 7 140,39 zł. Przy wynagrodzeniu 20 000 zł brutto wynosi 14 194,78 zł do momentu wejścia w drugi próg podatkowy. Po przekroczeniu I progu, podatek wynosi 32%, co oznacza, że wynagrodzenie netto jest mniejsze. 

W powyższym zestawieniu zostało wskazane porównanie miesięcznych kwot brutto i netto. W przypadku rocznych obliczeń, ograniczeniu podlega podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wartości trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia. W 2021 roku limit wynosi 157 770 zł (5 259 zł x 30). Po osiągnieciu powyższej wartości, wymienione składki nie są pobierane, co oznacza, że wynagrodzenie nie jest o nie pomniejszane. 

Praca na własny rachunek

W działalności gospodarczej składki naliczane są od:
  • kwoty nie mniejszej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia, w 2021 roku jest to 3 155,40 zł – ubezpieczenia społeczne, pełen ZUS
  • kwoty nie mniejszej niż 30% minimalnego wynagrodzenia w danym roku, w 2021 roku jest to 840 zł – ubezpieczenia społeczne, składki preferencyjne oraz mały ZUS plus
  • kwoty nie niższej niż 75% przeciętnego wynagrodzenia, w 2021 roku jest to 4 242,38 zł – składka zdrowotna.
Poniżej przykład wyliczenia. 
Podatnik płaci pełen ZUS liczony od minimalnej podstawy wymiaru składek. Rozlicza się podatkiem liniowym

Kwota netto na fakturze 7 000 10 000
20 000
składka emerytalna 615,93 zł 615,93 zł 615,93 zł
składka rentowa 252,43 zł 252,43 zł 252,43 zł
składka wypadkowa 52,70 zł 52,70 zł 52,70 zł
składka chorobowa 77,31 zł 77,31 zł 77,31 zł
razem skladki społeczne 998,37 zł 998,37 zł 998,37 zł
Fundusz Pracy 77,31 zł 77,31 zł 77,31 zł
obsługa ksiegowa* 129 zł 129 zł 129 zł
składka zdrowotna naliczona 381,81 zł 381,81 zł 381,81 zł
składka zdrowotna do odliczenia (7,75%) 328,78 zł 328,78 zł 328,78 zł
podatek (liniowy) 772,33 zł 1 342,33 zł 3 242,33 z
dochód/zysk netto 4 641,18 zł 7 071,18 zł 15 171,18 zł


*cena za obsługę księgową została podana w oparciu o średnią wartość cen pochodzącą z kilku biur rachunkowych.
Na podstawie powyższych zestawień widać, że w przypadku umowy o pracę, składki ZUS zależą od kwoty wynagrodzenia. Im wyższe wynagrodzenie, tym wyższe składki. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, przedsiębiorca płaci składki w tej samej wysokości. Wielkość osiągniętego przychodu nie ma tu znaczenia.


Data publikacji: 2021-09-03, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU