W 2019 roku zostały wprowadzone Pracownicze Plany Kapitałowe, Terminy ich wdrożenia zależą od liczby zatrudnionych pracowników. Najwcześniej zostały wprowadzone do dużych przedsiębiorstw. Od 2021 roku funkcjonują w firmach zatrudniających mniej niż 20 osób. Docelowo pojawią się w każdej działalności, w której zatrudniona jest co najmniej 1 osoba.
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) służą do oszczędzania pieniędzy przez osoby zatrudnione, które w przyszłości będą przeznaczone na wypłatę dodatkowych środków po osiągnięciu przez nie 60 roku życia. Dla przedsiębiorców ich wdrożenie wiąże się z dodatkowymi obowiązkami.
Dla kogo jest PPK?
PPK obejmuje pełnoletnie osoby zatrudnione w ramach umów, od których odprowadzane są obowiązkowe składki emerytalno-rentowe. Należą do nich:
pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę
osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą
członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych
osoby fizyczne wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia bądź innej umowy o świadczenie usług
członkowie rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji
osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Osoby będące w wieku poniżej 55 lat są automatycznie zapisywane do PPK. W każdej chwili mogą zrezygnować z uczestnictwa lub powrócić do oszczędzania pod warunkiem, że złożą u pracodawcy deklarację o rezygnacji. Osoby pomiędzy 55, a 70 rokiem życia mogą przystąpić do planu dobrowolnie po podpisaniu deklaracji.
Przedsiębiorca, który zatrudnia choćby jednego pracownika ma obowiązek zawarcia 2 umów:
umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową
umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej.
Przedsiębiorca zwolniony z umowy o zarządzanie PPK
Niektórzy przedsiębiorcy mogą zostać zwolnieni z zawarcia umowy o zarządzanie PPK.
Umowy nie musi podpisywać:
przedsiębiorca o statusie mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, któremu wszyscy pracownicy złożą deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, który przynajmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie wymienione warunki:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, który nie przekroczył równowartości 2 000 000 euro w przeliczeniu na złotówki lub sumy aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat, które nie przekroczyły równowartości 2 000 000 euro przeliczonych na złotówki
przedsiębiorca prowadzący Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), do których przystąpiło przynajmniej 25% osób zatrudnionych pod warunkiem, że naliczają i odprowadzają podstawowe składki do PPE w wysokości przynajmniej 3,5% wynagrodzenia. Jeżeli przedsiębiorca zawiesi naliczanie i odprowadzanie składek do PPE na łączny okres przekraczający 90 dni, to musi zawrzeć umowę o zarządzanie PPK
przedsiębiorca, którego wszyscy pracownicy dokonali rezygnacji z przystąpienia do PPK obowiązkowo w formie pisemnej zawierającej wszystkie wymagane dane, jak: dane podmiotu zatrudniającego i uczestnika PPK, oświadczenie uczestnika PPK o posiadaniu wiedzy o konsekwencjach złożenia rezygnacji.
Przedsiębiorca ma obowiązek informowania co 4 lata w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku uczestników PPK, którzy złożyli rezygnację o tym, że ponownie będzie dokonywał za nich wpłat do PPK począwszy od dnia 1 kwietnia. Uczestnik PPK ma prawo złożyć ponownie oświadczenie o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK za pomocą deklaracji.
Terminy i obowiązki przedsiębiorców przy wdrażaniu PPK
Firmy zatrudniające poniżej 20 osób zobowiązane były następującymi terminami:
wybór instytucji finansowej – do 26 marca 2021 roku
zawarcie umowy o zarządzanie PPK – do 26 kwietnia 2021 roku
zawarcie umowy o prowadzenie PPK – do 10 maja 2021 roku
Umowa o zarządzanie PPK
Przedsiębiorca zawiera umowę o zarządzanie PPK z dowolną instytucją finansową. Lista uprawnionych podmiotów znajduje się na oficjalnym portalu poświęconym PPK. Umowa powinna mieć postać elektroniczną, aby można było ją zapisać na trwałym nośniku, jak: USB, płyta CD, czy plik PDF przesłany e-mailem.
Wybór odpowiedniej instytucji finansowej powinien nastąpić w oparciu o porozumienie z zakładową organizacją związkową. Jeżeli w przedsiębiorstwie nie ma takiej organizacji to porozumienie powinno zostać zawarte z grupą osób reprezentujących pracowników. W przypadku gdyby nie doszło do porozumienia na miesiąc przed upływem terminu zawarcia umowy o zarządzanie PPK, to przedsiębiorca musi sam wybrać instytucję finansową. Aby dokonać właściwego wyboru powinien dobrze ocenić:
proponowane warunki zarządzania środkami gromadzonymi w PPK
efektywność w zarządzaniu aktywami
doświadczenie w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi,
z zastrzeżeniem, że w umowie o zarządzanie PPK nie mogą być zawarte warunki mniej korzystne od tych prezentowanych przez instytucję finansową na stronie PPK w dniu zawarcia umowy.
Umowa o prowadzenie PPK
Obowiązkiem pracodawcy jest podpisanie umowy o prowadzenie PPK w imieniu oraz na rzecz zatrudnionych pracowników. Umowa powinna być zawarta po upływie 3 miesiąca od zatrudnienia pracownika w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynęły 3 miesiące od zatrudnienia. Do okresu zatrudnienia muszą być wliczone wcześniejsze okresy zatrudnienia danego pracownika w firmie.
Zgodnie z przepisami pracodawca może zawrzeć jedną umowę o prowadzenie PPK dla wszystkich pracowników w formie załącznika zawierającego listę osób objętych PPK.
Koszty związane z PPK
Wpłatami na PPK obciążeni są zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Obie strony mają prawo zadeklarować dokonywanie wpłat dodatkowych.
Wpłaty pracodawcy
wpłata podstawowa – 1,5% wynagrodzenia
wpłata dodatkowa – 2,5% wynagrodzenia (możliwość zmiany przez zatrudniającego wysokości wpłaty dodatkowej lub rezygnacji z niej w formie zmiany umowy o zarządzanie PPK).
Wpłaty uczestnika PPK
wpłata podstawowa – 2% wynagrodzenia (wpłata może być niższa niż 2%, ale nie może to być mniej niż 0,5% wynagrodzenia, pod warunkiem, że wynagrodzenie uczestnika PPK jakie osiąga on z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza 1,2-krotnosci minimalnego wynagrodzenia
wpłata dodatkowa – w wysokości do 2% wynagrodzenia.
Dodatkowo po stronie pracodawcy leży wypłata dodatkowego wynagrodzenia z tytułu obsługi technicznej związanej z PPK jaka realizowana jest przez podmioty finansowo-księgowe.
Kary dla pracodawców za niedopełnienie obowiązków związanych z PPK
Na pracodawcę, który nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o PPK w ustalonym terminie może zostać nałożona kara grzywny w wysokości do 1,5% całego funduszu wynagrodzeń. Kara podobnej wysokości grozi także za nakłanianie pracowników do rezygnacji z uczestnictwa w PPK.
Kara grzywny w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł grozi pracodawcy, który:
