Dywidenda jest to kwota z zysku wypłacana raz w roku akcjonariuszom lub wspólnikom spółki kapitałowej bądź z ograniczoną odpowiedzialnością. Wynik finansowy na plus jaki spółka osiągnie dzielony jest na udziałowców na podstawie uchwały o podziale zysku podjętej przez zgromadzenie wspólników. Każdy wspólnik lub udziałowiec uprawniony do wypłaty dywidendy otrzymuje ją w wysokości kwoty proporcjonalnie do posiadanych udziałów. Czasami może zdarzyć się, że wypłacona kwota dywidendy zostaje zawyżona. Czy w takiej sytuacji należy zwrócić nadpłaconą kwotę dywidendy oraz jakie konsekwencje podatkowe wynikają dla spółki w przypadku zwrotu dywidendy?
Wypłata z zysku w spółce kapitałowej ma miejsce po zakończonym roku obrotowym. W tym czasie spółki między innymi zatwierdzają sprawozdanie finansowe, udzielają absolutorium członkom zarządu i dzielą wynik finansowy. Z reguły zysk wypracowany przez spółkę przekazywany jest uprawnionym wspólnikom proporcjonalnie do posiadanych udziałów, chyba że umowa spółki zawiera inny zapis. Wysokość zysku powinna być przedstawiona w rocznym sprawozdaniu finansowym spółki za ostatni rok obrotowy. Nie może ona przekroczyć wyniku finansowego za ostatni rok obrotowy.
W niektórych okolicznościach wynik finansowy za ostatni rok obrotowy może zostać powiększony o:
niepodzielone zyski z lat ubiegłych
przeniesione na poczet wyniku finansowego sumy kwot z kapitału zapasowego utworzonego z zysków spółki mogące stanowić kwoty do podziału
przeniesione na poczet wyniku finansowego sumy kwot z kapitału rezerwowego utworzonego z zysków spółki mogące stanowić kwoty do podziału.
Jeżeli spółka dokona powiększenia wyniku finansowego za ostatni rok o wyżej przedstawione kwoty, to jeszcze przed podziałem pomiędzy uprawnionymi wspólnikami powinna pomniejszyć wynik finansowy za ostatni rok obrotowy o straty z lat ubiegłych niepokryte do tej pory oraz sumy ustalone w umowie spółki, które powinny zostać przekazane np. na kapitał zapasowy lub rezerwowy.
Uprawnienia wspólników do zysku w spółce kapitałowej
Jedną z pierwszych czynności jaką spółka musi wykonać przed podziałem wyniku finansowego pomiędzy wspólników jest ich weryfikacja w zakresie posiadania prawa do udziału w zysku spółki jak i samej wysokości wypłacanego zysku. Niektóre spółki kapitałowe posiadają w umowie spółki zapis mówiący, że zgromadzenie wspólników zanim dokona podziału zysku spółki lub w momencie podejmowania uchwały o podziale zysku ma prawo do ustalenia tzw. dnia dywidendy. Oznacza to, że na ten dzień zostaje ustalona lista uprawnionych wspólników do udziału w zysku spółki. Obowiązkiem zgromadzenia wspólników jest wskazanie tego dnia w ciągu 2 miesięcy licząc od dnia przyjęcia uchwały o dokonaniu podziału zysku spółki.
Zwrot wypłaconej dywidendy z powodu błędnej wysokości
Czasami kwota wypłaconej dywidendy może być nieprawidłowa. Pomyłka może dotyczyć błędnego naliczenia dywidendy już w momencie ustalania wysokości udziałów przypadających proporcjonalnie do udziałów w zysku wspólnika, co może doprowadzić do zaniżenia lub zawyżenia wypłaconej kwoty zysku. Inna sytuacja dotyczy przypadku, kiedy osoba dokonująca przelewu może pomyłkowo przelać kwotę w niewłaściwej wysokości. Jak należy postąpić w takiej sytuacji, co powinien zrobić udziałowiec, który otrzymał nieprawidłową kwotę, a jakie czynności powinna wykonać spółka dokonująca przelewu? Zgodnie z art. 198 par. 1 ustawy Kodeks spółek handlowych z późn. zmianami wspólnik, który otrzymał wypłatę niezgodną z przepisami prawa lub postanowieniami spółki ma obowiązek ją zwrócić.
Z kolei członek lub członkowie organów spółki, którzy wypłacili dywidendę w nieprawidłowej wysokości ponoszą odpowiedzialność za wykonanie takiej czynności. Z uwagi na wypłatę nieprawidłowej kwoty odpowiadają za zwrot spółce błędnie wypłaconej sumy solidarnie razem z jej odbiorcą. W sytuacji, kiedy nie ma możliwości odzyskania niewłaściwie wypłaconej kwoty od jej odbiorcy lub od osób, które naliczały dywidendę i dokonywały jej przelewu, to obowiązek zwrotu mają pozostali wspólnicy proporcjonalnie do posiadanych udziałów.
Roszczenie do zwrotu wypłaconej zawyżonej dywidendy przedawnia się wraz z upływem 3 lat licząc od dnia wypłaty. Nie dotyczy to upominania się o zwrot od odbiorcy, który wiedział o tym, że otrzymał bezprawnie wypłatę. Nie ma możliwości, aby udziałowcy, jak i osoby odpowiedzialne za naliczenie i dokonanie przelewu nieprawidłowej kwoty dywidendy zostali zwolnieni od odpowiedzialności z tytułu popełnionych błędów.
Zwrot wypłaconej dywidendy, a podatek dochodowy
Wypłata udziału w zysku przez spółkę powoduje, że jest ona płatnikiem podatku dochodowego. Art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że osoby osiągające przychody z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych muszą zapłacić zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19%. W tym miejscu należy podkreślić, że rozliczana kwota dywidendy jest kwotą brutto. Natomiast na konto wspólnika powinna trafić kwota netto po odliczeniu przez spółkę od wartości brutto 19% podatku dochodowego (symbol podatkowy „PIT-8AR”). Jeżeli zdarzy się, że udziałowiec otrzymał wyższą kwotę dywidendy niż mu się należała, to powinien zwrócić nadpłatę na konto spółki. W tej sytuacji po stronie spółki powstanie większe zobowiązanie podatkowe. Zgodnie z art. 72 Ordynacji podatkowej nadpłata powstaje między innymi na skutek zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej niż się należy bądź od pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej. Podmioty takie jak podatnik, płatnik, inkasent mogą złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Dodatkowo takie prawo w zakresie zobowiązań spółki posiadają również wspólnicy spółki cywilnej w chwili jej rozwiązania. W przypadku, kiedy spółka kapitałowa wypłaci dywidendę dla udziałowca w wysokości wyższej niż kwota należna, to będzie to skutkowało pobraniem przez spółkę od dywidendy zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości wyższej niż podatek należny.
Jeżeli z przepisów prawa podatkowego wynika obowiązek złożenia deklaracji to podatnik, inkasent i płatnik powinni jednocześnie złożyć:
wniosek o stwierdzenie nadpłaty
korektę właściwej deklaracji.
Spółka, która otrzyma od udziałowca zwrot wypłaconej dywidendy powinna:
złożyć korektę deklaracji rocznej na druku PIT-8AR i uwzględnić na niej właściwą kwotę podatku należnego od wypłaconej dywidendy pomniejszoną o zwróconą część
złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty razem z korektą powyższego zeznania.
PRZYKŁAD 1 Spółka na mocy uchwały z dnia 20 maja 2023 roku dotyczącej podziału wyniku finansowego za 2022 rok wypłaciła uprawnionym udziałowcom przypadającą im dywidendę w wysokości odpowiadającej proporcjonalnie do posiadanych przez nich udziałów. Po jakimś czasie okazało się, że jeden ze wspólników otrzymał przelew na wyższą o 5 000 zł kwotę dywidendy niż mu się należała. Spółka po weryfikacji przelewu stwierdziła błąd i potwierdziła wypłatę dywidendy w wyższej kwocie. Wcześniej spółka wysłała do urzędu skarbowego deklarację PIT-8AR za 2022 rok z zawyżoną kwotą dywidendy. W takiej sytuacji pozostaje tylko, aby spółka złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłat razem z korektą deklaracji PIT-8AR.
PRZYKŁAD 2 W trakcie 2022 roku spółka wypłaciła udziałowcom zaliczki dywidendy. Po zamknięciu roku i sporządzeniu sprawozdania finansowego okazało się, że wypłacone zaliczki na dywidendy przekroczyły kwotę wypracowanego przez spółkę zysku netto. Wspólnicy musieli więc dokonać zwrotu części dywidendy w zawyżonej wysokości. Wcześniej spółka przekazała do właściwego urzędu skarbowego deklarację PIT-8AR z wykazanymi podatkami jakie zostały pobrane od wypłaconych zaliczek dywidendy.
Po dokonanym przez wspólników zwrocie części zaliczek do spółki na jej koncie powstanie nadpłata. Spółka pobrała i odprowadziła zryczałtowany podatek dochodowy PIT-8AR w zawyżonej wysokości w stosunku do należnej kwoty. W związku z wystąpieniem nadpłaty w podatku spółka musi złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku PIT-8AR oraz musi sporządzić i złożyć korektę deklaracji PIT-8AR za 2022 rok.
