Co to jest akredytywa?

Współpraca z zagranicznymi kontrahentami czy osoba fizycznymi nikogo już nie dziwi. Warto jednak wiedzieć, że w przypadku występowania transakcji zagranicznych na sporą kwotę czy związanych z podwyższonym ryzykiem, dobrym sposobem jest redukcja możliwych strat. To właśnie z tego względu warto przyjrzeć się bliżej pojęciu akredytywa, które gwarantuje wyższy poziom bezpieczeństwa w trakcie handlu międzynarodowego. Jakie funkcje spełnia akredytywa? Co warto o niej wiedzieć?

Co to jest akredytywa?

Akredytywa to jedna z form bankowego zabezpieczenia transakcji, które odbywają się między sprzedawcą a kupującym. Podstawową funkcją akredytywy jest maksymalne zmniejszenie ryzyka, które występuje w momencie niewypłacalności, opóźnień zapłaty i innych niekorzystnych sytuacji. Po skorzystaniu z prezentowanego narzędzia finansowego konkretna kwota zostaje pobrana z rachunku bankowego kupującego i jest przekazywana do sprzedawcy. To doskonały sposób, aby zabezpieczyć uregulowanie zobowiązania i jednocześnie ochronić obie strony biorące udział w transakcji przed wycofaniem się z postanowień umowy albo działaniem w inny, niekorzystny sposób.

W cały proces zaangażowany jest bank, który wykonuje czynności rozpoczynające, a mianowicie weryfikuje dokumenty przesłane przez firmę, mające na celu potwierdzenie wiarygodności. Zadaniem kupującego jest złożenie wniosku o akredytywę w banku otwierającym. Kiedy strony ustalą warunki akredytywy, bank zajmuje wskazaną kwotę na rachunku zleceniodawcy. Kolejnym krokiem jest poinformowanie sprzedawcy i banku pośredniczącego. Kiedy transakcja zostanie zweryfikowana pozytywnie, wykonany zostaje przelew wyznaczonej kwoty.

Kiedy akredytywy są dobrym rozwiązaniem?

Akredytywa to doskonały pomysł dla przedsiębiorców, którzy znaleźli się w jednej z następujących sytuacji:

• eksportują kosztowne dostawy,
• rozpoczynają współpracę z nowym kontrahentem, nie mają pewności, czy wykona zobowiązanie,
• chcą się zabezpieczyć i uniknąć ryzyka finansowego,
• stawiają pierwsze kroki na nowym rynku,
• w prowadzonej działalności praktykują strategię global sourcing.

Jakie funkcje mają akredytywy?

Funkcje akredytywy są zmienne, gdyż kluczowe znaczenie odgrywają ustalenia, jakie wypracowały strony umowy. Jednak można wskazać ogólne funkcje, które przedstawiają się następująco:

• funkcja nieodwołana, czyli strony zawierające umowę nie mogą zmienić zapisów umowy albo ich odwołać, jeżeli kontrahent nie wyrazi na to zgody,
• funkcja gwarancyjna – to gwarancja dostarczenia towaru do importera, a z kolei eksporter zyskuje pewność, że uzyska wynagrodzenie za wykonanie zobowiązań wynikających z podpisanej umowy,
• ma termin ważności,
• zbywalność, a dokładnie strony mają możliwość przeniesienia prawa wynikającego z akredytywy na osobę trzecią, co obliguje ją do uregulowania zobowiązania.

Jakie są rodzaje akredytywy?

Przedsiębiorca zainteresowany akredytywą może zdecydować się na jeden z dostępnych rodzajów zabezpieczenia. Podział, który cieszy się największą popularnością, występuje w art. 85 oraz art. 86 ustawy Prawo bankowe. Przepisy wskazują na dwa rodzaje akredytyw, czyli pieniężną oraz dokumentową.

W akredytywie pieniężnej bank pośredniczący przekazuje środki pieniężne sprzedającemu, a z kolei bank otwierający jest zobowiązany do zwrotu kwoty zobowiązania.

Drugi rodzaj, czyli akredytywa dokumentowa polega na sprawdzeniu potrzebnej dokumentacji firmy sprzedającej przez bank otwierający. Kiedy nie ma przeciwwskazań do wykonania akredytywy, bank wypłaca wyznaczoną kwotę.

Inne rodzaje akredytywy:

• akceptacyjne – do banku kupującego przekazywany zostaje weksel z poleceniem zapłaty sprzedającemu, co jest jednoznaczne z wygaśnięciem akredytywy,
• negocjacyjne – bank sprzedawcy weryfikuje przesłane dokumenty, gdy są poprawne, wypłaca sprzedawcy pieniądze przekazane przez kupującego,
• gotówkowe – obowiązek zapłaty ma miejsce od razu po akceptacji dokumentów, które przesłał sprzedawca,
• z odroczoną płatnością – kiedy dokumenty zostaną zaakceptowane, ustalony zostaje termin spłaty zobowiązania,
• nieodwołane – zabrania się nanoszenia zmian w umowie albo jej odwołania,
• odwołalne – bank otwierający ma prawo modyfikować warunki umowy albo ją odwołać, aż do momentu zaakceptowania wysłanej dokumentacji,
• odnawialne – ma zastosowanie dla cyklicznych dostaw.

Zalety i wady związane z akredytywą

Zalety akredytywy:

• ograniczenie ryzyka niewywiązania się z obowiązku zapłaty za towar przez kupującego, brak ryzyka opóźnień albo otrzymania niepełnowartościowego towaru przez kupującego,
• opcja negocjacji warunków transakcji,
• forma zabezpieczenia, jeżeli kontrahent okaże się niewypłacalny, zbankrutuje albo odstąpi od umowy.

Wady akredytywy:

• dodatkowe koszty – bank pobiera prowizję od akredytywy,
• ma termin ważności, czyli transakcja musi mieć miejsce w wyznaczonym przedziale czasu. Jeżeli termin nie zostanie zrealizowany, można spodziewać się problemów na tle prawnym i innych komplikacji. Brak realizacji terminu często staje się przyczyną niezrealizowania umowy.

Jakie dokumenty są potrzebne do wykonania akredytywy?

Aby bank zdecydował się wykonać akredytywę, niezbędne jest przekazanie wymaganych dokumentów.

W celu zawarcia umowy akredytywy należy dostarczyć:

• fakturę handlową,
• dokumenty potwierdzające ilość oraz cechy dostarczonego towaru, certyfikaty jakości i inne,
• dokumenty przewozowe,
• polisę ubezpieczeniową.

Jaki jest koszt akredytywy?

Prowizja pobierana przez bank jest uwarunkowana wartością transakcji, czasem trwania umowy i innymi czynnikami. Koszt, jaki musi ponieść przedsiębiorca, jest ustalany indywidualnie przez bank, dlatego tak trudno mówić o konkretnych kwotach. Jednak z reguły wyznaczony zostaje procent wartości całego kredytu i zazwyczaj nie przekracza 0,3%.

Kilka słów podsumowania

Akredytywa pozwala ograniczyć ryzyko podejmowane w trakcie współpracy z zagranicznym kontrahentem. Bank zabezpiecza transakcję, ale kontrahenci mogą przygotować korzystne dla obu stron warunki, dbać o swoje interesy i pracować nad zwiększeniem kontaktów o podłożu biznesowym.

Data publikacji: 2023-06-09, autor: FakturaXL