Przedsiębiorcy coraz częściej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej korzystają z transportu lotniczego. Czasami wyjazdy służbowe odbywają się poza granice kraju. Niektórzy przedsiębiorcy mają problem z prawidłowym rozliczeniem zakupu biletów lotniczych od zagranicznego przewoźnika.
Zakup biletów lotniczych przez przedsiębiorcę uważany jest za nabycie usługi. W tym przypadku obowiązuje przepis szczególny (art. 28f ust. 1 ustawy o VAT). Zgodnie z nim za miejsce świadczenia usług transportowych pasażerów uważa się miejsce, w którym odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości. Przykładowo, przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabył bilet lotniczy od przewoźnika zagranicznego. Podroż odbyła się na trasie Berlin – Paryż. Pomimo, że usługa nie podlega opodatkowaniu w Polsce, to przedsiębiorca ma prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, co jest zgodne z art. 86 ust. 8 ustawy o VAT.
Transport międzynarodowy jako szczególny przypadek
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o VAT usługi transportu międzynarodowego oznaczają przewóz lub inny sposób przemieszczania się osób środkami transportu kolejowego, morskiego i lotniczego z:
miejsca wyjazdu na terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju
miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu na terytorium kraju
miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt).
Transport międzynarodowy może odbywać się zarówno z terytorium Polski na terytorium państwa trzeciego, jak i na terytorium innego państwa członkowskiego UE. Ten rodzaj transportu podlega pod opodatkowanie stawką 0% (art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT). Miejsce świadczenia usługi transportu międzynarodowego zostało określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 roku w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów i usług. W przypadku świadczenia usług transportu międzynarodowego za pomocą środków transportu morskiego i lotniczego miejscem świadczenia tych usług jest terytorium kraju (par. 3 ust. 1 pkt 1 wymienionego rozporządzenia).
Tak więc zgodnie z przepisami, usługi transportu międzynarodowego lotniczego świadczone w Polsce i te, które przebiegają przez Polskę podlegają opodatkowaniu w Polsce. Jeżeli usługi będzie świadczył zagraniczny przewoźnik nieposiadający siedziby w Polsce, to wystąpi import usług, a obowiązek rozliczenia podatku będzie posiadał nabywca usługi.
Zakup biletów lotniczych od przewoźnika zagranicznego, a rozliczenie – interpretacja organów podatkowych
Zdaniem organów podatkowych przy międzynarodowym transporcie lotniczym po stronie nabywcy nie ma mowy o imporcie usług, a przewoźnik ma obowiązek rozliczyć podatek. Przykładem może być interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej z Katowic z dnia 5 stycznia 2012 roku, nr IBPP3/443-1125/11/PH, w której wskazał on, że:
z art. 28 f ust. 1 ustawy o VAT, w związku z § 4 ww. rozporządzenia wynika, iż niezależnie od miejsca siedziby podatnika świadczącego usługę (firmy transportowej) lub nabywcy usługi jak również niezależnie od miejsca odbywania się międzynarodowego transportu osób drogą morską czy też lotniczą, transport taki jest opodatkowany na terytorium kraju. Powyższa zasada ma zastosowanie do podatników podatku od towarów i usług świadczących przedmiotowe usługi. Zatem w przypadku usług transportu międzynarodowego osób (morskiego i lotniczego) zobowiązanym do zapłaty jest podmiot, który te usługi wykonał.
Organy podatkowe uważają, iż przepis zawarty w par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia dotyczy tylko polskich podatników, którzy świadczą usługi transportu międzynarodowego, co trudno jest wywnioskować czytając przedstawiony przepis, chociaż zgodnie z par. 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, przepis z pkt 1 nie narusza przepisów z innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Przepisy właściwe dla innych państw dotyczące VAT opierają się na dyrektywie Unii Europejskiej. Zgodnie z nią miejsce świadczenia usług przewozu zależy od pokonanych odległości. Nie można więc przyjąć, że nabywca biletu lotniczego musi rozliczyć podatek z tytułu importu usług, a przewoźnik zagraniczny powinien obowiązkowo odprowadzić podatek należny z tytułu świadczenia tych usług, ponieważ w takiej sytuacji miałoby miejsce podwójne opodatkowanie identycznej czynności.
PRZYKŁAD Przedsiębiorca kupił bilet lotniczy od zagranicznego przewoźnika na trasie Warszawa – Berlin. W tym przypadku miejscem świadczenia usługi jest Polska. W ramach importu usług przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzenia podatku należnego i przysługuje mu też prawo do odliczenia podatku naliczonego. Takie same zasady obowiązują na innych trasach, jak np. Waszyngton – Warszawa – Moskwa.
Podsumowanie
Organy podatkowe interpretują obowiązujące przepisy dotyczące rozliczania zakupu biletów lotniczych z korzyścią dla przedsiębiorców. Zdaniem urzędników nabywca nie dokonuje importu usług. W tej sytuacji obowiązek odprowadzenia podatku spoczywa na przewoźniku, co oznacza, że podmiot świadczący usługę, czyli przewoźnik podlega opodatkowaniu. Natomiast nabywca biletu ma prawo do odliczenia podatku w deklaracji.
