Zawieszenie działalności – co to oznacza?
Zawieszenie działalności gospodarczej to czasowa rezygnacja z wykonywania operacyjnych czynności gospodarczych. Przedsiębiorca w tym okresie nie może podejmować działań, które generowałyby bieżące przychody z działalności. Nie oznacza to jednak całkowitego paraliżu – ustawodawca przewidział wyjątki, umożliwiające m.in. rozporządzanie majątkiem firmy.
Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, mimo zawieszenia działalności możliwe jest:- przyjmowanie należności i regulowanie zobowiązań powstałych przed zawieszeniem,
- wykonywanie czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
- uczestnictwo w postępowaniach urzędowych,
- sprzedaż środków trwałych i wyposażenia.
Sprzedaż środka trwałego w czasie zawieszenia – czy to legalne?
Sprzedaż środka trwałego w czasie zawieszenia działalności gospodarczej jest dopuszczalna. Zostało to wprost określone w art. 25 ust. 2 pkt 3 ustawy – Prawo przedsiębiorców. Co istotne, sprzedaż taka nie jest traktowana jako prowadzenie działalności w rozumieniu ustawy – pod warunkiem, że ma charakter incydentalny, a nie ciągły czy zorganizowany.
Warto jednak pamiętać, że środek trwały musi spełniać odpowiednie kryteria, by został prawidłowo zaklasyfikowany jako taki w ewidencji. Obejmuje to m.in. nabycie na potrzeby działalności, zdatność do użytku, przewidywany okres użytkowania powyżej jednego roku oraz wpisanie do ewidencji środków trwałych.Faktura mimo zawieszenia działalności?
Jeżeli przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, obowiązuje go konieczność udokumentowania sprzedaży środka trwałego fakturą. Zawieszenie działalności nie zmienia jego statusu jako podatnika VAT – nie następuje automatyczne wyrejestrowanie z rejestru VAT. Zatem wystawienie faktury jest obowiązkowe, a nabywca ma prawo do odliczenia VAT (jeśli również jest czynnym podatnikiem VAT).
W sytuacji opisanej w pytaniu – sprzedaż wózka widłowego przez sąsiada, który prowadzi działalność, ale ją zawiesił – jest możliwa, pod warunkiem że zostanie ona udokumentowana fakturą i prawidłowo rozliczona.Rozliczenie PIT – czyli co z podatkiem dochodowym?
Sprzedaż środka trwałego w czasie zawieszenia działalności nie zmienia sposobu rozliczania tej transakcji na gruncie podatku dochodowego. Uznawana jest ona za przychód z działalności gospodarczej i należy ją ująć w księdze przychodów i rozchodów w kolumnie "pozostałe przychody" (kolumna 8 PKPiR).
Kosztem uzyskania przychodu będzie niezamortyzowana część środka trwałego – czyli różnica pomiędzy jego wartością początkową a dotychczasowymi odpisami amortyzacyjnymi. Koszt ten trafia do kolumny 13 PKPiR (pozostałe wydatki).
Dochód wynikający ze sprzedaży zostaje opodatkowany zgodnie z wybraną przez przedsiębiorcę formą opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy lub ryczałt).
W przypadku ryczałtu przychód podlega opodatkowaniu stawką 3% (chyba że dotyczy nieruchomości – wtedy 10%).
Co ważne, mimo że działalność jest zawieszona, podatnik nie traci obowiązku rozliczenia dochodu z takiej sprzedaży w zeznaniu rocznym. Natomiast nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, jeśli zawieszenie trwa przez cały rok lub do końca danego roku podatkowego.Co z podatkiem VAT?
Sprzedaż środka trwałego przez czynnego podatnika VAT, nawet w czasie zawieszenia działalności, rodzi obowiązek naliczenia i odprowadzenia podatku VAT – chyba że spełnione są warunki do zastosowania zwolnienia, np. zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Zwolnienie dotyczy jednak głównie sytuacji, gdy podatnik nie miał prawa do odliczenia VAT przy nabyciu środka trwałego.
W przypadku sprzedaży środka trwałego, dla którego przysługiwało prawo do odliczenia VAT, podatnik musi wystawić fakturę VAT i wykazać sprzedaż w deklaracji JPK_V7 za miesiąc, w którym miała miejsce transakcja. Co istotne, mimo ogólnego zwolnienia z obowiązku składania JPK_V7 w czasie zawieszenia, ten obowiązek powstaje w miesiącu sprzedaży środka trwałego.
Jeśli przedsiębiorca nie składał deklaracji JPK w okresie zawieszenia, wówczas zobowiązany jest do złożenia ich tylko za miesiąc sprzedaży.
Dodatkowo należy pamiętać o ewentualnej korekcie VAT, jeśli przy nabyciu środka trwałego nie został odliczony cały VAT, a podatnik miał do tego prawo.Składki ZUS a sprzedaż środka trwałego
W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie opłaca składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne – nie podlega bowiem ubezpieczeniom. Jednakże sama sprzedaż środka trwałego nie wpływa na konieczność ich opłacenia.
Ustawodawca w art. 81 ust. 2zd ustawy o świadczeniach zdrowotnych wprost wskazał, że przychody i koszty uzyskane w okresie zawieszenia działalności nie są uwzględniane przy ustalaniu podstawy składki zdrowotnej, zarówno miesięcznej, jak i rocznej. To oznacza, że transakcje takie są neutralne w kontekście składki zdrowotnej.Podsumowanie
Sprzedaż środka trwałego w okresie zawieszenia działalności gospodarczej jest w pełni dopuszczalna i nie narusza przepisów o zawieszeniu. Jednak, by była przeprowadzona zgodnie z przepisami, należy pamiętać o kilku kluczowych zasadach, czyli sprzedaż należy udokumentować fakturą (jeśli sprzedający jest czynnym podatnikiem VAT), transakcję trzeba ująć w ewidencjach podatkowych (PKPiR lub ewidencji przychodów), a także należy odprowadzić należny VAT (jeśli nie przysługuje zwolnienie). Istotne jest także wykazanie przychodu w zeznaniu rocznym PIT oraz nie powinno się uwzględniać przychodu przy obliczaniu składki zdrowotnej.
Zatem planując zakup środka trwałego – jak wózek widłowy – od przedsiębiorcy, który ma zawieszoną działalność, warto upewnić się, że będzie on w stanie wystawić fakturę oraz prawidłowo rozliczyć tę sprzedaż.
Data publikacji: 2025-08-04, autor: FakturaXL
