Przedsiębiorcy mają prawo do stosowania kodów PKWiU 2008 oraz kodów z 2015 roku. Klasyfikacja PKWiU powinna być stosowana głównie w statystyce, ewidencji, dokumentacji oraz rachunkowości, a dodatkowo w rejestrach urzędowych i systemach informacyjnych administracji publicznej.
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług w skrócie PKWiU jest spisem produktów jakie znajdują się w polskim obrocie gospodarczym. Są to kategorie towarów i usług, które można sprzedać lub kupić w Polsce. Podstawowym celem, dla którego została stworzona klasyfikacja jest cel statystyczny. Symbole PKWiU pojawiają się między innymi w przepisach o VAT, np.: przy identyfikacji transakcji pozwalających na zastosowanie obniżonych stawek. Klasyfikacja Wyrobów i Usług odgrywa dużą rolę w przypadku opodatkowania:
PKWiU jest całkowicie związana z klasyfikacjami międzynarodowymi pod względem pojęciowym, zakresowym oraz kodowo. Polska struktura oparta jest na Klasyfikacji Działalności Unii Europejskiej (NACE), Klasyfikacji Produktów według Działalności (CPA) oraz Liście Produktów (PRODCOM).
PKWiU – budowa
PKWiU obejmuje swoim zakresem zarówno wyroby jak i usługi. Zbudowana jest z 7 poziomów, gdzie: A – sekcja (oznaczenie literowe) xx – dział xx.x – grupa xx.xx – klasa xx.xx.x – kategoria xx.xx.xx – podkategoria xx.xx.xx.x – pozycja.
PRZYKŁAD Z analizy numeru PKWiU z 2015 r. (56.10.11.0) – usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach można wywnioskować, że wymieniony symbol należy do:
sekcji I – usługi związane z zakwaterowaniem i usługi gastronomicznej
działu 56 – usługi związane z wyżywieniem
grupy 56.1 – usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych
klasy 56.10 – usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych
kategorii 56.10.1 – usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych
podkategorii 56.10.11 – usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach
pozycji 56.10.11.0 – dane grupowanie nie ma więcej poziomów.
Ustalanie PKWiU
Obowiązkiem przedsiębiorcy jest samodzielne ustalenie prawidłowego numeru PKWiU dla celu podatkowego. Jest to ważne, ponieważ prawidłowy numer ma wpływ na zastosowanie odpowiedniej stawki VAT, obowiązek instalacji kasy fiskalnej, a nawet zastosowanie szczególnych procedur rozliczeniowych, jak np.: odwrotne obciążenie.
Przedsiębiorca, który ma trudności w prawidłowym dopasowaniu numeru PKWiU do rodzaju usług lub towarów, może skorzystać z wyszukiwarki PKWiU znajdującej się na stronie GUS. W ostateczności jeżeli w dalszym ciągu nie potrafi odpowiednio dopasować numeru może złożyć pisemny wniosek do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi. Wniosek powinien zawierać własnoręczny podpis osoby uprawnionej do reprezentacji danego podmiotu, jak również opis zawierający niżej wymienione elementy:
opis usług – zakres usług oraz na czym polegają, na czyje zlecenie i na podstawie jakiej umowy są świadczone, kto jest właścicielem surowca
opis wyrobów – informacja co to są za wyroby, do czego służą, jaka jest ich budowa lub skład z wyszczególnieniem pełnych składów procentowych produktów do 100%, (określenie udziału procentowego każdego składnika razem z podaniem jaką pełni funkcję w wyrobie oraz w jakiej występuje postaci), ewentualnie można podać numer wydanego WIT dla danego wyrobu lub kod CN.
Wniosek należy dostarczyć do urzędu tradycyjną pocztą, za pośrednictwem e-maila lub faksu.