Niektórzy podatnicy osiągający wysokie przychody/dochody muszą liczyć się z zapłatą tzw. daniny solidarnościowej płaconej do Funduszu Solidarnościowego. Podatek objął przychody osiągnięte od 2019 roku. Jego podstawę stanowi nadwyżka od wartości przychodów określona w ustawie o PIT. W jaki sposób jest ustalana podstawa do obliczenia daniny solidarnościowej?
Kwestie związane po części z daniną solidarnościową zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 października 2018 roku o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Przepis zaczął obowiązywać z dniem 1 stycznia 2019 roku. Zadaniem państwowego funduszu celowego jest wsparcie osób niepełnosprawnych na polu społecznym, zawodowym i zdrowotnym. Na Fundusz Solidarnościowy składają się częściowo składki zasilające Fundusz Pracy odprowadzane przez przedsiębiorców oraz pracodawców. Jednak w większości zasilają go kwoty pochodzące z daniny solidarnościowej, o której jest mowa w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w rozdziale 6a, art. 30h oraz art. 30i. Danina solidarnościowa obowiązkowo płacona jest przez osoby fizyczne w wysokości 4% podstawy jej obliczenia od nadwyżki ponad 1 milion zł od sumy dochodów.
Podstawa obliczania daniny solidarnościowej
Podstawą obliczenia daniny solidarnościowej jest nadwyżka ponad kwotę 1 000 000 zł sumy dochodów jakie podlegają opodatkowaniu i na które składają się dochody:
opodatkowane na zasadach ogólnych (art. 27 ust. 1 ustawy o PIT)
opodatkowane podatkiem liniowym (art. 30c ustawy o PIT)
zagraniczne, rozliczane jedynie za pomocą metody proporcjonalnego odliczenia (art. 27 ust. 9 i 9a ustawy o PIT)
z niektórych zysków kapitałowych (art. 30b ustawy o PIT)
zagranicznej jednostki kontrolowanej (art. 30f ustawy o PIT).
Projekt objaśnień podatkowych dostępnych na stronie Ministerstwa Finansów z dnia 6 marca 2019 roku dotyczy stosowania przepisów o daninie solidarnościowej jakie zostały zawarte w ustawie o PIT. Można w nim przeczytać:
W sumie dochodów uwzględnia się dochody wykazywane w rocznym obliczeniu podatku PIT-40A oraz w zeznaniach PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 oraz PIT-CFC, dla których termin złożenia upływa nie później niż 30 kwietnia roku kalendarzowego oraz nie wcześniej niż 1 maja roku poprzedniego. Zastrzec jednak należy, że dochody z PIT-40A uwzględnia się jedynie wtedy, gdy podatek wynikający z tego rozliczenia jest podatkiem należnym, a więc gdy podatnik nie składa samodzielnie zeznania z uwzględnieniem danych z tego formularza.
Na daninę solidarnościową składają się dochody z różnych źródeł. Przy obliczaniu jej podstawy pod uwagę nie są brane dochody niewymienione w art. 30h ustawy o PIT, a w szczególności przychody opodatkowane ryczałtem oraz dochody pochodzące z odpłatnego zbycia prywatnych nieruchomości.
Danina solidarnościowa – odliczanie od podstawy obliczenia
Art. 30h ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o PIT wskazuje składki, które pozwalają obniżyć podstawę obliczenia daniny solidarnościowej. Wśród nich wymienia się składki na:
ubezpieczenia społeczne opłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących
ubezpieczenia społeczne, które zostały potrącone w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika. Odliczeniu nie podlegają składki, których podstawą wymiaru jest dochód/przychód zwolniony od podatku oraz składek, u których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego nie został pobrany podatek (zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej)
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, które zostały opłacone przez podatnika w roku podatkowym ze środków podatnika na podstawie przepisów dotyczących obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującego w innym niż Polska kraju członkowskim UE lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej.
Należy jeszcze zaznaczyć, że podmioty, które opłacają podatek od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej w wysokości 19% podstawy mają możliwość pomniejszenia dochodu będącego podstawą obliczenia daniny solidarnościowej o dywidendę, która była już wzięta pod uwagę przy obliczaniu podstawy opodatkowania, a która została otrzymana od zagranicznej jednostki kontrolowanej, a także dochód z odpłatnego zbycia przez podatnika w zagranicznej jednostce kontrolowanej.
Danina solidarnościowa – jak rozliczać?
Pierwszy raz danina solidarnościowa była zapłacona w 2020 roku i objęła dochody osiągnięte w 2019 roku wykazane w zeznaniu rocznym w PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-CFC, PIT-40A, dla których termin złożenia upłynął z dniem 30 kwietnia 2020 roku (na podstawie projektu objaśnień podatkowych udostępnionych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów z dnia 6 marca 2019 roku dotyczących stosowania przepisów o daninie solidarnościowej zawartych w ustawie o PIT).
Osoby fizyczne, które mają obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej muszą złożyć deklarację DSF-1 o jej wysokości w terminie do dnia 30 kwietnia roku kalendarzowego i w tym samym terminie mają obowiązek jej zapłaty. Jest to stanowisko potwierdzone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 20 marca 2019 roku, sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.620.2018.5.MM, w której napisał:
Osoby fizyczne, na których ciąży ten obowiązek [zapłaty daniny solidarnościowej], składają we właściwym urzędzie skarbowym deklarację o wysokości daniny solidarnościowej w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego. W tym samym terminie upływa termin zapłaty daniny. Po raz pierwszy wypełnienie obowiązku złożenia deklaracji oraz zapłaty daniny solidarnościowej nastąpi w terminie do 30 kwietnia 2020 r. i dotyczyć będzie dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2019 r.
Deklarację DSF-1 składa się do właściwego urzędu skarbowego właściwego dla podatku dochodowego od osób fizycznych. Taki sam urząd obowiązuje również w przypadku wpłaty podatku solidarnościowego. Wpłacona do urzędu kwota daniny solidarnościowej jest następnie przekazywana do Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. W deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej podatnik musi podać dane umożliwiające prawidłową identyfikację osoby fizycznej i urzędu skarbowego, do którego kierowana jest deklaracja. Musi się w niej także znaleźć poprawne rozliczenie podatku solidarnościowego.
