Podatek giełdowy — co to jest?
Art. 30a i 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że podatek giełdowy wynosi 19% (co jest zgodne z zasadami opodatkowania liniowego). Podatek jest regulowany od wygenerowanej wartości dochodów z inwestycji w instrumenty finansowe. Te zasady odnoszą się do akcji, obligacji, kontraktów terminowych i innych. Trzeba zaznaczyć, że zarówno terminy, jak i metody regulowania podatku mogą się między sobą różnić w zależności od rodzaju osiąganych dochodów.
Należy podkreślić, że w sytuacji, gdy inwestor nie osiągnął żadnego zysku w trakcie obrotu papierami wartościowymi w danym roku, a wręcz poniósł stratę, jest zobowiązany wypełnić zeznanie podatkowe.
Mając konta oszczędnościowe albo lokaty bankowe podatek jest pobierany z góry, czyli właściciel nie ma obowiązku rozliczać go we własnym zakresie. Sytuacja przedstawia się tak samo a w przypadku inwestowania w fundusze inwestycyjne — jedynym wyjątkiem jest rezygnacja z inwestycji, a także brak zgromadzonych środków. Za rozliczenie podatku z urzędem odpowiada fundusz inwestycyjny.
Po podjęciu decyzji o umorzeniu dostępnych środków w ramach TFI należy zastosować jedno z dostępnych podejść:
- FIFO – umarzanie najwcześniej zakupionych jednostek,
- HIFO – umarzanie najdroższych zakupionych jednostek,
- LIFO – umarzanie najpóźniej zakupionych jednostek.
W jaki sposób rozliczyć zyski kapitałowe?
Osoby zobowiązane do regulowania podatku dochodowego mają obowiązek przekazać do urzędu skarbowego deklarację PIT-38. W jakich sytuacjach muszą dokonać tego zobowiązania?
Obowiązek jest dedykowany podatnikom, którzy w danym roku podatkowym uzyskali przychody z tytułu odpłatnego zbycia:- papierów wartościowych,
- pożyczonych papierów wartościowych,
- pochodnych instrumentów finansowych,
- udziałów w spółkach prawa handlowego z osobowością prawną lub wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo,
- waluty wirtualnej.
W jakim terminie trzeba rozliczyć PIT-38?
Zgodnie z obowiązującymi zasadami, deklaracja podatkowa musi zostać dostarczona do urzędu najpóźniej 30 kwietnia danego roku kalendarzowego. Wskazany termin może przypaść na dzień ustawowo wolne albo w sobotę — w takiej sytuacji deklaracja podatkowa musi zostać dostarczona do pierwszego dnia roboczego po 30 kwietnia. W 2023 roku termin upłynął 2 maja.Ulga od podatku giełdowego
Ustawodawca wyznacza dwa przypadki, kiedy można skorzystać ze zwolnienia z rozliczania zysków kapitałowych:- poniesienie strat giełdowych we wcześniejszych latach — dotyczy inwestorów, którzy w ciągu 5 wcześniej 3 lat wykazali straty. Maksymalna kwota odliczonej sumy nie może przekroczyć 50% całej straty,
- uregulowanie podatku za granicą — dedykowane dla osób, które zapłaciły podatek dochodowy poza granicami Polski (PIT/ZG). Dostępna jest także ulga abolicyjna,
- posiadanie Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) lub Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) - ulga jest dedykowana dla osób, które zdecydowały się zgromadzić środki dopiero w chwili otrzymania prawa do emerytury,
- OIPE (Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny) – ustawa regulująca tę kwestię obowiązuje od 18 kwietnia 2023 roku. Jest dedykowana nowemu sposobowi inwestowania transgranicznego oraz przechowywania długoterminowych oszczędności. Z tego rozwiązania może skorzystać każda osoba zamieszkująca na obszarze Unii Europejskiej. Wprowadzone przepisy umożliwiają uniknięcie konieczności rozliczania się z zysków kapitałowych,
- Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) albo Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) umożliwiają skorzystanie ze zbliżonych możliwości – dla PPK – gdy po ukończeniu wypłaty zostanie nie więcej niż 25% dostępnych oszczędności, a pozostała kwota zostanie rozłożona na 120 rat. Z kolei PPE jest dedykowane dla osób, które ukończyły 60 lat albo zdecydowały się na wcześniejszą emeryturę,
- inwestowanie w metale lokacyjne, chociażby złoto — gdy nabyte złoto nie zostało zbyte przez minimum 6 miesięcy, właściciel nie ma obowiązku uregulowania podatku dochodowego. Wymagane jest tylko uregulowanie podatku od czynności cywilnoprawnej wynikający ze sprzedaży. Jego wartość to 2% (pod warunkiem że wartość transakcji przekracza 1000 zł). Sytuacja przedstawia się inaczej, gdy mowa o nabyciu złota papierowego — właściciel jest zobowiązany do uregulowania opłaty od zysków kapitałowych,
- inwestowanie w nieruchomości — inwestor nie jest zobowiązany do uregulowania podatku giełdowego, ale musi opłacić podatek dochodowy od osób fizycznych,
- wygenerowane zyski mogą trafić na cele charytatywne i wtedy darczyńca nie ma obowiązku uregulowania podatku,
- ulga w wysokości 50% wartości przeznaczonych środków na inwestycje w fundusze venture capital. Mowa o podmiotach odpowiadających za finansowanie młodych firm, start-upów, w których występuje potencjał szybkiego wzrostu,
- wprowadzenie strategii inwestycyjnej „kup i trzymaj” - nabywając akcje z długim horyzontem czasowym, zostają one wprowadzone do portfela inwestycyjnego i przechowywany w taki sposób przez wiele lat — to skuteczny sposób stabilizacji finansów. Jeżeli akcje nie będą sprzedawane w najbliższej przyszłości, znika obowiązek opłacania podatku od zysków kapitałowych.
Jakie zmiany w podatku giełdowym nastąpią w 2024 roku?
Ministerstwo Finansów zapowiada zmiany od dawna, mają one dotyczyć warunków rozliczania podatku giełdowego. Planowane jest wprowadzenie kwoty wolnej od tej daniny, która wyniesie prawdopodobnie 10 000 zł. Planowana jest również zmiana wartości podatku z 19% na 20%.
Wszystko wskazuje na to, że zmiany zostaną wprowadzone już w 2024 roku, jednak oficjalnej informacji jeszcze nie podano.Kilka słów podsumowania
Każdy inwestor na rynku papierów wartościowych jest zobowiązany do regulowania podatków. To jeden z obowiązków, który może zostać zniesiony tylko w przypadku zwolnień przewidzianych w tym zakresie, a także korzystania z dostępnych ulg. Znajomość przepisów ułatwi zarządzanie finansami i pozwoli uniknąć utraty zgromadzonych środków.
Data publikacji: 2023-07-28, autor: FakturaXL
