Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki daje podatnikom możliwość wyboru rozliczania podatku dochodowego za pomocą CIT Estońskiego lub zwykłego CIT. W niektórych przypadkach spółki mają możliwość skorzystania z jednorazowej amortyzacji środków trwałych, co oznacza, że mogą jednorazowo ująć w kosztach środek lub środki trwałe maksymalnie do kwoty 50 000 Euro w skali roku stanowiącą łączną wartość początkową. Podatnicy mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji w CIT Estońskim po spełnieniu określonych warunków.
Podatnik CIT - jednorazowa amortyzacja środków trwałych
Zgodnie z art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych niektórzy podatnicy mogą dokonywać jednorazowej amortyzacji składników majątku ujętych w ewidencji środków trwałych. Taką możliwość mają:
podatnicy podatku dochodowego CIT, którzy rozpoczęli działalność w danym roku podatkowym
mali podatnicy.
Mały podatnik – definicja, przywileje
Małym podatnikiem CIT jest podatnik podatku CIT, który w roku poprzednim osiągnął przychód z działalności w kwocie nieprzekraczającej 2 mln euro w przeliczeniu na złotówki. W 2025 roku status małego podatnika mają podatnicy, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła w 2024 roku kwoty 8 569 200 zł bez należnego VAT-u. Mały podatnik CIT ma prawo zastosować jednorazową amortyzację do wartości sumy 50 000 Euro rocznie. Do sumy tej zaliczają się wszystkie jednorazowe odpisy amortyzacyjne dokonane przez podatnika w danym roku. Są to nabyte i ujęte w ewidencji środków trwałych składniki majątku z grupy 3 – 8 Klasyfikacji Środków Trwałych z wyłączeniem samochodów osobowych.
Amortyzacja jednorazowa – kto z niej nie skorzysta?
Jednorazowej amortyzacji nie mogą zastosować podatnicy CIT, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności:
z przekształcenia
z połączenia lub podziału podatników
z przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną
jako osoby fizyczne wnoszące do kapitału nowo utworzonej spółki, wcześniej prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo lub składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie minimum 10 000 Euro.
Mały podatnik może skorzystać nie tylko z jednorazowej amortyzacji, ale również z przywileju 9% stawki podatku dochodowego od osób prawnych CIT po spełnieniu warunków dotyczących nieprzekroczenia limitu przychodu z działalności w roku poprzedzającym i nieprzekroczenia limitu przychodu z działalności w roku bieżącym. W obu przypadkach pod uwagę brane są kwoty netto bez należnego podatku VAT.
Estoński CIT – wybór podatnika
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera specjalne uregulowania dotyczące opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, które dotyczą:
wprowadzenia momentu powstania obowiązku podatkowego dostosowanego do podatnika
specjalnych zasad opodatkowania
stawek podatku dochodowego.
Wybór przez spółkę CIT Estońskiego oznacza, że dana jednostka nie będzie już stosowała dotychczasowych zasad opodatkowania, na które wskazuje ustawa o CIT. Wskazuje na to art. 28h ust. 1 ustawy o CIT, który mówi, że:
Podatnik opodatkowany ryczałtem nie podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 19 wysokość podatku, art. 24b podatek dochodowy od przychodów ze środka trwałego będącego budynkiem, art. 24ca minimalny podatek dochodowy i art. 24d opodatkowanie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Przepisy wymienione we wskazanym artykule dotyczą również:
ogólnych zasad opodatkowania podatkiem CIT wg standardowych stawek i podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym CIT
okoliczności utworzenia nowego podatnika jak np.: z przekształcenia, połączenia
opodatkowania podatkowych grup kapitałowych.
Podsumowując, podatnik, który wybrał CIT Estoński, jako formę opodatkowania nie może stosować zasad opodatkowania przewidzianych dla spółek, takie jak: ogólne zasady opodatkowania związane z ustaleniem dochodu, podstawy opodatkowania, stawki podatkowej.
Zgodnie z ustawą o CIT za podstawę opodatkowania w formie CIT Estońskiego przyjmuje się:
wynik finansowy netto ustalany zgodnie z przepisami o rachunkowości
zysk brutto, zysk bądź stratę netto ustalane zgodnie z przepisami o rachunkowości.
Oznacza to, że w celu ustalenia podstawy opodatkowania należy najpierw rozpoznać wynik finansowy danej jednostki za rok obrotowy.
CIT Estoński – czy możliwa jest amortyzacja jednorazowa?
Przy CIT Estońskim dochód do opodatkowania ustala się na podstawie wyniku finansowego uzgodnionego zgodnie z regułami obowiązującymi w prawie bilansowym. Dla spółek stosujących CIT Estoński oznacza to, że nie mogą one stosować odpisów amortyzacyjnych zgodnie ze standardami obowiązującymi przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym CIT. W takim przypadku nie ma możliwości skorzystania z amortyzacji jednorazowej środka trwałego. Jednocześnie przepisy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wskazują na żadne ograniczenia w kwestii księgowania. Zgodnie z przepisami o rachunkowości środki trwałe mogą być amortyzowane wg zasad podatkowych. Na przykład art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości mówi, że podatnik ma prawo księgować odpisy amortyzacyjne w sposób zbiorczy o ile środek trwały posiada niską jednostkową wartość początkową, która może zostać określona przez podatnika w polityce rachunkowości. W jednorazowym odpisie amortyzacyjnym mogą zostać ujęte jedynie środki trwałe o podobnym rodzaju i przeznaczeniu.
Amortyzacja jednorazowa – kiedy spółka stosująca CIT Estoński może skorzystać z takiej możliwości?
Co do zasady spółka, która wybrała Estoński CIT nie może skorzystać z amortyzacji jednorazowej. W sytuacji gdyby jednak chciała jednorazowo zaliczyć do kosztów zakup środka trwałego o wartości początkowej do 10 000 zł, to powinna najpierw zmienić swoją politykę rachunkowości. Na taką zmianę zgodę musi wyrazić zarząd spółki.
Rozliczenia przy CIT Estońskim prowadzone są na podstawie ksiąg rachunkowych. Natomiast przy zwykłym CIT na podstawie rozliczeń podatkowych. Aby móc dokonać rozliczenia należy najpierw sporządzić tzw. korektę wstępną polegającą na przeliczeniu różnic przejściowych występujących pomiędzy wynikiem podatkowym, a wynikiem rachunkowym. Przy CIT Estońskim zastosowanie ma jedynie rozdział 6b ustawy o CIT, w którym regulowane są zasady dotyczące ryczałtu. Jednak często jest tak, że spółki, pomimo iż powinny stosować tylko ten jeden przepis dokonują jednorazowo odpisów amortyzacyjnych korzystając z zapisów art. 16f ust. 3 ustawy o CIT w przypadku, kiedy wartość początkowa środka trwałego nie przekracza 10 tys. zł. Zgodnie z przepisami o rachunkowości podatnicy mogą dokonywać jednorazowych amortyzacji środków trwałych mających niską wartość początkową pod warunkiem, że nie zostanie zakłócona sytuacja finansowa danej jednostki. Podatnik po zakończeniu opodatkowania ryczałtem może wybrać pomiędzy dalszym stosowaniem zasad bilansowych, a przejściem na zasady zawarte w art. 16i do 16m ustawy o CIT.
Odpisy amortyzacyjne – księgowanie zgodnie z przepisami podatkowymi, interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.461.2022.1.ANK z dnia 27 września 2022 roku
Jak stanowi art. 32 ust. 7 ustawy o rachunkowości podatnicy, którzy stosują CIT Estoński mogą księgować odpisy amortyzacyjne wyliczone od wartości początkowej środka trwałego zgodnie z zasadami wskazanymi w przepisach podatkowych, ale tylko wtedy, kiedy wystąpią określone okoliczności. Taką możliwość mają jedynie mali lub mikroprzedsiębiorcy. W przypadku, kiedy dane podmioty prowadzą działalność w formie:
spółek kapitałowych
spółek komandytowo-akcyjnych
spółek jawnych
spółek komandytowych
to uczestnikami spółek nie mogą być wspólnicy ponoszący nieograniczoną odpowiedzialność będący spółkami kapitałowymi, spółkami komandytowo-akcyjnymi, spółkami pochodzącymi z innych państw mających podobną formę prawną. Takie samo zdanie mają organy podatkowe. Za przykład może posłużyć interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.461.2022.1.ANK z dnia 27 września 2022 roku, w której można między innymi przeczytać:
„Jak stanowi art. 32 ust. 7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217 z późn. zm., dalej: »UoR«): Jednostka mikro, jednostka mała oraz jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która spełnia warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 1 albo ust. 1d, może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych według zasad określonych w przepisach podatkowych.
Zgodnie z art. 3 ust. 6 UoR: Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w ust. 1e pkt 1-6, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– mogą dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisach podatkowych i nie stosować przepisów ust. 4 i 5. Biorąc pod uwagę powołane powyżej wyjaśnienia, wskazać należy, że skoro UoR odsyła w pewnych kwestiach (dotyczących kwalifikacji umów leasingu czy dokonywania odpisów amortyzacyjnych) do przepisów podatkowych, decyzja podatnika o stosowaniu bądź też zaprzestaniu stosowania tych uproszczeń należy do podatnika. Natomiast przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym przepisy dotyczące Ryczałtu od dochodów spółek, nie wprowadzają ograniczeń w tym zakresie. Tym samym wybór dalszego stosowania uproszczeń z art. 3 ust. 6 oraz art. 32 ust. 7 UoR bądź zaprzestanie ich stosowania nie wypływa na prawidłowość zastosowania art. 28c pkt 3 i 4 ustawy o CIT i ustalenia wyniku finansowego netto oraz zysku (straty) netto”.
Czym jest i co zawiera polityka rachunkowości?
Jak stanowi ustawa o rachunkowości każda organizacja pozarządowa powinna posiadać opracowaną przez siebie, własną politykę rachunkowości. Polityka rachunkowości to inaczej opracowane zasady finansowe wg, których firma będzie prowadzić księgi rachunkowe. Jej zadaniem jest określenie konkretnych reguł i praktyk wiążących się z prowadzeniem rachunków w danej jednostce. Dodatkowo wskazane jest, aby zawierała zbiór zasad odnoszący się do współpracy pomiędzy firmą, a biurem rachunkowym.
Polityka rachunkowości sporządzona w języku polskim powinna zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości zawierać niżej wymienione informacje:
określające rok obrotowy i okresy sprawozdawcze
określające stosowane metody wyceny aktywów i pasywów
wskazujące metody przy ustalaniu wyniku finansowego
zakładowy plan kont
wykaz ksiąg rachunkowych, czyli wykaz zbiorów danych, jakie tworzą księgi rachunkowe na informatycznych nośnikach danych razem z określeniem ich struktury, powiązań wzajemnych i funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych oraz w procesach przetwarzania danych
wskazujące opis systemu przetwarzania danych
wskazujące opis systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów będących podstawą dokonanych zapisów.
W pozostałych sprawach, których nie reguluje ustawa o rachunkowości podatnik może odnieść się i stosować Krajowe Standardy Rachunkowości (KSR).
