W Polsce od 1 października 2016 roku duże przedsiębiorstwa zostały zobligowane do wykonywania cyklicznych audytów energetycznych. Należy je przeprowadzać raz na 4 lata. Obowiązek wykonania audytu został nałożony na przedsiębiorców zgodnie z ustawą z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej.
Ustawa Prawo przedsiębiorców mówi, że dużym przedsiębiorcą jest każdy przedsiębiorca, który nie jest mikro, małym i średnim przedsiębiorcą. Załącznik I do Rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 roku wskazuje, że do dużych przedsiębiorstw zaliczają się firmy, które:
zatrudniają powyżej 250 pracowników
osiągają roczny obrót powyżej 50 mln euro.
Za dużego przedsiębiorcę zostanie uznany również ten, który zatrudnia mniej niż 250 pracowników, ale u którego suma bilansowa przekracza równowartość 43 mln euro w przeliczeniu na złotówki lub jego łączny obrót roczny przekracza równowartość 50 mln euro w przeliczeniu na złotówki. Duży przedsiębiorca to także podmiot, którego 25% lub więcej kapitału kontrolowane jest przynajmniej przez jeden organ publiczny w sposób bezpośredni lub pośredni.
Ustawa Prawo przedsiębiorców określa również inne podmioty mające odpowiednio status:
mikroprzedsiębiorcy – przedsiębiorca zatrudniający przynajmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych 10 pracowników oraz którego roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług, a także operacji finansowych nie przekroczył równowartości 2 mln euro w przeliczeniu na złotówki
małego przedsiębiorcy – przedsiębiorca zatrudniający przynajmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz jego roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług, a także operacji finansowych nie przekroczył równowartości 10 mln euro w przeliczeniu na złotówki, który nie jest mikroprzedsiębiorcą
średniego przedsiębiorcy – przedsiębiorca zatrudniający przynajmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych średniorocznie mniej niż 250 pracowników, którego roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług, a także z operacji finansowych nie przekroczył równowartości 50 mln euro w przeliczeniu na złotówki, który nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą.
Czym jest audyt energetyczny i celowość jego wykonania
Audyt energetyczny, inaczej audyt cieplny, czyli diagnoza wykonana przez ekspertów od energetyki określająca zużycie energii w danym przedsiębiorstwie. Podczas audytu dokonywane są dokładne pomiary zużycia energii w budynkach, instalacjach, transporcie oraz urządzeniach odpowiadające za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii jaka związana jest z działalnością danego przedsiębiorstwa. Przeprowadzenie audytu ma pomóc poprawić efektywność energetyczną. Audyt zawiera ocenę stanu urządzeń wykorzystujących energię do działania, taką jak energia elektryczna, cieplna i chłodnicza. W podsumowaniu badania powinien znaleźć się bilans energetyczny firmy oraz wskazania, jak należy poprawić efektywność energetyczną w danym przedsiębiorstwie i opracowanie planu działania na kolejne 4 lata. Audyt może zostać przeprowadzony w oparciu o przepisy ustawy z 20 maja 2016 roku, normy EN 16247, jakiegoś konkretnego standardu, przykładowo ISO 50001.
Co dokładnie podlega pod audyt energetyczny?
Audyt energetyczny firmy obejmuje między innymi:
budynki i sieci przesyłowe
źródła energii ciepła
energię elektryczną i chłód
procesy technologiczne
transport.
Co powinien zawierać przykładowy audyt?
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa trwa co najmniej 45 dni. Wykonane prace zostają zawarte w raporcie, który przeważnie liczy ok. 100 stron. Powinny w nim znaleźć się między innymi poniższe informacje:
opis przedsiębiorstwa, rodzaj prowadzonej działalności, np. co jest wytwarzane itp.
wskazanie celów audytu, określenie norm prawnych wskazujących na obowiązek jego przeprowadzenia
informacja o poczynionych pomiarach wykonanych z użyciem wykazanych urządzeń, a także omówienie wykonanych czynności pomiarowych
sposób wyliczania parametrów finansowych i rozwiązań ekologicznych zalecanych na podstawie wykonanego audytu
opis wykonania audytu i jego wyników
zalecenia mówiące jak należy poprawić efektywność energetyczną w danym przedsiębiorstwie
podsumowanie i proponowane rozwiązania, a także ilość zaoszczędzonej energii, spodziewane oszczędności, koszty wdrożenia i informacja po jakim czasie nastąpi zwrot inwestycji.
Do audytu powinny zostać dołączone tabele, wykresy, zdjęcia itp.
Podmioty upoważnione do wykonania audytu
Audyt energetyczny w przedsiębiorstwie może przeprowadzić podmiot niezależny od przedsiębiorcy, u którego jest on przeprowadzany, który posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie zawodowe do przeprowadzania takich badań. Dopuszcza się przeprowadzenie audytu przez wewnętrznych ekspertów przedsiębiorstwa pod warunkiem, że nie będą oni bezpośrednio zaangażowani w działalność podlegającą pod audyt.
Podmioty zwolnione z obowiązku wykonania audytu
Zgodnie z przepisami niektórzy przedsiębiorcy zostali zwolnieni z obowiązku przeprowadzania audytu. Należą do nich przedsiębiorstwa:
posiadające system zarządzania energią określony w Polskiej Normie (PN), który dotyczy systemów zarządzania energią, a także wymagań i zaleceń związanych z użytkowaniem
posiadające system zarządzania środowiskowego, na który wskazuje art. 2 pkt 13 rozporządzenia PE i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 roku w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie EMAS
które w ramach posiadanych systemów przeprowadziły audyt energetyczny.
Audyt energetyczny – obowiązki przedsiębiorcy
Przedsiębiorca, u którego został przeprowadzony audyt energetyczny ma obowiązek:
na potrzeby kontroli przechowywania przez okres 5 lat danych związanych z audytem energetycznym przedsiębiorstwa
zawiadomić Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) o przeprowadzonym audycie energetycznym w terminie 30 dni od dnia jego zakończenia
dołączyć do zawiadomienia informację o istniejących możliwościach uzyskania oszczędności energii wynikających z przeprowadzonego audytu energetycznego.
Termin na przeprowadzenie audytu
Przedsiębiorcy mają obowiązek przeprowadzić audyt w wymaganych terminach. Po wprowadzeniu w życie ustawy w 2016 roku pierwszy audyt musiał zostać przeprowadzony w terminie do 30 września 2017 roku. Każdy przedsiębiorca, który wcześniej nie był dużym przedsiębiorcą musi po zmianie statusu wypełnić obowiązek przeprowadzenia audytu i przekazać zawiadomienie o jego przeprowadzeniu do Prezesa URE.
Zgodnie z ustawą o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw została wprowadzona data graniczna obowiązująca przedsiębiorców mających obowiązek zgłaszania do Prezesa URE informacji o przeprowadzonym audycie energetycznym w danym roku. Przedsiębiorcy, którzy wykonali audyt w grudniu danego roku muszą zgłosić zawiadomienie do Prezesa URE w terminie do 31 grudnia danego roku, w którym przedsiębiorca miał obowiązek przeprowadzić badanie.
Kary za brak audytu energetycznego
Duże przedsiębiorstwa mają ustawowy obowiązek przeprowadzania cyklicznego audytu energetycznego. Zaniedbanie tego obowiązku grozi nałożeniem kary finansowej w wysokości nawet 5% przychodu firmy osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.
