Wystawienie faktury na Kościół, jaki VAT?

Kościół nie jest podmiotem figurującym w rejestrze płatników podatku VAT i dlatego nie ma możliwości odliczenia VAT od wystawionej faktury. Strukturę organizacyjną Kościoła tworzą osoby prawne nieprowadzące działalności gospodarczej. Jak należy rozliczyć fakturę VAT wystawioną na rzecz osoby kościelnej?

Umowa zawarta pomiędzy Kościołem, a podmiotem gospodarczym

może stwarzać problemy w przypadku rozliczeń dotyczących podatku od towarów i usług i to po obu stronach transakcji (po stronie Kościoła i po stronie podmiotów gospodarczych wystawiających fakturę). Kościelna osoba prawna ma problem związany z obniżeniem kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a podmiot gospodarczy wystawiający fakturę problem z prawidłowym wystawieniem dokumentu. Aby dobrze zrozumieć zagadnienie warto zapoznać się z ustawą z dnia 17 maja 1989 roku o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP (dalej: Ustawa). 

Zgodnie z przepisem osoby prawne kościelne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania innych kościelnych osób prawnych. Pod uwagę brana jest odpowiedzialność majątkowa obejmująca między innymi zobowiązania publicznoprawne, takie jak np. podatki.

Kościelna osoba prawna 

wymieniona w Ustawie wchodzi w skład struktury organizacyjnej Kościoła. Zasięg ogólnopolski tworzy Konferencja Episkopatu Polski. Z kolei organami episkopatu są: 

• Prezydium Konferencji Episkopatu Polski
• Rada Główna Konferencji Episkopatu Polski 
• Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski.

Osobami prawnymi są też terytorialne jednostki organizacyjne Kościoła wymienione poniżej: 

• metropolie
• archidiecezje
• diecezje
• administratury apostolskie
• parafie.

Organami powyższych osób prawnych są:

• metropolia gnieźnieńska – metropolita gnieźnieński, Prymas Polski
• inne metropolie – metropolita
• archidiecezja – arcybiskup archidiecezjalny lub administrator archidiecezji
• diecezja – biskup diecezjalny lub administrator diecezji
• administratura apostolska – administrator apostolski
• parafia – proboszcz lub administrator parafii
• kościół rektoralny – rektor
• Caritas Polska – dyrektor
• Caritas diecezji – dyrektor
• Papieskie Dzieła Misyjne – dyrektor krajowy.

Przychód kościelnej osoby prawnej w świetle przepisów podatkowych

Majątek oraz przychody kościelnych osób prawnych podlegają pod ogólne przepisy podatkowe (art. 55 ust. 1 ustawy). Zgodnie z przepisem są one zwolnione od opodatkowania z tytułu przychodów z działalności niegospodarczej. W tym zakresie osoby te nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przepisami o zobowiązaniach podatkowych.
Natomiast dochody pochodzące z działalności gospodarczej kościelnych osób prawnych oraz spółek, w których udziałowcami są tylko kościelne osoby prawne, to są one zwolnione od opodatkowania w tej części w jakiej zostały przeznaczone w danym roku podatkowym lub w roku po nim następującym, na cele kultowe, oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, działalność charytatywno-opiekuńczą, punkty katechetyczne, konserwację zabytków oraz na inwestycje sakralne i inwestycje kościelne, których przedmiotem są punkty katechetyczne i zakłady charytatywno-opiekuńcze oraz także na remonty tych obiektów.

Podatek VAT – zwolnienie

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 31 ustawy o podatku od towarów i usług zwolnieniu z zapłaty podatku VAT podlegają: 

usługi oraz dostawy towarów ściśle z tymi usługami związaną, realizowane przez:
a) kościoły i związki wyznaniowe, o których mowa w przepisach o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przepisach o stosunku Państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych,
b) organizacje powołane do realizacji celów o charakterze politycznym, związkowym, patriotycznym, filozoficznym, filantropijnym lub obywatelskim
- w zakresie interesu zbiorowego swoich członków, wykonywane na rzecz ich członków w zamian za składki, których wysokość i zasady ustalania wynikają z przepisów statutowych tych podmiotów, pod warunkiem że podmioty te nie są nastawione na osiąganie zysków, jeżeli zwolnienie nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, przedsiębiorcy którzy są podatnikami podatku od towarów i usług mają obowiązek wystawić fakturę VAT dokumentującą dokonaną sprzedaż na rzecz kościelnej osoby prawnej, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane podatnika i nabywcy.

Odliczenie podatku naliczonego

Kościelna osoba prawna nie będąca czynnym podatnikiem VAT nie ma możliwości odzyskania zapłaconego podatku. Zgodnie z ustawą, art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikiem są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat działalności. Z kolei w oparciu o art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zgodnie z powyższą zasadą nie ma możliwości dokonywania odliczeń podatku naliczonego towarów i usług, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych (zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu). Kościelna osoba prawna nieprowadząca działalności gospodarczej nie może odliczyć podatku naliczonego jaki wynika z faktur VAT dokumentujących nabycie towaru lub usługi w ramach realizowanej inwestycji.

Data publikacji: 2020-12-29, autor: FakturaXL