Z dniem 1 listopada 2019 roku firmy świadczące usługi budowlane mają obowiązek wystawiania faktur według stawki 8% lub 23%. Dodatkowo w niektórych przypadkach są zobowiązane do umieszczania adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” zamiast „split payment”.
Niektórzy przedsiębiorcy świadczący usługi budowlane jako podwykonawcy oraz zlecający wykonanie robót budowlanych innym firmom, które w tym wypadku są również podwykonawcami, mają wątpliwości zarówno do wysokości stawki oraz czy muszą w wystawianych fakturach umieszczać adnotację „split payment”.
Mechanizm podzielonej płatności
Na początku lipca 2018 r. ustawa o VAT(art. 108a ust. 1) została wzbogacona o przepisy określające stosowanie mechanizmu podzielonej płatności. Do końca października 2019 r. podatnicy mogli dobrowolnie korzystać z tej możliwości. Od 1 listopada 2019 r. split payment w niektórych przypadkach stał się obowiązkiem. Z dniem 1 listopada 2019 r. został uchylony art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 oraz art. 17 ust. 1c – 1h i art. 17 ust. 2a i 2b ustawy o VAT. Nastąpiła likwidacja stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych. W zamian na podatników został nałożony obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Kiedy należy stosować mechanizm podzielonej płatności?
Aby wystąpił obowiązek stosowania MPP musi być spełnionych łącznie 5 warunków: 1. podatnik musi otrzymać fakturę z wykazaną kwotą VAT lub przekazać całość bądź część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi 2. otrzymana faktura musi dokumentować nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT bądź kwota płacona przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi dotyczy nabycia towarów lub usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT 3. kwota należności z faktury przekracza 15 000 zł lub tę kwotę przekracza całość bądź część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi 4. płatność nie jest dokonywana przez potrącenie, o którym mówi art. 498 Kodeksu cywilnego, a wyłączenie ma zastosowanie w takim zakresie w jakim kwoty należności są potrącane (art. 108a ust. 1d ustawy o VAT) 5. płatność nie dotyczy faktury dotyczącej transakcji realizowanej w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, o której mówi art. 7 ust. 1 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnymo ile podmiot na rzecz, którego dokonywana jest płatność na dzień dokonania dostawy był:
partnerem prywatnym i z którym podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym
jednoosobową spółką partnera prywatnego lub spółką kapitałową (wspólnicy są partnerami prywatnymi), z którą podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym (art. 108a ust. 1e ustawy o VAT).
PRZYKŁAD Polski czynny podatnik VAT oznaczony symbolem „C” jest wykonawcą usługi budowlanej dla drugiego czynnego podatnika VAT z Polski oznaczonego literą „D”.
W przypadku przepisów obowiązujących do 31 października 2019 r.:
podatnikiem z tytułu świadczenia usługi w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia jest podatnik „D”, pod warunkiem że podatnik „C” jest podwykonawcą usługi
podatnikiem z tytułu świadczenia usługi będzie podatnik „C” jeżeli nie wykona usługi jako podwykonawca.
W przypadku stanu prawnego obowiązującego od 1 listopada 2019 r.:
podatnikiem z tytułu świadczenia danej usługi będzie podatnik „C” niezależnie od tego czy jest podwykonawcą czy też nie.
W sytuacji kiedy wykonana usługa budowlana zostanie udokumentowana fakturą o wartości przekraczającej 15 000 zł, to podatnik „D” jest zobowiązany do zapłaty za usługę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Faktury z oznaczeniem „mechanizm podzielonej płatności”
Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT (dodany 1 listopada 2019 r.) istnieje obowiązek umieszczania na niektórych fakturach oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności” zamiast „split payment”. Obowiązek dotyczy faktur wystawianych w przypadku dokonanych dostaw towarów lub świadczenia usług z nowego załącznika nr 15 do ustawy o VAT jeżeli kwota ogółem na fakturach przekroczy wartość 15 000 zł, to podatnicy będą musieli dokonać płatności za fakturę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (art. 108a ust. 1b ustawy o VAT). Od 1 listopada 2019 r. dla faktur dokumentujących świadczenie usług budowlanych, obowiązującą stawką podatku VAT jest 8% lub 23%. Wysokość stawki VAT zależy od tego jakiego budynku lub jego części dotyczy dana usługa oraz od rodzaju usługi budowlanej. Stawka 8% obowiązuje tylko w przypadku usług dotyczących budynków objętych społecznym programem mieszkaniowym.
Podsumowanie
Na wystawianych fakturach należy umieścić adnotację „mechanizm podzielonej płatności” jeżeli zostaną spełnione łącznie 2 warunki:
faktury dokumentują świadczenie usług budowlanych na rzecz podatników
kwota należności ogółem na fakturach przekracza wartość 15 000 zł.
Do wystawiania faktur w firmie budowlanej, a nawet księgowości, znakomicie sprawdza się program Faktura XL, który spełnia wszystkie wymogi dobrego programu do fakturowania dla firm budowlanych.
