Dlaczego warto być zarejestrowanym płatnikiem podatku VAT?
Przedsiębiorca może mieć status podatnika VAT czynnego lub zwolnionego. Wielu zadaje sobie pytanie, czy warto być zarejestrowanym płatnikiem VAT, czy jest to opłacalne, dla kogo oraz kiedy?
Podatek od towarów i usług (VAT), inaczej podatek od wartości dodanej doliczany jest do każdej transakcji i pobierany na każdym etapie, kiedy miejsce ma dostawa towaru lub świadczona jest usługa. Podatek VAT naliczony, to podatek, który musi zapłacić podmiot przy nabyciu danych towarów lub usług wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Z kolei podatek VAT należny to taki, który podatnik ma obowiązek wpłacić do urzędu skarbowego w związku ze sprzedażą towarów lub usług. Do kwoty netto produktu lub usługi doliczana jest wartość VAT-u już w momencie rozpoczęcia sprzedaży. Podatek od towarów i usług opłaca nabywca towaru lub usługi. Obowiązek jego zapłaty powstaje w momencie dostarczenia towaru lub wykonania usługi.
Podatek naliczany jest w podstawowej stawce 23% oraz w stawkach obniżonych:
8% - stosowana między innymi przy dostawie, budowie, remoncie, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowie obiektów budowlanych
5% - stosowana między innymi do żywności, czyli produktów spożywczych (chleb, produkty zbożowe, nabiał) • 0% - stosowana między innymi przy eksporcie towarów.
Zgodnie z przepisami podatnikiem VAT jest przedsiębiorca, czyli osoba prowadząca działalność gospodarczą. Podatku należnego nie płacą podmioty, które zostały zwolnione z VAT lub prowadzą sprzedaż ze stawką zerową podatku od towarów i usług. Art. 86 ustawy o VAT wskazuje, że podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Obowiązkowy VAT
Zasadniczo każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do rozliczania się z podatku od towarów i usług. Po spełnieniu określonych warunków podatnik ma prawo skorzystać ze zwolnienia z VAT. Dotyczy to gównie firm, które w poprzednim roku podatkowym osiągnęły przychód poniżej 200 000 zł. Jeżeli przedsiębiorca przekroczy wskazany limit, to obowiązkowo musi zarejestrować się do VAT. Zwolnienie nie dotyczy niektórych działalności. Jeżeli przedsiębiorca będzie prowadził działalność w wymienionej branży, to obowiązkowo musi być płatnikiem podatku VAT niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Do grupy tej zalicza się między innymi działalność prawników, obrót wyrobami jubilerskimi czy towarami podlegającymi pod zapłatę akcyzy. Z pełną listą podmiotów można zapoznać się w ustawie o VAT.
Czynnym podatnikiem VAT muszą być między innymi podmioty, które:
nie posiadają siedziby w Polsce
zajmują się świadczeniem usług prawnych, doradczych bez doradztwa rolniczego
świadczą usługi w zakresie ściągania długów
świadczą usługi jubilerskie
prowadzą sprzedaż towarów z załącznika 12 do ustawy o VAT (sprzedaż wyrobów jubilerskich, sprzedaż złomu)
prowadzą sprzedaż towarów objętych podatkiem akcyzowym bez energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i innych
prowadzą sprzedaż terenów budowlanych i określonych budynków, a także nowych środków transportu
prowadzą sprzedaż online różnych towarów jak np. kosmetyki, urządzenia elektroniczne, określone maszyny i urządzenia
prowadzą sprzedaż hurtową między innymi samochodów i motocykli.
Korzyści z bycia podatnikiem VAT
Podstawową korzyścią wynikającą z bycia czynnym podatnikiem VAT jest możliwość dokonywania odliczeń podatku od towarów i usług naliczonego z faktur kosztowych. Czasami z rozliczonego w ten sposób podatku może wynikać niedopłata lub jego nadpłata. W sytuacji nadpłaty podatnik ma prawo ubiegać się o zwrot. Nie jest to możliwe w przypadku przedsiębiorcy niebędącego płatnikiem podatku VAT.
Dla kogo bycie płatnikiem VAT jest opłacalne?
W niektórych branżach bycie podatnikiem VAT czynnym jest opłacalne. Dotyczy to przede wszystkim przedsiębiorców:
sprzedających towary lub usługi innym podmiotom będącym płatnikami podatku VAT
sprzedających towary lub świadczących usługi opodatkowane obniżoną stawką podatku VAT
planujących różne inwestycje
świadczących usługi eksportowe dla zagranicznych klientów.
Czym jest biała lista podatników?
Biała lista podatników VAT jest wykazem podmiotów:
zarejestrowanych do VAT
niezarejestrowanych do VAT
wykreślonych i przywróconych do rejestru.
Prowadzona jest przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KIS). Służy do sprawdzania kontrahentów.
Wykaz podatników VAT pozwala:
sprawdzić kontrahenta pod kątem bycia czynnym podatnikiem VAT
sprawdzić jakie były powody odmowy rejestracji, wykreślenia z wykazu, przywrócenia do rejestru VAT czynnego
potwierdzić nr rachunku bankowego kontrahenta, na który podatnik powinien dokonać wpłaty.
Obowiązki podatnika VAT czynnego
Aby być czynnym podatnikiem VAT należy dokonać rejestracji do VAT. Zarejestrować można się na formularzu VAT-R, który wypełniony trzeba złożyć w urzędzie skarbowym jeszcze przed dniem dokonania pierwszej transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.
Czynny podatnik VAT zobowiązany jest do:
składania deklaracji podatkowych miesięcznych lub kwartalnych w zależności od wybranego okresu rozliczania
wystawiania faktur VAT,
prowadzenia rejestru podatku VAT.
Deklaracje podatkowe VAT składa się:
w okresie rozliczeniowym ustalonym na początku rozpoczęcia działalności gospodarczej lub na początku roku podatkowego, przy czym prawo do rozliczenia kwartalnego VAT posiadają jedynie podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą:
co najmniej przez rok czasu
w poprzednim roku podatkowym osiągnęli przychód ze sprzedaży nieprzekraczający wartości 1,2 mln euro
w obecnym lub w poprzednim kwartale dostarczali towary z odwrotnym obciążeniem i łączna wartość dostaw w żadnym miesiącu w trakcie tych kwartałów nie przekroczyła 50 tys. zł
w terminie do 25 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni (rozliczenie miesięczne)
w terminie do 25 dnia po upływie danego kwartału (rozliczenie kwartalne).
Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT ma obowiązek wystawiania faktur VAT za dokonaną sprzedaż towarów lub usług w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do transakcji.
Zwolnienie z podatku VAT
Zgodnie z przepisami niektórzy przedsiębiorcy mogą zostać zwolnieni z podatku VAT. Jest to możliwe w przypadku:
kiedy przedsiębiorca nie przekroczy ustalonego limitu obrotów za poprzedni rok w wysokości 200 000 zł – zwolnienie podmiotowe
kiedy przedsiębiorca sprzedaje towary i usługi wymienione w art. 43 ustawy o VAT. Należą do nich między innymi: usługi świadczone przez lekarzy, pielęgniarki, dentystów i psychologów, a także usługi związane z nauczaniem prywatnym przez nauczycieli oraz nauczaniem języków obcych i usługi finansowe – zwolnienie przedmiotowe.
Jeżeli podatnik przekroczy w trakcie danego roku ustalony limit uprawniający go do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, to ma obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT na formularzu VAT-R w terminie 7 dni licząc od momentu utraty prawa do zwolnienia. Zwolnienie podmiotowe przeznaczone jest również dla nowych przedsiębiorców, którzy dopiero rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej pod warunkiem, że w pierwszym roku podatkowym przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy limitu 200 000 zł. Podmioty zwolnione z VAT muszą:
prowadzić ewidencję uproszczoną
wystawiać faktury VAT na życzenie nabywcy.
Zwolnienie podmiotowe – obliczanie kwoty uprawniającej do zwolnienia
Jeżeli przedsiębiorca rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego i nie chce rejestrować się do VAT, to musi najpierw określić, czy wartość sprzedaży nie przekroczy ustalonego limitu. Aby to ustalić musi:
pomnożyć kwotę limitu przez liczbę dni prowadzenia działalności w danym roku (od momentu rozpoczęcia do końca roku)
podzielić otrzymaną kwotę przez liczbę dni w roku.
Przedsiębiorca może w tym celu skorzystać z poniższego wzoru: 200 000 zł x liczba dni prowadzenia działalności/ 365 dni.
