Obowiązek zgłoszenia do VAT
Jednym z obowiązków przedsiębiorcy jest regulowanie podatku od towarów i usług, chociaż nie wszyscy muszą dokonać rejestracji jako czynni podatnicy VAT. Trzeba podkreślić, że to klient końcowy, czyli konsument w praktyce reguluje podatek. Nietrudno zauważyć, że jeżeli firma nie dokonała rejestracji jako podatnik VAT, staje się dla odbiorców bardziej atrakcyjna ze względu na korzystniejsze ceny towarów czy usług. Ustawa o podatku od towarów i usług informuje, że przedsiębiorca wybiera, czy zostanie czynnym podatnikiem VAT, czy zdecyduje się na przysługujące mu zwolnienie. Bez względu na swój wybór, musi zgłosić się do VAT.
Art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że podatnikiem jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, a także osoba fizyczna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, nie ma znaczenia, jaki ma cel albo rezultat swojej działalności. Przepis wskazuje, że każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do rozliczania się z podatku od towarów i usług.
Ze zwolnienia z VAT można skorzystać pod warunkiem, że spełnione zostaną konkretne warunki ustalone przez ustawodawcę.
Zwolnienie jest dedykowane głównie dla przedsiębiorców, którzy rozpoczynają swoją działalność. W pierwszym roku prowadzenia przedsiębiorstwa nie ma obowiązku rozliczenia się z podatku.
Z kolei drugi warunek, który również upoważnia do skorzystania ze zwolnienia to nieprzekroczenie limitu rocznej sprzedaży. Limit wynosi 200 000 zł. Po przekroczeniu tej kwoty, na przedsiębiorcę nałożony zostaje obowiązek regulowania podatku. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że jeżeli w pierwszym roku prowadzenia działalności, limit zostanie przekroczony, przedsiębiorca jest zobowiązany do regulowania podatku. Zbliżając się do wyznaczonej przez ustawodawcę kwoty sprzedaży, przedsiębiorca musi zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Ta czynność ma zostać wykonana, zanim przekroczy wspomniany limit.
Zgodnie z ustawą o VAT obowiązek podatkowy obowiązuje od momentu pierwszej sprzedaży w przypadku przedsiębiorców, którzy:- zajmują się sprzedażą:
- towarów wskazanych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (m.in. metali szlachetnych i złomu z nich, wyrobów jubilerskich, monet),
- towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i alkoholowych,
- samochodów osobowych innych niż nowe, zaliczanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
- terenów budowlanych,
- nowych środków transportu,
- przez Internet następujących towarów: preparaty kosmetyczne i toaletowe, komputery, wyroby elektroniczne i optyczne, urządzenia elektryczne i nieelektryczne, sprzęt gospodarstwa domowego,
- hurtowej i detalicznej części do pojazdów samochodowych i motocykli,
- świadczą usługi:
- prawnicze,
- w zakresie doradztwa (poza doradztwem rolniczym),
- jubilerskie,
- w przedmiocie ściągania długów, wliczając do tego factoring,
- nie mają siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Zgłoszenie i rejestracja do VAT
Jednym z obowiązków przedsiębiorcy jest zgłoszenie identyfikacyjne VAT. Musi zostać wykonane, zanim dojdzie do pierwszej czynności opodatkowanej podatkiem. Należy podkreślić, że zgłoszenie i rejestracja VAT to dwie zupełnie różne formalności. Zgłoszenie identyfikacyjne wykonują czynni podatnicy podatku VAT, jak i przedsiębiorcy, którzy korzystają ze zwolnienia z płacenia podatku od towarów i usług.
Dla podatników VAT obowiązkowe jest także wykonanie odrębnego, dodatkowego zgłoszenia rejestracyjnego, czego muszą dokonać w urzędzie skarbowym.
Zgodnie z wymogami zarówno zgłoszenie, jak i rejestracja odbywają się minimum na dzień przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Chociaż trzeba zaznaczyć, że ustawa nie przewiduje nałożenia kar za rejestrację w późniejszym terminie albo nawet brak rejestracji. Celem zgłoszenia rejestracyjnego jest potwierdzenie obecności przedsiębiorcy w systemie podatkowym VAT. Jednocześnie podatnik otrzymuje indywidualny numer identyfikacji VAT.Zgłoszenie do VAT klienta biura rachunkowego a odpowiedzialność biura rachunkowego
Przedsiębiorca korzystający z usług biura rachunkowego zyskuje reprezentanta, który może występować w jego imieniu w kontaktach z urzędem skarbowym. Jeżeli biuro otrzyma pełnomocnictwo szczególne ma prawo zgłosić przedsiębiorcę. Zgłoszenie identyfikacyjne nie wywołuje żadnych konsekwencji dla biura, w przeciwieństwie do rejestracji. Jest to uwarunkowane art. 96 ust. 4b ustawy o VAT, w której ustawodawca wskazuje na odpowiedzialność solidarną pełnomocnika za zobowiązania podatkowe podatnika w przypadku, kiedy rejestracja została wykonana przez pełnomocnika.
Ust. 4b informuje, że jeżeli podatnik został zarejestrowany przez pełnomocnika, pełnomocnik ma solidarną odpowiedzialność z zarejestrowanym podatnikiem do kwoty 500 000 zł za zaległości podatkowe przedsiębiorcy powstałe z tytułu czynności wykonanych w terminie 6 miesięcy, liczonych od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego. Przepis precyzyjnie wskazuje, że odpowiedzialność pełnomocnika występuje tylko w sytuacji, gdy biuro rachunkowe złożyło w imieniu podatnika zgłoszenie rejestracyjne. Oznacza to, że odpowiedzialność solidarna nie jest związana z prawdopodobnym przyczynieniem się pełnomocnika do wystąpienia zaległości podatkowych. Odpowiedzialność dotyczy nawet pełnomocników, którzy nie wykonywali żadnych innych działań w imieniu klienta, a nawet, którzy zakończyli współpracę.
Należy zastrzec, że ustawodawca wprowadził dwa limity od omawianej zasady, jeden z nich ma podłoże finansowe, a drugi czasowe. Odpowiedzialność solidarna za zaległości podatkowe obowiązuje przez 6 miesięcy, liczonych od momentu zarejestrowania podatnika jako czynnego podatnika VAT. Termin jest uwarunkowany wykonaniem czynności podlegających opodatkowaniu, na skutek których wystąpiło zobowiązanie, a nie samą datą powstania zobowiązania przekształconego w zaległość.
Z kolei ograniczenie finansowe to kwota 500 000 zł. Jeżeli wyznaczony limit zostanie przekroczony, podatnik w pełni odpowiada za zadłużenie, a odpowiedzialność solidarna zostaje zniesiona.W jakich sytuacjach biuro rachunkowe nie odpowiada za długi klienta?
Na biuro rachunkowe nie zostaje nałożona odpowiedzialność w przypadku, gdy zaległości podatkowe są uwarunkowane uczestniczeniem podatnika w nierzetelnym rozliczaniu podatku, mającym dla niego korzyści majątkowe. Na biuro rachunkowe nie zostaje nałożona odpowiedzialność, jeżeli klient brał udział w wykroczeniach albo przestępstwach skarbowych lub w przypadku, kiedy zaległości podatkowe są efektem zakłóceń płynności finansowej uwarunkowanej kłopotami biznesowymi.
Trzeba mieć świadomość, że zwolnienie z odpowiedzialności nie jest proste, gdyż niemożliwe jest, aby pełnomocnik przewidział, że podatnik ma w planach wyłudzenia podatku, czy wręcz przeciwnie – będzie postępował uczciwie. Kiedy rejestracja zostanie już wykonana, biuro rachunkowe nie sprawdza firm swoich klientów, nie ma możliwości kontrolowania działań podatników, czyli zabezpieczenie się przed oszustwami podatkowymi klientów jest niemożliwe.
W tym miejscu warto przytoczyć interpretację indywidualną numer 10588 wydaną przez ministra finansów, który wskazuje:zwolnienie pełnomocnika z odpowiedzialności solidarnej opiera się na obiektywnych przesłankach (w drodze decyzji administracyjnej) stosowanych przez organy podatkowe, nie ma więc charakteru uznaniowego wzbudzającego niepewność pełnomocników podatników. Organy podatkowe nie będą miały obowiązku wykazać, że pełnomocnik posiadał wiedzę o nierzetelnym rozliczaniu podatku przez podatnika, którego zarejestrował, bowiem nie stanowi to przesłanki wyłączającej zastosowanie wobec pełnomocnika odpowiedzialności solidarnej.
Rejestracja do VAT klienta a odpowiedzialność biura rachunkowe – kilka słów podsumowania
Pełnomocnik, na przykład biuro rachunkowe ma prawo dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w imieniu podatnika, jednak wiąże się to z pewnymi konsekwencjami. Ryzyko podejmuje reprezentant, a nie przedsiębiorca. Art. 96 ust. 4b ustawy o VAT wskazuje, że pełnomocnik zgłaszający podatnika przyjmuje solidarną odpowiedzialność za zaległości podatkowe przedsiębiorcy, powstałe z tytułu czynności, które miały miejsce w terminie 6 miesięcy, liczonych od momentu rejestracji jako czynny podatnik VAT. Ustawodawca wyznaczył maksymalną kwotę odpowiedzialności w wysokości 500 000 zł. Jedyny wyjątek od tej zasady dotyczy przypadków, gdy podatnik brał udział w nierzetelnym rozliczaniu podatku, zmierzającym do odniesienia korzyści majątkowych.
Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że biura rachunkowe mają świadomość ciążącej na nich odpowiedzialności w przypadku wykonania rejestracji VAT za podatników, stąd nie podejmują ryzyka. Zajmują się formalnościami, kompletują niezbędne dokumenty, a sam proces rejestracji, czyli złożenie dokumentów w urzędzie pozostawiają podatnikom. To jedyny sposób, aby uniknąć odpowiedzialności solidarnej.
Niestety, przepis nie jest do końca dobrze sformułowany, gdyż przedsiębiorcy, którzy nie działają zgodnie z prawem, są w stanie wykonywać rejestrację przez tzw. słupy umożliwiające wyłudzenia vatowskie. Przepis nadal obowiązuje, mimo iż budzi spore kontrowersje.
Data publikacji: 2023-05-24, autor: FakturaXL
