Ponowne zwolnienie z VAT po rezygnacji z prawa do zwolnienia

Czasami podatnicy z różnych powodów rezygnują ze zwolnienia z podatku VAT. Kiedy i po jakim czasie oraz czy w ogóle będą mogli powrócić do zwolnienia po utracie prawa do niego lub jego rezygnacji?

Kiedy przysługuje zwolnienie z podatku VAT?

Jak wskazuje art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zwolnieniem z podatku VAT objęta jest sprzedaż towarów lub usług, których wartość nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 200 000 zł netto.

Do wartości sprzedaży, zgodnie z art. 113 ust. 2 o podatku VAT nie jest wliczana: 

• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów oraz wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju
• sprzedaż na odległość towarów importowanych niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju
• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych zgodnie z art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
  • transakcji związanych z nieruchomościami
  • usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41
  • usług ubezpieczeniowych
  • ile czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych
• odpłatna dostawa towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym zaliczane są przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT z podatku od towarów i usług zwolniona jest sprzedaż dokonywana przez podatnika w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej pod warunkiem, że przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy w tym roku kwoty 200 000 zł obliczonej proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w tym roku. 

Zwolnienie z VAT – podmioty uprawnione do zwolnienia

Możliwością zwolnienia z VAT objęci są mali przedsiębiorcy, których wartość ze sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie kwoty 200 000 zł za poprzedni rok podatkowy. 

Ze zwolnienia podmiotowego w VAT nie skorzystają podatnicy dokonujący dostaw towarów oraz świadczący usługi wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. W grupie tej znaleźli się podatnicy:

• dokonujący dostaw:
  • towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy
  • towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, z wyłączeniem: 
    - energii elektrycznej (CN 2716 00 00)
    - wyrobów tytoniowych
    - samochodów osobowych innych niż wymienione w lit. e zaliczanych przez podatnika zgodnie z przepisami o podatku dochodowym do środków trwałych podlegających amortyzacji
• budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, na które wskazuje art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b
• terenów budowlanych
• nowych środków transportu
• niżej towarów na podstawie zawarcia umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość bez konieczności fizycznej obecności stron z wykorzystaniem jednego lub większej ilości środków porozumiewania się na odległość aż do chwili zawarcia umowy włącznie:
  - preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1)
  - komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26)
  - urządzeń elektrycznych (PKWiU 27)
  - maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28)
• hurtowych i detalicznych części oraz akcesoriów do:
  - pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3)
  - motocykli (PKWiU ex 45.4)
• świadczących usługi:
  • prawnicze
  • w zakresie doradztwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt również związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego
  • jubilerskie
  • ściągania długów, w tym również factoringu
• nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

W związku z powyższym ze zwolnienia z VAT skorzystają tylko ci podatnicy, których siedziba działalności gospodarczej znajduje się na terytorium kraju. 

Zwolnienie z VAT – utrata prawa do zwolnienia oraz rezygnacja 

Art. 113 ust. 4 i 5 ustawy o VAT mówi, że: 

4. Podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem zawiadomienia na piśmie o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 zakres przedmiotowy ustawy, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.
5. Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Jeżeli podatnik zrezygnuje lub utraci prawo do zwolnienia z VAT, to może pomniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty podatków naliczonych jakie wynikają z faktur dokumentujących zakupy, a także z dokumentów celnych dokumentujących import dokonany przed dniem rezygnacji ze zwolnienia lub utraty prawa do zwolnienia. 

Zwolnienie z VAT – powrót do zwolnienia (art. 113 ust. 11 i 11a ustawy o VAT)

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował ze zwolnienia z VAT może ponownie najwcześniej skorzystać z tego prawa po upływie jednego roku licząc od końca roku, w którym utracił to prawo lub z niego zrezygnował. Dodatkowo musi spełnić warunek nieprzekroczenia w poprzednim roku podatkowym wartości sprzedaży w kwocie 200 000 zł oraz niewykonywania czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. 

Art. 113 ust. 11 i 11a ustawy o VAT 

11. Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.
11a. Przepis ust. 11 stosuje się odpowiednio do podatnika będącego osobą fizyczną, który przed zakończeniem działalności gospodarczej utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, a następnie rozpoczął ponownie wykonywanie czynności, o których mowa w art. 5 zakres przedmiotowy ustawy.

Powrót do zwolnienia z VAT w interpretacjach podatkowych 

Interpretacja nr 0113-KDIPT1-1.4012.575.2022.5.MSU z dnia 21 października 2022 roku wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

Podatnik zrezygnował ze zwolnienia wiele lat temu, zatem spełnia warunek wskazujący, iż ponownego zwolnienia można dokonać nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia. Organ wskazał, że podatnik spełnia także warunki dotyczące limitu, bowiem jego wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł. Wartość sprzedaży podatnika w roku 2022 także nie przekracza tej wartości.

Interpretacja indywidualna wydana przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy nr ITPP1/443-529/12/KM z dnia 11 lipca 2012 roku: 

pod warunkiem, że podatnik nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 13 ust. 13, może on korzystać ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie i według zasad określonych przepisami art. 113 ust. 1-12 ustawy. Podkreślić należy, że prawo do ponownego korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przysługuje wyłącznie od początku danego roku podatkowego, tj. od dnia 1 stycznia;
na powyższe wskazuje – wbrew Pana ocenie – zapis w art. 113 ust. 11 ustawy: „po upływie roku, licząc od końca roku”. Zatem nie jest możliwy wybór zwolnienia od początku dowolnego miesiąca w danym roku podatkowym.

Podatnik powracający do zwolnienia z VAT ma prawo wybrać miesiąc, od którego zacznie korzystać ze zwolnienia pod warunkiem, że od momentu utraty prawa do zwolnienia lub rezygnacji z niego upłynie co najmniej 1 rok. Przedsiębiorca, który podejmie decyzję o powrocie do zwolnienia z VAT musi o tym poinformować naczelnika urzędu skarbowego przez złożenie wniosku aktualizacyjnego na formularzu VAT-R w terminie 7 dni licząc od dnia wystąpienia zmiany. 

Podsumowanie 

Wszelkie uregulowania dotyczące możliwości skorzystania ze zwolnienia sprzedaży z podatku VAT oraz kwestii związanych z powrotem do zwolnienia po utracie tego prawa lub po rezygnacji z niego zawiera art. 113 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem prawo do zwolnienia z VAT posiadają podatnicy, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 200 000 zł bez podatku. Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia lub z niego zrezygnował może powrócić do niego najwcześniej po upływie 1 roku licząc od końca roku, w którym to prawo utracił lub z niego zrezygnował.

Data publikacji: 2023-05-30, autor: FakturaXL