Faktura z odwrotnym obciążeniem przy metodzie kasowej

Metoda kasowa to jeden z dostępnych sposobów rozliczania małych przedsiębiorstw, dla których obowiązek uregulowania podatku VAT z faktury jest nałożony na odbiorcę. Jeżeli sprzedaż towarów jest objęta odwrotnym obciążeniem, nabywca odpowiada za rozliczenie podatku VAT należnego – zamiast sprzedawcy.

Jak rozliczany jest podatek VAT w metodzie kasowej?

Aby dobrze zrozumieć, w jaki sposób odbywa się rozliczanie metodą kasową, warto zacząć od definicji małego podatnika. Mały podatnik jest podmiotem, u którego wartość sprzedaży, do której wliczono kwotę podatku we wcześniejszym roku podatkowym, nie była większa od przeliczonej na złotówki wartości 1 200 000 euro – art. 2 ust. 25 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.

Aby uzyskać status małego podatnika, wymagane jest przekazanie stosownej informacji do naczelnika urzędu skarbowego przed końcem miesiąca, który występuje przed okresem stosowania metody kasowej.

Mały podatnik rozliczający się metodą kasową jest zobowiązany dostarczać do urzędu skarbowego deklaracji podatkowej za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca po każdym następnym kwartale.

Dla małego podatnika obowiązek podatkowy jest uwarunkowany momentem uzyskania należności za dostarczony towar albo wyświadczoną usługę. Data sprzedaży bądź wyświadczenia usługi nie odgrywa większego znaczenia.

Art. 21 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że obowiązek podatkowy uwarunkowany wykonywaną dostawą towarów albo świadczeniem usług przez małego podatnika przypada na:

• dzień, kiedy przekazano całość albo część zapłaty – dotyczy przypadków, gdy dostawa towarów albo świadczenie usług zostało dokonane na rzecz podatnika opisanego w 15 (będącego czynnym podatnikiem VAT),
• dzień, kiedy przekazana została całość albo część zapłaty, jednak maksymalnie 180. dnia, który jest liczony od momentu wydania towaru bądź wyświadczenia usługi – warunkiem jest dostawa towarów albo wyświadczenie usługi dla podmiotu, którego nie wskazano we wcześniejszym punkcie.

Podatek naliczony – jak obliczyć?

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, podatek naliczony to wartość kwot podatku określonego na podstawie faktur dokumentujących:

• zakup towarów i usług,
• dokonanie całości albo części zapłaty przed nabyciem towarów, albo wyświadczeniem usługi.

Wartość podatku należnego podlega zmniejszeniu o kwotę podatku naliczonego (z wyjątkiem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 i art. 124) zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy. Warunkiem jest dokonanie rozliczenia za okres, kiedy względem nabytych albo importowanych przez podatnika towarów lub usług wystąpił obowiązek podatkowy.

Dla podatku naliczonego określonego na podstawie faktury albo dokumentu celnego i dla wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów podatek naliczony może podlegać odjęciu dopiero w momencie rozliczenia za okres, kiedy przekazano fakturę albo dokument celny – art. 86 ust. 10b ustawy.

Co ważne, podatek należny powinien zostać obniżony zgodnie z terminami wyznaczonymi w ustawie 10, 10d oraz 102, jednak art. 86 ust. 11 ustawy daje podatnikowi prawo do pomniejszenia kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych.

Warunkiem rozliczenia faktury od małego podatnika jest uregulowania pełnej albo częściowej należności, gdyż obowiązek podatkowy nie powstaje w chwili sprzedaży towaru albo wyświadczenia usługi.

Mechanizm odwrotnego obciążenia

Mechanizm odwrotnego obciążenia przenosi obowiązek rozliczania podatku od towarów i usług na podatnika, któremu dostarczono konkretny towar (wyrób) albo wyświadczono dla niego usługę.

Towary wskazane w załączniku nr 11 i usługi z załącznika nr 14 do ustawy o VAT zostały objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia.

Należy mieć świadomość, że mechanizm odwrotnego obciążenia to zasada stanowiąca przeciwieństwo do ogólnej zasady opisanej w art. 193 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Ogólne przepisy wskazują jednoznacznie, że obowiązek uregulowania VAT jest nałożony na podatnika dokonującego dostawy towarów albo świadczącego usługi, a obowiązek rozliczenia VAT należnego zostaje przeniesiony ze sprzedawcy na nabywcę.

Podstawą do zastosowania szczególnego środka jest art. 199-199a Dyrektywy, w którym ustawodawca wprowadził zamknięty katalog transakcji, w których obowiązek uregulowania podatku VAT zostaje nałożony na odbiorcę towarów i usług. Mechanizm może zostać zmodyfikowany w krajowych regulacjach.

Odwrotne obciążenie dla metody kasowej – co z podatkiem VAT?

Na wystawianej fakturze może wystąpić kilka adnotacji. Jeżeli widnieje zarówno „metoda kasowa”, jak i „odwrotne obciążenie” wiąże się to dla nabywcy z podwójnym obowiązkiem, a dokładnie nalicza on podatek VAT od danej transakcji i równocześnie odlicza go w formie podatku naliczonego. VAT zostaje rozliczony w chwili uregulowania kontrahentowi płatności za wystawioną fakturę.

PRZYKŁAD 1
Do przedsiębiorcy 11 listopada dotarła faktura z datą wystawienia i sprzedaży 6 listopada. Na dokumencie widnieje adnotacja „metoda kasowa” i „odwrotne obciążenie”. Termin płatności mijał 11 grudnia i w tym dniu płatność została uregulowana. Dla przedsiębiorcy oznacza to obowiązek rozliczenia podatku należnego oraz naliczonego w deklaracji grudniowej.

Odwrotne obciążenie a usługi budowlane

Usługi budowlane są rozliczane na innych zasadach niż większość usług. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstaje w chwili wystawienia faktury (maksymalnie 30 dni, liczonych od wyświadczenia usługi) albo po upływie 30 dni od momentu wyświadczenia usługi – jeżeli nie wystawiono faktury albo została wystawiona z opóźnieniem. W mechanizmie odwrotnego obciążenia obowiązek rozliczenia podatku VAT spoczywa na podatniku, na rzecz którego wykonana zostaje usługa budowlana.

Usługa budowlana świadczona przez małego podatnika, który w rozliczeniu VAT wykorzystuje metodę kasową, jest rozliczana na zasadach zgodnych z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT wyznaczających moment powstania obowiązku podatkowego.

Warunkiem zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia jest spełnienie pozostałych przesłanek wyznaczonych w art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 17 ust. 1h. Dla małych podatników rozliczających się metodą kasową świadczących usługi budowlane, moment powstania obowiązku podatkowego powstaje na zasadach wyznaczonych dla usług budowlanych w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy, czyli w momencie wystawienia faktury. Może dojść do sytuacji, kiedy faktura nie została wystawiona albo wystawiono ją z opóźnieniem – w niniejszej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje 30 dnia od dnia wykonania usług – zgodnie z art. 19a ust. 7 w powiązaniu z art. 106i ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy.

Mechanizm odwrotnego obciążenia dotyczy usług budowlanych wskazanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) – załącznik nr 14 do ustawy o VAT. Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadkach wskazanych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8 usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie zajmuje się rozliczeniem podatku należnego. Jest to równoznaczne z wystawieniem przez podwykonawcę usług budowlanych faktury VAT bez podatku z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

Przedsiębiorcy mają wątpliwości, w jakim terminie powinien być uregulowany podatek VAT. Posiłkując się przepisami dotyczącymi usług budowlanych, z reguły będzie to data wystawienia faktury, jednak Ministerstwo Finansów wskazało wielokrotnie, iż w rozliczaniu podatku należy zastosować metodę kasową, czyli VAT rozlicza się w dniu zapłaty. Aby uniknąć błędów i pomyłek, najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się do organów z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej.

Data publikacji: 2024-01-24, autor: FakturaXL