Od 1 stycznia 2019 roku obowiązują przepisy z Rozdziału 11a Działu III ustawy Ordynacja Podatkowa na mocy, których został nałożony obowiązek raportowania schematów podatkowych MDR. Obowiązek ten został wprowadzony przepisami dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z 25 maja 2018 roku, która zmieniła dyrektywę 2011/16/UE (obowiązek automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania odnoszący się do uzgodnień transgranicznych, które podlegają zgłoszeniu).
Rodzaje schematów podatkowych i obowiązek ich raportowania
Zgodnie z przepisami MDR znane są 3 rodzaje schematów podlegających obowiązkowi przekazywania informacji:
schemat podatkowy
schemat podatkowy standaryzowany
schemat podatkowy transgraniczny.
Raportowanie schematów podatkowych wymaga zastosowania analizy przeszłych stanów faktycznych zgodnie z terminami:
po 25 czerwca 2018 r. – dotyczy schematów transgranicznych
po 1 listopada 2018 r. – dotyczy schematów innych niż transgraniczne.
Schemat podatkowy jako uzgodnienie
Zgodnie z art. 86a par. 1 pkt 10 Ordynacji Podatkowej za schemat podatkowy uznawane jest uzgodnienie, które:
spełnia kryterium głównej korzyści oraz ma ogólną cechę rozpoznawczą (użycie łącznika „oraz” oznacza, że obie przesłanki muszą być spełnione łącznie)
ma szczególną cechę rozpoznawczą lub
ma inną szczególną cechę rozpoznawczą.
Tak więc, aby można było mówić o schemacie podatkowym musi mieć miejsce jeden z poniższych przypadków:
uzgodnienie spełnia kryterium głównej korzyści oraz ma ogólną cechę rozpoznawczą
uzgodnienie ma szczególną cechę rozpoznawczą
uzgodnienie ma inną szczególną cechę rozpoznawczą.
Kryterium głównej korzyści jest spełnione jeżeli na podstawie zaistniałych okoliczności lub faktów podmiot, który działa rozsądnie i kieruje się celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej działając zgodnie z prawem mógłby wybrać inny sposób postępowania nie związany z uzyskaniem korzyści podatkowej rozsądnie oczekiwanej bądź wynikającej z wykonania uzgodnienia, gdzie korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot mógłby osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia.
Ogólna cecha rozpoznawcza i inna szczególna cecha rozpoznawcza jest rozumiana jako szereg możliwych kryteriów, które zostały wskazane przez ustawodawcę. W objaśnieniu podatkowym wydanym przez Ministerstwo Finansów dostępnym na stronie: Objaśnienia podatkowe MDR znajduje się przykładowe omówienie ogólnych cech rozpoznawczych i innych szczególnych cech rozpoznawczych.
Schemat podatkowy standaryzowany
Schemat podatkowy standaryzowany, to schemat, który można wdrożyć lub udostępnić u więcej niż jednego korzystającego. Co ważne nie ma konieczności zmiany jego istotnych założeń, a zwłaszcza tych, które dotyczą rodzaju czynności podejmowanych lub planowanych w ramach schematu podatkowego. Do schematu podatkowego standaryzowanego zaliczymy schemat podatkowy inny niż schemat podatkowy transgraniczny jak również schemat podatkowy transgraniczny.
Schemat podatkowy transgraniczny
Schemat podatkowy transgraniczny to uzgodnienie spełniające:
kryterium transgraniczne (dotyczy więcej niż jednego państwa, w tym przynajmniej jednego państwa członkowskiego UE)
kryterium głównej korzyści
posiadające jakąkolwiek z ogólnych cech rozpoznawczych, o których mówi art. 86a par. 1 pkt 6 lit. a-h Ordynacji podatkowej
posiada szczególną cechę rozpoznawczą.
W niektórych sytuacjach schemat podatkowy transgraniczny może być równocześnie schematem podatkowym standaryzowanym.
Obowiązek informacyjny w oparciu o przepisy MDR nie zaistnieje jeżeli nie zostanie spełnione kryterium kwalifikowanego korzystającego (przychody/koszty/aktywa danego podmiotu nie przekraczają równowartości w PLN, 10 mln euro, a wartość przedmiotu uzgodnienia nie przekroczy kwoty 2,5 mln euro) i jednocześnie nie zostanie spełnione kryterium transgraniczne.
Obowiązek raportowania
Obowiązek do przekazywania informacji o schemacie podatkowym ma:
promotor (doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji finansowej)
korzystający (podatnik)
wspomagający (biegły rewident, notariusz, osoba świadcząca usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, księgowy lub dyrektor finansowy, bank lub inna instytucja finansowa oraz ich pracownik).
Schemat podatkowy – informacje
Zgodnie z art. 86f par. 1 Ordynacji podatkowej schemat podatkowy powinien zawierać określony zakres informacji, jak:
wskazanie przesłanek, które będą wskazaniem do uznania danego uzgodnienia za schemat podatkowy
streszczenie opisu uzgodnienia będącego schematem podatkowym, nazwę uzgodnienia jeżeli jest, opis działalności gospodarczej, do której odnosi się schemat podatkowy (bez wskazywania danych objętych tajemnicą handlową, zawodową, czy procesem produkcyjnym)
wyczerpujący opis uzgodnienia będącego schematem podatkowym razem ze wskazaniem wartości przedmiotów tych czynności, założeń uzgodnienia, czynności wykonywanych w ramach uzgodnienia i ich chronologii oraz powiązań pomiędzy podmiotami powiązanymi
wskazanie celów (znane przekazującemu) realizacji, których ma służyć schemat podatkowy
przepisy prawa podatkowego mające zastosowanie w schemacie podatkowym
szacunkowa wartość korzyści podatkowej lub przybliżona wartość aktyw w podatku odroczonym jeżeli takie są i są znane lub jest możliwość ich oszacowania
wskazanie dokonanych czynności, których skutkiem jest przekazanie informacji o schemacie podatkowym razem z datami ich dokonania
wskazanie innych znanych podmiotów, które mają obowiązek przekazania informacji o schemacie podatkowym o ile takie występują.
Czynności niepodlegające raportowaniu
Raportowaniu nie podlegają:
prowadzenie ksiąg i sporządzanie deklaracji podatkowych na podstawie danych uzyskanych od klienta
obniżenie lub podwyższenie stawek amortyzacyjnych
wybór opodatkowania VAT przy sprzedaży nieruchomości
sporządzanie wniosków o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej jeżeli wniosek dotyczy stanów faktycznych z przeszłości i zamkniętych
audyty podatkowe z przeszłych okresów rozliczeniowych
przeglądy rozliczeń podatkowych
czynności związane z rejestracją w Polsce podmiotów krajowych lub zagranicznych.
Stosowanie procedury wewnętrznej
Do wprowadzania i stosowania procedury wewnętrznej w zakresie przeciwdziałania niewywiązywania się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych, zobowiązani są promotorzy (osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej), którzy zatrudniają promotorów lub faktycznie wypłacają im wynagrodzenie, których przychody lub koszty ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych (w rozumieniu przepisów o rachunkowości) przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy, równowartość 8 000 000 zł.
Kary za niestosowanie procedury wewnętrznej
Podmiot, który nie wywiąże się z obowiązku wdrożenia wewnętrznej procedury poniesie karę pieniężną w wysokości:
10 000 000 zł – przy uprawomocnieniu się wyroku stwierdzającego czyny zabronione dotyczące obowiązków związanych z przekazywaniem informacji o schematach podatkowych.
