Zmiana wysokości wynagrodzenia od umów cywilnoprawnych, Polski Ład 2.0 - przykłady
Od 1 lipca 2022 roku zaczną obowiązywać nowe przepisy podatkowe. W związku z tym pojawia się szereg pytań. Część z nich dotyczy wynagrodzeń osób zatrudnionych w ramach umów cywilnoprawnych. Pracodawcy mają wątpliwości między innymi jak prawidłowo wyliczyć wynagrodzenie.
Rozliczanie umów cywilnoprawnych po wprowadzeniu Polskiego Ładu
Od 1 stycznia 2022 roku zaczął obowiązywać nowy sposób wyliczania umów cywilnoprawnych. Od tego dnia:
została podniesiona kwota wolna od podatku do wartości 30 000 zł. Można z niej korzystać już w trakcie roku
został podniesiony drugi próg podatkowy do wartości 120 000 zł
nie ma możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku.
Została też wprowadzona tzw. ulga dla klasy średniej, ale nie zdała egzaminu i obecnie jest likwidowana. Nowe przepisy okazały się niekorzystne dla niektórych grup zatrudnionych osób, zwłaszcza tych powyżej 26 roku życia, które opłacały składkę zdrowotną z umów cywilnoprawnych. Takie osoby najczęściej miały obniżone wynagrodzenie. Rozporządzenie, które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku zostało zastąpione ustawą z dnia 14 lutego 2022 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin spowodowało zmianę sposobu naliczania zaliczek na podatek. Między innymi został wydłużony termin na pobranie i wpłatę zaliczek na podatek dochodowy w stosunku do osób zarabiających do wysokości kwoty 12 800 zł brutto, dla których zaliczka obliczana jest podwójnie wg obowiązujących zasad:
do końca 2021 roku – odliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. – brak odliczenia składki zdrowotnej od podatku.
Przy wyliczaniu wynagrodzenia netto wybierana jest kwota jak najbardziej korzystna dla pracownika (niższa kwota). Przy składaniu zeznania rocznego podatek miałby być obliczany zgodnie z zasadami obowiązującymi w 2022 roku, co prawdopodobnie wiązałoby się z dopłatą podatku. Istniała możliwość rezygnacji z przedłużenia terminu poboru zaliczki na podatek. Pracownik, który chciałby zrezygnować z przedłużenia terminu musiałby złożyć do pracodawcy wniosek o jego nieprzedłużanie.
Zmiany od 1 lipca 2022 roku
W marcu 2022 roku Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym od 1 lipca 2022 roku do ustawy zostaną wprowadzone zmiany, które będą miały wpływ na wynagrodzenia umów cywilnoprawnych. Zgodnie z projektem zostanie:
obniżona stawka podatku w I progu podatkowym z 17% na 12%
zmniejszona stawka zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mówi art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PIT, z 17% na 12% dla przychodów nieprzekraczających 200 zł z tytułu działalności wykonywanej osobiście
uchylony mechanizm przedłużenia terminów pobrania i wpłaty zaliczki na podatek dochodowy
zasiłek macierzyński osób korzystających z „ulgi dla młodych”, „ulgi na powrót”, „ulgi dla rodzin co najmniej 4 dzieci” i „ulgi dla seniorów” zostanie objęty zerowym PIT-em.
Po zmianach skala podatkowa będzie kształtowała się następująco:
podstawa obliczenia podatku ponad 120 000 zł – podatek wynosi: 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.
Projekt zmian w wynagrodzeniach przewiduje, że kolejne zmiany, które będą wpływały na wyliczanie wynagrodzeń zaczną obowiązywać z dniem 1 stycznia 2023 roku. I tak:
podatnik będzie mógł swobodnie decydować o zastosowaniu kwoty wolnej poprzez wskazanie maksymalnie 3 płatników, którzy będą mogli zastosować kwotę zmniejszającą podatek
na wniosek samego podatnika w przypadku umów cywilnoprawnych przy wyliczaniu wynagrodzenia możliwe będzie zastosowanie 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę.
W związku z tym podatnik będzie mógł podzielić 1/12 kwoty zmniejszającej podatek maksymalnie na 3 kwoty oraz 3 płatników. Podstawą będzie oświadczenie dające płatnikowi uprawnienia do pomniejszenia zaliczki o kwotę będącą:
1/12 kwoty zmniejszającej podatek o 300 zł
1/24 kwoty zmniejszającej podatek o 150 zł
1/36 kwoty zmniejszającej podatek o 100 zł.
Przykłady
PRZYKŁAD 1 Pracownica została zatrudniona na umowę zlecenia z tytułu, której co miesiąc otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 4 500 zł. Z tego wynagrodzenia opłaca jedynie składkę zdrowotną. Pracownica nie złożyła wniosku o niepobieranie zaliczek na podatek (zastosowanie kwoty wolnej), a także wniosku o nieprzedłużenie terminu poboru zaliczek na podatek. Wyliczenie:
Przed zmianami 2021 r.
składka zdrowotna 9% – 4 500 zł x 9% = 405 zł
składka zdrowotna do odliczenia 7,75% - 4 500 zł x 7,75% = 348,75 zł
koszty uzyskania przychodu 20% - 4 500 zł x 20% = 900 zł
zaliczka na podatek dochodowy - 3 600 zł x 17% = 612 zł
podatek dochodowy – 612 zł →612 zł
mechanizm przedłużenia terminów pobrania i wpłaty zaliczki na podatek dochodowy - podatek według zasad z: 2022 roku – 612 zł oraz z 2021 roku – 263 zł, wybieramy niższą kwotę, czyli 263 zł
ustalenie całkowitego kosztu wynagrodzenia – 4 500 zł.
PRZYKŁAD 2 Wysokość wynagrodzenia netto i całkowity koszt wynagrodzenia przy założeniu, że osoba
zatrudniona jest na podstawie umowy o dzieło
wynagrodzenie brutto wynosi 5 000 zł
Wyliczenie:
W 2021 r.
Od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r.
Po 1 lipca 2022 r.
Wynagrodzenie za pracę brutto
5 000 zł
5 000 zł
5 000 zł
Koszty 20%
1 000 zł
1 000 zł
1 000 zł
Stawka procentowa podatku
17%
17%
12%
Zaliczka na podatek do przekazania do urzędu skarbowego (po zaokrągleniu do pełnych złotych)
4 000 zł x 17% = 680 zł
4 000 zł x 17% = 680 zł
4 000 zł x 12% = 480 zł
Kwota netto
5 000 zł – 680,00 zł = 4 320 zł
5 000 zł – 680,00 zł = 4 320 zł
5 000 zł – 480 zł = 4 520 zł
Całkowity koszt wynagrodzenia
5 000 zł
5 000 zł
5 000 zł
PRZYKŁAD 3 Wysokość wynagrodzenia netto i całkowity koszt wynagrodzenia przy założeniu, że osoba:
otrzymuje wynagrodzenie brutto w wysokości 5 000 zł
zatrudniona jest na podstawie umowy o dzieło z 50% kosztami
w 2023 roku złożyła PIT-2 razem z oświadczeniem o pomniejszanie zaliczek na podatek o 1/36 kwoty zmniejszającej podatek o 100 zł.
Wyliczenie:
W 2021 roku
Od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 roku
Od 1 lipca do 31 grudnia 2022 roku
W 2023 roku
Wynagrodzenie za pracę brutto
6 000 zł
6 000 zł
6 000 zł
6 000 zł
Koszty 50%
3 000 zł
3 000 zł
3 000 zł
3 000 zł
Stawka podatku %
17%
17%
12%
12%
Kwota zmniejszająca podatek
Nie obowiązuje
Nie obowiązuje
Nie obowiązuje
100 zł
Zaliczka na podatek do przekazania do urzędu skarbowego (po zaokrągleniu do pełnych złotych)
3 000 zł x 17% = 510 zł
3 000 zł x 17% = 510 zł
3 000 zł x 12% = 360 zł
(3 000 zł x 12%) – 100 zł = 260 zł
Kwota netto
6 000,00 zł – 510 zł = 5 490 zł
6 000,00 zł – 510 zł = 5 490 zł
6 000,00 zł – 360 zł = 5 640 zł
6 000 zł – 260 zł = 5 740 zł
Całkowity koszt wynagrodzenia
6 000 zł
6 000 zł
6 000 zł
6 000 zł
Podsumowanie
Polski Ład w założeniu miał przynieść wiele korzyści podatnikom. Jednak okazało się inaczej i wiele osób straciło na zmianach. Stąd kolejne zmiany i poprawki w przepisach. Dzięki nowemu projektowi ma polepszyć się sytuacja pracowników zatrudnionych w ramach stosunku pracy oraz osób osiągających przychody z tytułu umów cywilnoprawnych. Od 1 lipca 2022 roku wynagrodzenia będą naliczane zgodnie z nowymi przepisami (podatek 12%).
