Działalność nierejestrowana, czy podawać NIP na fakturze?

Działalność nierejestrowana nie wymaga rejestracji do CEIDG. Można powiedzieć, że jest to działalność na próbę. Jednak nie każda osoba może taką formę działalności prowadzić. Dla kogo przewidziana jest działalność nierejestrowana?

Czym jest działalność nierejestrowana?

Działalność nierejestrowana inaczej nierejestrowa lub nieewidencjonowana, czyli drobna działalność zarobkowa wykonywana przez osoby fizyczne bez rejestracji firmy. Osoba, która chce w ten sposób zarabiać pieniądze nie musi rejestrować działalności w CEIDG, a jej obowiązki podatkowe są znacznie uproszczone. W większości przypadków prowadzenie działalności nieewidencjonowanej zwolnione jest z zapłaty podatku od towarów i usług. Działalność nierejestrowana ograniczona jest limitem przychodów do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. 

Dla kogo działalność nierejestrowana?

Działalność nierejestrowaną mogą wykonywać osoby pod warunkiem, że: 

• są to osoby fizyczne
• osoby nie są wspólnikami spółki cywilnej
• w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej
• prowadzona działalność nie wymaga posiadania zezwoleń i koncesji
• osiągane przychody nie przekraczają wysokości 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2024 roku kształtuje się następująco: od stycznia do czerwca wynosi: 4 242 zł, a od lipca do grudnia: 4 300 zł, co oznacza, że limit dla działalności nierejestrowanej w 2024 roku wynosi odpowiednio: 3 181,50 zł i 3 225 zł.

Powyższe warunki muszą zostać koniecznie spełnione, aby można było prowadzić działalność nierejestrowaną. 

Działalność nierejestrowana – jak sprzedawać? 

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną mają pewne obowiązki wobec swoich klientów, którym sprzedają towary lub usługi. Jeżeli klient poprosi o wystawienie dokumentu sprzedaży, to obowiązkiem osoby prowadzącej działalność nieewidencjonowaną jest wystawienie i przekazanie faktury, faktury uproszczonej lub rachunku. Najczęściej o wymienione dokumenty proszą przedsiębiorcy, którzy na ich podstawie mogą ująć poniesiony wydatek w kosztach uzyskania przychodu, a także konsumenci będący osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. 

Działalność nierejestrowana, a rozliczenie podatku VAT

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną mogą:

• podlegać pod opodatkowanie podatkiem VAT – wymagana rejestracja do VAT
• nie podlegać pod opodatkowanie podatkiem VAT.

Najczęściej jest tak, że osoby prowadzące działalność nierejestrową zgodnie z art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT zwolnione są podmiotowo z podatku od towarów i usług. Nie dotyczy to jednak niektórych towarów i usług takich jak te wymienione poniżej:

• usługi prawnicze
• usługi doradcze
• usługi jubilerskie
• usługi ściągania długów, w tym faktoring
• dostawa towarów z załącznika nr 12 do ustawy
• hurtowa i detaliczna sprzedaż części do samochodów oraz motocykli
• internetowa sprzedaż preparatów kosmetycznych, toaletowych, sprzętu gospodarstwa domowego, wyrobów elektronicznych i optycznych.

Szczegółowy katalog towarów i usług, których nie dotyczy zwolnienie podmiotowe znajduje się w art. 113 ustawy o VAT. 

Działalność nierejestrowana – faktura z numerem NIP, czy bez?

Numer identyfikacji podatkowej (NIP) jest identyfikatorem podatkowym jaki przypisany jest do określonej kategorii podatników. Wszelkie kwestie z tym związane zostały uregulowane w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zgodnie z art. 2 ust. 1 tejże ustawy osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, które uważane są za podatników na podstawie odrębnych ustaw objęte są obowiązkiem ewidencyjnym.

Ustawa wymienia dwa rodzaje identyfikatorów podatkowych:

• PESEL – dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT
• NIP – dotyczy pozostałych podmiotów, które podlegają pod obowiązek ewidencyjny, na który wskazuje art. 2 wymienionej powyżej ustawy.

Jak stanowi art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców za działalność gospodarczą nie jest uważana działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód z tej działalności nie osiąga w żadnym miesiącu wartości przekraczającej 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku podatkowym. Dodatkowo osoba taka nie mogła prowadzić działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy. 

Jeżeli fakturę wystawia osoba zwolniona z podatku VAT, to na dokumencie nie musi umieszczać numeru NIP sprzedawcy niezależnie od tego czy posiada taki numer czy go nie posiada. Natomiast osoby zobowiązane do rejestracji do VAT mają obowiązek wpisać numer NIP na wystawianej fakturze. Jeżeli takiego nie posiadają to muszą wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o jego nadanie za pośrednictwem formularza NIP-7. 

Po nadaniu numeru NIP osoba prowadząca działalność nierejestrowaną staje się podatnikiem VAT czynnym, który zobowiązany jest do wykonywania określonych obowiązków związanych z tym statusem, jak: prowadzenie ewidencji zakupów i sprzedaży, składanie deklaracji VAT oraz pliku JPK_V7. Zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o VAT czynny podatnik VAT wystawiający fakturę VAT zobowiązany jest do umieszczenia na niej wszystkich wymaganych elementów, wśród których został wymieniony również numer NIP. 

Podsumowanie 

Działalność nierejestrowana może być prowadzona przez osoby zwolnione podmiotowo z VAT lub osoby zobowiązane do rejestracji do VAT. W przypadku czynnych podatników VAT przepisy wymagają, aby osoba wystawiająca fakturę umieszczała na dokumencie nadany jej numer NIP. Z kolei podatnicy zwolnieni nie podają na wystawianych dokumentach sprzedaży numeru identyfikacji podatkowej, nawet jeżeli są w jego posiadaniu.

Data publikacji: 2024-03-07, autor: FakturaXL