Czasami przedsiębiorca zmuszony jest do podejmowania działań wykraczających poza jego wiedzę i znajomość przepisów. Jeżeli dojdzie do takiej sytuacji powinien pomyśleć o powołaniu prokurenta. Prokury może udzielić zarówno osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wpisana do rejestru przedsiębiorców do CEIDG, jak i podmiot wpisany do KRS.
Prokura to rodzaj szczególnego pełnomocnictwa. Uprawnienia prokurenta są większe od tych posiadanych przez zwykłego pełnomocnika. Prokurent posiada umocowanie do wykonywania wszystkich czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Są to sprawy sądowe i pozasądowe. Wszelkie czynności, których dokona prokurent wywierają skutki prawne dla przedsiębiorstwa. Nie można się od nich uchylić.
Prokurent ma prawo zawierać:
umowy pożyczki, kredytu
umowy sprzedaży
umowy handlowe.
Ma także prawo do podejmowania wielu różnych strategicznych dla firmy decyzji. Zadaniem prokurenta jest też reprezentowanie przedsiębiorcy w postepowaniu administracyjnym i podatkowym.
Prokurent może wykonywać wszystkie czynności oprócz kilku wyjątków wymienionych w Kodeksie cywilnym. Należą do mich:
zbycie przedsiębiorstwa
oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania
zbycie lub obciążenia nieruchomości.
Z powodu, że prokurentowi powierza się ważne dla przedsiębiorstwa sprawy, to na to miejsce należy wybrać osobę godną zaufania o odpowiednich predyspozycjach i nienagannej opinii.
Prokurent – kto może nim zostać?
Nie każdy może zostać prokurentem. Nie może nim być osoba prawna. Kandydat powinien być osobą fizyczną mającą pełną zdolność do czynności prawnych. W zasadzie nie wymaga się od niego, aby posiadał konkretne wykształcenie, czy odpowiednie kwalifikacje. Ale powinien posiadać wpis do CEIDG lub KRS uzyskany już na początku prowadzenia działalności lub w jej trakcie przez dokonanie aktualizacji we wpisie. Powołuje go przedsiębiorca.
Rodzaje prokury
Znane są 4 podstawowe rodzaje prokury:
Prokura samoistna – prokurent ma pełną samodzielność w prowadzonych działaniach wynikających z umocowania. Ma prawo do dokonywania wszystkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem firmy
Prokura łączna – upoważnienie do wykonywania działań w imieniu przedsiębiorcy łącznie z innym prokurentem
Prokura mieszana (prokura niewłaściwa) – upoważnienie do działania z innym prokurentem i dodatkowo z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem spółki osobowej handlowej
Prokura swoiście łączna – upoważnia do podejmowania działań tylko z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem spółki osobowej handlowej.
Wygaśnięcie prokury
Prokura udzielana jest na czas określony lub bezterminowo. Może zostać odwołana w każdym momencie. Zgodnie z art. 109 (7) – Dz. U. 2020.1740 (Akt obowiązujący od 1 stycznia 2021 r. do 30 czerwca 2021 r)wystąpienie niektórych okoliczności powoduje, że prokura wygasa lub zostaje odwołana. Należą do nich:
wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru (CEIDG lub KRS)
upadłość przedsiębiorcy
otwarcie likwidacji przedsiębiorcy
przekształcenie przedsiębiorcy
śmierć prokurenta (wygasa na skutek ustanowienia kuratora na podstawie art. 42 par. 1. W okresie kurateli prokura nie może być ustanowiona)
utrata przez prokurenta pełnej zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.
