Pracownicy niektórych zakładów pracy mogą starać się o pożyczkę zakładową udzieloną na warunkach dużo korzystniejszych w porównaniu z kredytem bankowym. udzielenie pozyczki pracownikowi przez zaklad pracy

Pożyczka i umowa pożyczki – podstawowe informacje

Zgodnie z art. art. 720 par. 1 ustawy Kodeks cywilny w ramach umowy pożyczki pożyczkodawca oddaje na własność pożyczkobiorcy określone co do gatunku rzeczy lub środki pieniężne na czas określony w umowie. Z kolei pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania pożyczonej rzeczy tego samego gatunku i jakości lub pieniędzy po upływie czasu wskazanego w umowie. 

Zwrot takiej samej ilości pieniędzy lub takiej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i takiej samej jakości oznacza z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych, że kwota pożyczki jest świadczeniem o charakterze zwrotnym, czyli powinna być zwrócona przez pożyczkobiorcę. W przypadku pożyczek udzielanych przez zakład pracy kwota pożyczki nie stanowi dla pożyczkobiorcy, czyli w tym wypadku pracownika, dochodu podatkowego, ponieważ samo jej udzielenie nie oznacza dla niego przysporzenia majątkowego. 

Umowa pożyczki może mieć postać nieodpłatną lub odpłatną. Wszystko zależy od ukształtowania samej umowy pożyczki przez strony, które ją zawierają. W wersji odpłatnej, pożyczkobiorca ma obowiązek zapłaty odsetek. Do zawarcia umowy pożyczki dochodzi na podstawie zgodnego oświadczenia woli obu stron. 

Pożyczka dla pracownika w świetle zawartego stosunku pracy

Do źródeł przychodu zalicza się między innymi: stosunek pracy, również spółdzielczy stosunek pracy, stosunek służbowy, emeryturę lub rentę, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną.
W świetle art. 12 ust. 1 ustawy o PIT przychodami ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy są wypłaty pieniężne, a także wartość pieniężna świadczeń w naturze lub ich ekwiwalenty niezależnie od źródła ich finansowania. W szczególności (przykładowe wyliczenie przychodów) chodzi o wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różne rodzaje dodatków, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop, a także inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, czy też nie. Dochodzą do tego także świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika oraz wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń tylko częściowo odpłatnych. 

W przypadku innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych wartość pieniężna ustalana jest zgodnie z zasadami określonymi w art. 11 ust. 2 – 2b ustawy o PIT.  W świetle ust. 2a tejże ustawy:

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Przy świadczeniach częściowo odpłatnych, przychodem dla podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń ustaloną wg zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością jaką ponosi podatnik. 
Z powyższego wynika, że do przychodów ze stosunku pracy zalicza się nie tylko świadczenia rzeczowe lub pieniężne, ale także wartość świadczenia nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego. 

Pożyczka zakładowa, a przychód pracownika

Z reguły pożyczki zakładowe udzielane są na preferencyjnych warunkach. Ich cechą charakterystyczną jest brak oprocentowania lub bardzo niskie oprocentowanie. Ma to na celu zatrzymanie pracowników w zakładzie pracy. Czasami stanowi też zachętę do podjęcia pracy przez nowego pracownika. U pracownika nieoprocentowana pożyczka zakładowa nie powoduje powstania przychodu, który powiększa podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. U pracownika nie powstaje przychód z tego powodu. 


PRZYKŁAD
Firma ze środków obrotowych udziela pożyczek pracownikom, zgodnie z opracowanym regulaminem udzielania. Dodatkowo warunki udzielania oraz spłaty pożyczki zawarte są w pisemnej, indywidualnej umowie pożyczki. Każda umowa zawiera zgodę pracownika na potrącanie rat pożyczki bezpośrednio z wynagrodzenia za pracę. Jednocześnie zakład pracy nie jest firmą prowadzącą działalność w zakresie udzielania pożyczek. Świadczenia pożyczkowe oprocentowane są stawką w wysokości 2% rocznie. Czy w związku z tym po stronie pracownika będącego pożyczkobiorcą nie powstaje przychód? 

Odpowiedź:
Ważne jest, że zakład pracy nie prowadzi działalności dotyczącej udzielania kredytów oraz pożyczek. Pożyczki zakładowe udzielane są wg zasad zawartych w regulaminie i obowiązują w tym samym zakresie wszystkich pożyczkobiorców. W związku z tym, że pożyczka jest nieoprocentowana, to po stronie pracownika nie powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa jest w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. 
Potwierdzeniem takiego stanu rzeczy jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 23 grudnia 2013 roku o numerze IPTPB1/415-599/13-4/AP o treści:

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę zaprezentowany we wniosku opis stanu faktycznego oraz przepisy prawne w tym zakresie należy stwierdzić, że skoro strony umowy pożyczki nie zastrzegły odpłatności w postaci odsetek, to czynność ta nie spowoduje u pracowników Wnioskodawcy powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Tym samym, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Powyższe oznacza, że w przedstawionym stanie faktycznym przychód podatkowy nie wystąpi, a zatem na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika.


Data publikacji: 2022-08-03, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU