Środki transportu zakupione w ramach prowadzonej działalności gospodarczej często poddawane są amortyzacji. Czasami przedsiębiorca dokonuje zakupu samochodu osobowego o wartości przewyższającej kwotę 150 000 zł. Jak prawidłowo powinna przebiegać amortyzacja takiego pojazdu?
Zakup do firmy samochodu osobowego o wartości powyżej 150 000 zł
Obowiązujące przepisy znacznie ograniczają możliwość zaliczenia do kosztów firmowych odpisów amortyzacyjnych jakie wynikają z użytkowania samochodu osobowego, którego wartość przewyższa kwotę 150 000 zł. Chodzi o to, aby podatnicy nie zawyżali kosztów związanych z zakupem drogiego auta osobowego na firmę, które następnie wykorzystywaliby do celów prywatnych. W niektórych okolicznościach przy sprzedaży samochodu osobowego istnieje możliwość zaliczenia większej ilości kosztów uzyskania przychodów. Dojdzie do tego wtedy kiedy przedsiębiorca z góry zaplanuje szybką sprzedaż pojazdu, a po zakupie ustali obniżoną stawkę amortyzacyjną. Obniżenie stawki możliwe jest na początku miesiąca każdego następnego roku podatkowego (art. 22i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Dzięki temu łączne kwoty uzyskania przychodów będą wyższe niż gdyby została zastosowana standardowa stawka amortyzacyjna w wysokości 20% w skali roku.
Amortyzacja samochodu osobowego
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odpisów amortyzacyjnych dokonywanych z tytułu zużycia samochodu osobowego, które dokonywane są zgodnie z zasadami określonymi w art. 22a – 22m w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 150 000 zł lub 225 000 zł w przypadku pojazdu osobowego elektrycznego. Z powyższego wynika, że przedsiębiorca nie może zaliczyć do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od samochodu osobowego o wartości wyższej niż 150 000 zł. Ograniczenie to odnosi się również do ubezpieczenia pojazdu, które proporcjonalnie będzie stanowiło nadwyżkę ponad kwotę 150 000 zł. Podatnik, który wykorzystuje samochód osobowy w sposób mieszany (na potrzeby firmy i na potrzeby prywatne) może zaliczyć do kosztów firmowych jedynie 75% wartości poniesionych wydatków eksploatacyjnych łącznie z kosztami ubezpieczenia. Jeżeli przedsiębiorca wykorzystuje w firmie samochód prywatny, to w kosztach firmowych może ująć 20% poniesionych wydatków eksploatacyjnych.
Ubezpieczenie samochodu o wartości wyższej niż 150 000 zł
Limit związany z ubezpieczeniami dotyczy tych ubezpieczeń, których wartość ustalana jest na podstawie między innymi wartości ubezpieczonego samochodu (ubezpieczenie AC). W przypadku ubezpieczenia OC i NNW wysokość składki nie zależy od wartości zakupionego pojazdu, dlatego do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć pełną składkę wymienionych ubezpieczeń, pod warunkiem że pojazd użytkowany jest jedynie na potrzeby firmy.
Czym jest wartość początkowa samochodu?
W przypadku zakupu samochodu osobowego wartością początkową jest cena nabycia z faktury zakupu (pełna wartość auta). Powinna ona być powiększona o koszty związane z zakupem, które kupujący ponosi do dnia przekazania pojazdu do używania. Na wydatki składają się między innymi te związane: z transportem, załadunkiem, wyładunkiem, montażem, ubezpieczeniem w drodze, ale też i opłatami skarbowymi.
Odpisy amortyzacyjne – jak je ustalić?
Jeżeli wartość początkowa pojazdu została ustalona, to odpisów amortyzacyjnych można dokonywać począwszy od miesiąca następnego po miesiącu oddania samochodu (składnika majątku) do używania. W celu obliczenia prawidłowego okresu amortyzacji należy do odpisów amortyzacyjnych zaliczyć również wydatki nie będące kosztami uzyskania przychodu.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca 15 lutego nabył samochód osobowy o wartości 200 000 zł. Wydatki związane z nabyciem zamknęły się w kwocie 2 000 zł. Pojazd został przekazany do użytkowania 18 lutego.
Ustalanie odpisów amortyzacyjnych w kolejnych krokach:
Należy ustalić wartość samochodu osobowego w ten sposób, że do kosztu nabycia należy doliczyć koszty związane z rejestracją pojazdu 200 000 zł + 2 000 zł = 202 000 zł
Należy porównać wartość danego samochodu do wartości ustawowej 150 000 zł. Wartość ustawową ustala się następująco: 202 000 zł/150 000 zł = 1,35
Należy ustalić wysokość odpisu amortyzacyjnego i określić część stanowiącą koszt uzyskania przychodu. Wysokość rocznej stopy amortyzacyjnej w przypadku samochodu osobowego wynosi 20%, czyli: 202 000 zł x 20% = 40 400 zł Ustalona kwota 40 400 zł stanowi roczną sumę odpisów amortyzacyjnych 150 000 zł x 20% = 30 000 zł
W omawianym przypadku kwota 30 000 zł stanowi roczną sumę odpisów amortyzacyjnych, które będą kosztem podatkowym
Do miesięcznych kosztów uzyskania przychodu należeć będzie: 30 000 zł/12 = 2 500 zł
Pozostała część odpisu amortyzacyjnego nie będzie kosztem uzyskania przychodu.
PRZYKŁAD 2 Samochód osobowy został zakupiony za kwotę 180 000 zł 1. Zastosowana stawka amortyzacyjna – 20% w skali roku Roczny odpis amortyzacyjny – 36 000 zł Roczny odpis stanowiący koszt uzyskania przychodu – 30 000 zł.
Przy założeniu, że samochód zostanie sprzedany po 4 latach, to koszty uzyskania przychodów w chwili zbycia wyniosą: 180 000 zł – 144 000 zł = 36 000 zł a suma wszystkich odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu wyniesie: 30 000 zł x 4 = 120 000 zł Łączna wysokość kosztów uzyskania przychodów przy założeniu, że pojazd zostanie sprzedany po 4 latach wyniesie: 120 000 zł + 36 000 zł = 156 000 zł
2. Zastosowana stawka amortyzacyjna – 4% w skali roku Roczny odpis amortyzacyjny – 7 200 zł Roczny odpis stanowiący koszt uzyskania przychodu – 6 000 zł
Przy założeniu, że samochód zostanie sprzedany po 4 latach, to koszty uzyskania przychodów w chwili zbycia wyniosą: 180 000 zł – 28 000 zł = 151 200 zł a suma wszystkich odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów wyniesie: 6 000 zł x 4 = 24 000 zł Łączna wysokość kosztów uzyskania przychodów przy założeniu, że pojazd zostanie sprzedany po 4 latach wyniesie: 151 200 zł + 24 000 zł = 175 200 zł.
Podsumowanie
Jeżeli przedsiębiorca nabywa samochód osobowy o wartości przekraczającej 150 000 zł, to opłacalne jest zaplanowanie jego nieodległej sprzedaży i zastosowanie obniżonej stawki amortyzacyjnej. W takiej sytuacji możliwe jest zaliczenie wyższych kwot do kosztów uzyskania przychodów.
