Przedsiębiorcy chętnie korzystają z oferty zakupu w formie leasingu. Dzięki tej opcji mogą wykorzystywać w firmie sprzęt zakupiony bezpośrednio nie przez siebie. Na leasing najczęściej decydują się właściciele firm, którzy nie chcą wydawać własnych środków lub których nie stać na zakup droższego sprzętu.
Leasing jest umową handlową zawartą pomiędzy finansującym (leasingodawcą), a korzystającym (leasingobiorcą) w ramach której leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do korzystania z określonej rzeczy na uzgodniony w umowie termin w zamian za ustalone raty miesięczne (leasingowe).
Leasing może być:
operacyjny
finansowy.
Leasing operacyjny
Informacje o leasingu operacyjnym i zasadach jakie go dotyczą znajdują się w art. 23b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Leasingobiorca nie może zaliczyć odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodu. W jego przypadku wydatkiem firmowym jest cała rata leasingowa wraz z opłatą manipulacyjną i prowizją oraz wszystkie inne koszty związane z codzienną eksploatacją (np.: paliwo do samochodu), bez ograniczeń wynikających z kilometrówki. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje finansujący, ponieważ przy tym rodzaju leasingu zakupiony sprzęt nadal ujęty jest w jego ewidencji środków trwałych. Do przychodów powinien zaliczyć opłatę leasingową otrzymaną od korzystającego. Leasing operacyjny opodatkowany jest podatkiem od towarów i usług. Podatek naliczany jest osobno do każdej opłaconej raty. Zgodnie z umową, leasingobiorca po wpłacie wszystkich rat ma prawo wykupić przedmiot leasingu.
PRZYKŁAD 1 Właściciel sklepu spożywczego w ramach prowadzonej działalności zawarł umowę leasingu operacyjnego na zakup samochodu ciężarowego. Pojazd będzie wykorzystywał jedynie w działalności. Czy w związku z tym może on stanowić firmowy środek trwały podlegający amortyzacji w czasie? Jak powinny być rozliczane faktury VAT za miesięczne raty leasingowe?
Odpowiedź: Samochód zakupiony w leasingu operacyjnym nie jest środkiem trwałym dla korzystającego. I nie ma tu znaczenia fakt, że wykorzystywany jest wyłącznie w działalności gospodarczej. Dla przedsiębiorcy firmowym kosztem podatkowym będzie opłata wstępna i kolejne raty leasingowe.
Leasing finansowy
Przepisy dotyczące leasingu finansowego zostały zawarte w art. 23f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedsiębiorca, który zawrze umowę leasingu finansowego może wprowadzić zakupiony sprzęt do ewidencji środków trwałych oraz dokonać odpisów amortyzacyjnych i zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów. Leasingobiorca nie może jednak zaliczyć do wydatków firmowych całej raty leasingowej. Jedynym kosztem będą odsetki naliczane od podstawowej raty. Oblicza się je jako różnicę pomiędzy kwotą spłaty, a wartością początkową składnika majątku. Obliczone w ten sposób odsetki powiększają przychód leasingodawcy. Zgodnie z umową leasingową zapłata ostatniej raty oznacza, że właścicielem leasingowanego przedmiotu staje się leasingobiorca. W przypadku leasingu finansowego podatek VAT nie jest rozkładany na raty.Cała kwota musi być opłacona razem z pierwszą ratą leasingową.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca zakupił do swojej firmy sprzęt komputerowy w cenie 12 000 zł. Zakup został sfinansowany za pomocą leasingu finansowego. Czy zakupiony sprzęt kompletny i zdatny do użytku, wykorzystywany w firmie przez okres powyżej 1 roku może być wpisany do ewidencji środków trwałych? W jaki sposób mogą być rozliczane koszty związane z miesięcznymi ratami leasingowymi?
Odpowiedź: Zestaw komputerowy zakupiony w leasingu finansowym powinien być wpisany do ewidencji środków trwałych przez korzystającego, który będzie mógł poddać go amortyzacji. Do kosztów podatkowych z zapłaconej raty leasingowej przedsiębiorca może zaliczyć tylko opłaconą część odsetkową z każdej raty. Dodatkowo cała kwota podatku VAT od transakcji musi być wpłacona razem z pierwszą ratą leasingu.
Przedsiębiorca, który zawiesił działalność gospodarczą ma prawo zaliczać opłaty leasingowe do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, że zawarł umowę leasingu jeszcze przed zawieszeniem działalności.
Leasing – opłata wstępna
Sposób zaksięgowania wstępnej opłaty leasingowej cały czas budzi szereg wątpliwości wśród podatników. W tej kwestii podatnicy i organy podatkowe mają odmienne zdanie. Podatnicy uważają, że opłata powinna być księgowana jednorazowo, ponieważ jest warunkiem od którego zależy zawarcie umowy leasingu. Nie ma ona bezpośredniego odniesienia do poszczególnych rat. Natomiast zdaniem organów podatkowych wstępna opłata leasingowa jest wydatkiem ściśle związanym z całą umową leasingu, dlatego powinna być rozliczana proporcjonalnie razem z ratami. Koszty pośrednie, czyli takie, które bezpośrednio nie są związane z określonym przychodem można księgować jednorazowo z datą ich poniesienia. W art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznychznajduje się zapis stwierdzający, że jeżeli wydatek dotyczy więcej niż jednego okresu rozliczeniowego i nie można ustalić w jakiej części odnoszą się one do danego roku podatkowego, to należy je podzielić i przyporządkować proporcjonalnie do poszczególnych okresów.
Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Przedsiębiorcy o rozstrzygnięcie sporu w tej kwestii prosili o pomoc sądy administracyjne, które w wydanych wyrokach zgodnie potwierdziły stanowisko podatników i stwierdziły, że istnieje możliwość, aby wstępna opłata leasingowa została zaksięgowana jednorazowo w rzeczywistej dacie zapłaty. W związku z takim stanowiskiem sądów, Ministerstwo Finansów wystosowało pismo, w którym zaleciło, aby organy podatkowe wydające decyzję w sprawie księgowania opłaty wstępnej brały pod uwagę wydane orzecznictwa (Biuletyn Skarbowy nr 1 z 2012 r. , nr DD6/033/87/ORK/11/PK-1299). Departament Podatków Dochodowych (DD), w oparciu o orzecznictwa wydane przez sądy administracyjne poinformował, że opłata wstępna leasingowa powinna być zaliczona do kosztów jednorazowo w chwili jej poniesienia, a nie jak uważają organy podatkowe proporcjonalnie do czasu trwania umowy leasingu. Opłata wstępna jest wydatkiem jednorazowym poniesionym w związku z zawarciem umowy leasingu, co staje się powodem do wydania leasingowanego przedmiotu. Ma ona charakter bezzwrotnej, samoistnej opłaty, która nie jest przypisana do poszczególnych rat leasingowych, ale jej poniesienie jest konieczne do realizacji umowy. Podobne stanowisko w sprawie zajął też Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w wydanej interpretacji indywidualnej z 8 marca 2016 roku o sygn. ITPB1/4511-1158/15/AK, w której można przeczytać:
wstępna opłata leasingowa warunkuje zawarcie umowy, czyli należy ją powiązać nie tyle z całą umową rozumianą w wymiarze czasowym, co z momentem jej zawarcia. Dotyczy ona nie tyle samego trwania usług leasingu, lecz w ogóle prawa do skorzystania z niego. Zatem nie jest opłata dotyczącą całego okresu trwania umowy leasingu. Stąd opłata ta jest wydatkiem jednorazowym, związanym z zawarciem umowy leasingu. Dlatego też nie ma obowiązku rozliczania jej proporcjonalnie do okresu trwania umowy. Tym samym wstępną opłatę należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w dacie jej poniesienia.
