Wycofanie samochodu osobowego z firmy – odliczenie podatku VAT
Przekazanie pojazdu na cel prywatny nie wywołuje żadnych skutków po stronie podatku PIT, ale w VAT już tak. Jeżeli przedsiębiorca przy zakupie samochodu miał prawo dokonać odliczenia podatku VAT, to w momencie przekazania go na cel prywatny będzie zobowiązany do jego naliczenia. Jest to zgodne z zapisem art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, który mówi, że opodatkowaniu podlega także bezpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa o ile podatnik miał prawo w całości lub w części obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia.
Przyjmuje się, że jeżeli nieodpłatne przekazanie pojazdu przy zakupie, którego podatnik miał prawo odliczyć VAT zostało opodatkowane VAT, to czynność ta na gruncie podatku VAT jest równa odpłatnej dostawie towarów na terytorium kraju. W konsekwencji podatnik wykonując ten rodzaj czynności ma prawo skorzystać z systemu korekt na podstawie art. 90b ustawy o VAT o ile przy nabyciu pojazdu przysługiwało mu prawo do częściowego odliczenia VAT. W/w przepisie można przeczytać, że jeżeli wycofanie pojazdu wykorzystywanego w sposób mieszany będzie miało miejsce w okresie trwania korekty, to uznaje się, że miała miejsce zmiana przeznaczenia pojazdu wykorzystywanego w sposób mieszany na wykorzystywany tylko do celów działalności. W takiej sytuacji przedsiębiorca może dokonać korekty podatku VAT naliczonego o wysokość nieodliczoną przy nabyciu pojazdu. Przy obecnie obowiązujących przepisach jeżeli pojazd wykorzystywany jest w sposób mieszany, to można odliczyć jedynie 50% VAT.
Korekta
Korekty można dokonać jeżeli zostanie dotrzymany termin, czyli przekazanie pojazdu musi mieć miejsce w czasie, w którym przysługuje prawo do dokonania korekty, a więc:
w okresie 12 miesięcy licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym pojazd został wydany do użytkowania – w przypadku samochodów o wartości nieprzekraczającej kwoty 15 000 zł
w okresie 5 kolejnych lat po zakończeniu roku, w którym pojazd został przekazany do użytkowania – w przypadku samochodów o wartości przewyższającej 15 000 zł.
Jeżeli do przekazania dojdzie po upływie wymienionych wyżej terminów, to prawo do korekty nie przysługuje. Wysokość korekty ustala się mnożąc wartość nieodliczonego podatku przypadającego na jeden miesiąc okresu trwania korekty przez ilość dni jaka pozostała do końca jego trwania. Korekty należy dokonać w deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym miała miejsce zmiana przeznaczenia pojazdu. Dokonanie korekty jest dobrowolne. Decyzja o skorzystaniu z niej bądź nie, należy do podatnika.
PRZYKŁAD Przedsiębiorca w styczniu 2020 roku dokonał zakupu samochodu o wartości brutto 24 600 zł (20 000 zł netto + 4 600 zł VAT). Miał zamiar wykorzystywać go w celach mieszanych, co oznacza, że od zakupu przysługiwało mu prawo do odliczenia 50% VAT, czyli 2 300 zł. W styczniu 2021 roku postanowił, że przekaże pojazd na cele prywatne. Nastąpi więc zmiana wykorzystania pojazdu z mieszanego na wykorzystywany wyłącznie do celów prowadzenia działalności i tym samym podatnikowi przysługuje prawo do korekty VAT naliczonego.
Ustalanie wartości o jaką można skorygować podatek VAT – omówienie na w/w przykładzie
ustalenie długości okresu obowiązywania korekty Wartość początkowa pojazdu przekracza 15 000 zł, prawo do korekty przysługuje przez 5 lat (60 miesięcy) od dnia przekazania pojazdu do użytku
nieodliczoną przy nabyciu kwotę podatku VAT należy podzielić przez ilość miesięcy okresu trwania korekty W ten sposób oblicza się wartość przypadającą na 1 miesiąc trwania okresu korekty: 2 300 zł/ 60 miesięcy = 38,33 zł
ustalenie ilości miesięcy jaka pozostała do zakończenia okresu trwania korekty Samochód został przekazany do użytku w styczniu 2020 roku, co oznacza, że okres trwania korekty kończy się w grudniu 2023 roku. Auto na cel prywatny zostało przekazane w styczniu 2021 roku, czyli po upływie 12 miesięcy z okresu trwania korekty. W związku z tym do końca pozostało 48 miesięcy
ustalenie wartości podatku naliczonego o jaką można dokonać korekty Należy przemnożyć wartość nieodliczonego podatku jaka przypada na 1 miesiąc okresu trwania korekty przez okres jaki pozostał do końca jej trwania: 38,33 zł x 48 miesięcy = 1 839,84 zł ~ 1 840 zł. Jest to wartość, o którą podatnik może zwiększyć wartość podatku naliczonego w deklaracji za okres, w którym pojazd został przekazany na cele prywatne.
Wycofanie samochodu osobowego z firmy – bez odliczenia podatku VAT
Przedsiębiorca nie posiada prawa do odliczenia podatku z powodu zakupu pojazdu od osoby fizycznej na podstawie umowy lub faktury marża. W takiej sytuacji przekazanie zwolnione jest z zapłaty podatku VAT o ile w okresie użytkowania pojazdu w firmie przedsiębiorca nie posiadał prawa do odliczenia w całości lub w części podatku VAT od zakupu samochodu lub ważnych części składowych pojazdu.
Podczas użytkowania samochodu po wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych podatnik zakupił do niego części składowe w celu dokonania naprawy, od których został odliczony VAT. Wtedy wycofanie samochodu osobowego z firmy może wywołać obowiązek naliczenia podatku VAT jeżeli zostaną spełnione określone warunki:
należy ocenić czym są części składowe Zgodnie z art. 47 Kodeksu cywilnego częściami składowymi rzeczy określane jest wszystko to co nie może być odłączone od części bez jej uszkodzenia lub innej istotnej zmiany całości lub bez uszkodzenia bądź istotnej zmiany rzeczy odłączonej. Przykładem części składowej może być silnik, akumulator, opony
należy ocenić, czy zamontowane części w momencie przekazania pojazdu na cele prywatne mogą wpływać trwale na wzrost wartości pojazdu Zgodnie z opinią Ministerstwa Finansów taką częścią mającą wpływ na wzrost wartości auta może być silnik. Natomiast takie elementy, jak np.: akumulator, czy opony mogą wpływać na wzrost wartości tylko w przypadku kiedy wartość auta jest niska
należy określić, czy przedsiębiorca faktycznie nabył części, czy tylko usługę naprawy/wymiany dokonaną w warsztacie samochodowym w wyniku, której zostały zamontowane nowe części Jeżeli zostanie zakupiona usługa, to w takiej sytuacji nie będzie obowiązku naliczenia podatku VAT.
Podsumowanie
Jeżeli samochód firmowy został zakupiony bez prawa do odliczenia podatku VAT, to obowiązek opodatkowania przekazania pojazdu na cele prywatne wystąpi tylko w sytuacji kiedy zostaną zakupione części składowe, od których został odliczony podatek VAT, a ich zakup będzie miał wpływ na trwały wzrost wartości pojazdu.
