Przedsiębiorca ma prawo zawiesić działalność gospodarczą w każdym momencie. Najczęściej głównym powodem zawieszenia jest brak płynności finansowej, co oznacza, że przedsiębiorcy brakuje środków na wywiązanie się z obowiązków wobec państwa (zapłata podatków, składek na ubezpieczenia społeczne ZUS).
Prawo do zawieszenia działalności gospodarczej ma przedsiębiorca nie zatrudniający pracowników. Takie samo prawo ma też przedsiębiorca zatrudniający jedynie pracowników będących na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym. Jeżeli działalność chce zawiesić wspólnik spółki cywilnej, jawnej lub partnerskiej, to będzie ono skuteczne wyłącznie w sytuacji kiedy wszyscy wspólnicy wrażą zgodę na zawieszenie.
Jak długo może trwać zawieszenie?
Działalność może być zawieszona na czas określony i nieokreślony, jednak nie krócej niż 30 dni. Nie ma też ograniczeń co do zawieszenia przed dniem złożenia wniosku z wyłączeniem przedsiębiorców wpisanych do KRS-u. Dodatkowo w ich przypadku zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, okres zawieszenia nie może przekraczać 24 miesięcy.
Zawieszenie działalności – złożenie wniosku
Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą chcąc zawiesić działalność firmy powinien złożyć wniosek CEIDG-1 o wpis informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej zaznaczając rubrykę 01.3. Wspólnicy spółki cywilnej jeżeli chcą zawiesić działalność, to muszą wypełnić druk CEIDG-S.C. Wniosek w formie papierowej powinien być uzupełniony na komputerze lub odręcznie czytelnymi, drukowanymi literami, bez poprawek i skreśleń.
Wniosek CEIDG-1 o zawieszeniu działalności można złożyć na kilka sposobów:
osobiście w Urzędzie Gminy
za pośrednictwem pełnomocnika (cena za pełnomocnictwo wynosi 17 zł)
listownie pocztą tradycyjną z notarialnie poświadczonym podpisem i załącznikiem poświadczającym wiarygodność podpisu
drogą elektroniczną z użyciem podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego podpisu lub podpisu profilem zaufanym e-PUAP lub w inny sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację osoby, która składa wniosek.
Błędnie wypełniony wniosek CEIDG-1 musi być skorygowany o poprawne informacje oraz uzupełniony o brakujące dane. Konsekwencją prawidłowo wypełnionego wniosku jest otrzymanie informacji o zawieszeniu działalności, która umieszczana jest w rejestrze CEIDG. Dodatkowo taką informację otrzymuje urząd skarbowy, urząd statystyczny, ZUS lub KRUS.
Zawieszenie działalności gospodarczej – skutki
Ogólnie zawieszenie działalności jest korzystne dla przedsiębiorcy, który w tym okresie ma prawo skorzystać z ulg finansowych, a także udogodnień w zakresie podatków. Nie musi płacić zaliczek na podatek dochodowy, ani składać pliku JPK_V7. Dodatkowo wraz z zawieszeniem zostaje wyrejestrowany z ZUS-u, co oznacza, że nie musi opłacać składek na ubezpieczenia społeczne i składki zdrowotnej. Jednak ma to swoje konsekwencje, jak:
po upływie 30 dni od zapłaty ostatniej składki zdrowotnej przedsiębiorca traci prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych
okres zawieszenia nie jest wliczany do lat pracy uprawniających do naliczenia emerytury.
Rozwiązaniem na brak prawa do świadczeń zdrowotnych na NFZ może być możliwość skorzystania z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego lub z ubezpieczenia zdrowotnego dla członków rodziny.
Czynności zabronione podczas zawieszenia
Podczas zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może:
wykonywać działalności gospodarczej
uzyskiwać przychodów z działalności
nie może wykonywać w ramach umowy o dzieło lub zlecenia tych samych usług co w zawieszonej działalności.
Podatnik nie może też dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, ponieważ podczas zawieszenia działalności gospodarczej składniki majątku nie są używane i nie mogą być poddane amortyzacji. Wynika to z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych. Dokonywania odpisów należy zaprzestać od miesiąca następującego po miesiącu, w którym działalność została zawieszona.
Czynności dozwolone podczas zawieszenia
Ustawa Prawo przedsiębiorców wskazuje czynności jakie przedsiębiorca może wykonywać podczas zawieszenia wykonywania działalności. Należą do nich:
możliwość wykonywania wszystkich czynności jakie są niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów
przyjmowanie należności lub regulowanie zobowiązań jakie powstały przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej
pozbywanie się własnych środków trwałych i wyposażenia
wykonywanie obowiązków nakazanych prawem
osiąganie przychodów finansowych, również z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej
uczestniczenie w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych, administracyjnych jakie związane są z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem
podleganie kontroli skarbowej zgodnie z zasadami przewidzianymi dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
Zawieszenie działalności gospodarczej – zmiany po zawieszeniu
1. Podatek PIT (zasady ogólne, podatek liniowy):
zaprzestanie amortyzacji środków trwałych nieużywanych w związku z zawieszeniem działalności gospodarczej. Nie podlegają one odpisom od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została zawieszona działalność
podatnicy nie muszą odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy za okres zawieszenia działalności
zaliczka na podatek dochodowy od przychodu osiągniętego np.: ze sprzedaży środka trwałego powinna zostać odprowadzona w pierwszym okresie rozliczeniowym po wznowieniu działalności gospodarczej
zeznanie roczne składa się we właściwym urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia na formularzu PIT-36 (zasady ogólne) lub PIT-36L (podatek liniowy)
w okresie zawieszenia podatnik musi prowadzić KPiR
2. Podatek PIT, ryczałt ewidencjonowany:
podatnik nie ma obowiązku obliczania oraz odprowadzania zryczałtowanego podatku dochodowego za miesiące kiedy działalność była zawieszona
ryczałt od przychodów jakie zostały uzyskane w okresie zawieszenia musi zostać zapłacony do 20 dnia miesiąca lub kwartału, w którym została wznowiona działalność gospodarcza
podatnik ma obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów i terminowego składania deklaracji PIT-28 pomimo zawieszenia działalności gospodarczej
3. Podatek PIT, karta podatkowa:
w okresie zawieszenia podatek nie jest pobierany za cały okres trwania zawieszenia w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień zawieszenia
pomimo zawieszenia istnieje obowiązek terminowego składania deklaracji PIT-16.
Zawieszenie działalności gospodarczej, a podatek VAT
Przedsiębiorca, który zawiesi wykonywanie działalności gospodarczej nie ma w zasadzie obowiązku składania plików: JPK_V7M lub JPK_V7K za okresy rozliczeniowe dotyczące zawieszenia. W sytuacji kiedy podatnik uzyska przychód np.: ze sprzedaży środków trwałych, dla których obowiązek podatkowy powstanie w okresie zawieszenia, to ma obowiązek złożenia pliku JPK_V7. Obejmuje on podatników, którzy:
dokonują wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów
dokonują importu usług lub nabywają towary, w zakresie których są podatnikami, a także
okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnych okresów rozliczeniowych
okresów rozliczeniowych, za które podatnik ma obowiązek dokonać korekty podatku naliczonego.
Rozliczanie kosztów stałych
W okresie zawieszenia nie ma zakazu rozliczania kosztów uzyskania przychodów. Taki zapis zawiera ustawa Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z nią przedsiębiorca ma prawo w okresie zawieszenia działalności gospodarczej do wykonywania czynności, które są niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Przedsiębiorca może też przyjmować należności, a także ma obowiązek regulowania zobowiązań powstałych przed datą zawieszenia wykonywania działalności. Dodatkowo w okresie zawieszenia przedsiębiorca może rozliczać koszty stałe traktując je jak koszty związane z zabezpieczeniem źródła przychodów. W grupie tej znajdują się wydatki poniesione na: czynsz, czy media na regulowanie, których zostały podpisane umowy jeszcze przed okresem zawieszenia. Wydatki ponoszone z tego tytułu mogą zostać jak najbardziej zaliczone do kosztów podatkowych i mogą być uwzględnione w zeznaniu rocznym.
Rozliczanie podatku VAT od kosztów stałych przy nieskładaniu pliku JPK_V7
Podatnik, który zawiesi działalność nie musi w zasadzie składać pliku JPK_V7 za wszystkie okresy, w których trwało zawieszenie. Dla niektórych przedsiębiorców problematyczna jest kwestia rozliczania VAT naliczonego z faktur dokumentujących koszty związane z utrzymaniem działalności. Podatnik po spełnieniu określonych warunków nie musi składać pliku JPK_V7, ale ma prawo taki złożyć, który będzie dotyczył kosztów poniesionych w okresie zawieszenia. Jeżeli jednak nie zdecyduje się na złożenie pliku, to w takiej sytuacji musi na bieżąco prowadzić ewidencję zakupów i wykazać je w sposób zbiorczy w pierwszej deklaracji jaka zostanie złożona po wznowieniu działalności.
