W działalności dość często dochodzi do sytuacji, w której przedsiębiorcy wycofują wcześniej zakupiony i użytkowany w firmie pojazd ujęty w ewidencji środków trwałych. Późniejsza sprzedaż wycofanego pojazdu może wywołać różne konsekwencje podatkowe w firmie. podatek dochodowy od samochodu wycofanego z dzialalnosci

Wycofanie samochodu z działalności i jego późniejsza sprzedaż

Wszelkie regulacje związane ze sprzedażą majątku wykorzystywanego w działalności razem z objaśnieniami podatkowymi odnośnie skutków jakie może wywołać sprzedaż składnika majątku po jego wycofaniu z działalności, zawiera ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy przychodami z działalności są: przychody pochodzące z odpłatnego zbycia składników majątku, między innymi środków trwałych podlegających ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Do przychodów z działalności zalicza się również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku, które jeszcze przed zbyciem zostały z niego wycofane (art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). 

Należy zaznaczyć, że wycofane składniki majątku są przychodem z działalności tylko wtedy, kiedy pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności, a dniem ich odpłatnego zbycia nie upłynął okres 6 lat. Jeżeli wycofany składnik majątku zostanie sprzedany po tym czasie, to wtedy kwota uzyskana ze sprzedaży nie zostanie zaliczona do przychodu firmowego. 

Zgodnie z tą zasadą środki trwałe wycofane z działalności przed 2017 rokiem nie będą podlegały opodatkowaniu już w 2023 roku. Wycofanie w 2017 roku wymaga sprawdzenia, w którym miesiącu miało miejsce wycofanie i w którym miesiącu doszło do sprzedaży. 

Sprzedaż wycofanego samochodu – przychód i podatek dochodowy

Za przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym powstałym po sprzedaży samochodu wycofanego z działalności uważana jest kwota należna wskazana w umowie sprzedaży (art. 14 ust. 1 i art. 19 ustawy o PIT). 

Art. 14 ust. 1 ustawy o PIT

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 źródła przychodów ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Z kolei art. 19 ustawy o PIT mówi, że: 

1. Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 źródła przychodów ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, przychód z działalności gospodarczej ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio
2. Przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 źródła przychodów ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Sprzedaż majątku prywatnego nie musi być udokumentowana fakturą. W przypadku sprzedaży obowiązek podatkowy powstaje na: 
  • dzień wydania pojazdu nabywcy
  • dzień otrzymania należności
w zależności, która data była wcześniejsza. 

Podatnik powinien pamiętać o tym, żeby sprzedaż była dokonana z należytą starannością. Najlepiej, aby została udokumentowana w formie pisemnej poprzez zawarcie stosownej umowy kupna-sprzedaży przy zachowaniu wszelkich wymagań, dzięki czemu będzie można zaliczyć ją do dowodów księgowych. W związku z tym na umowie powinny znaleźć się takie dane, jak przykładowo:
  • data
  • określenie umowy
  • podanie danych stron transakcji
  • podanie przedmiotu transakcji
  • podpisy stron.

Sprzedaż samochodu wycofanego z działalności – odpisy amortyzacyjne

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT niezamortyzowana wartość samochodu stanowi koszt uzyskania przychodu. Za taką wartość uważana jest część wydatków poniesionych na wartość początkową pojazdu z wyłączeniem amortyzacji samochodu od jego wartości początkowej z okresu, w którym pojazd wykorzystywany był w działalności. W związku z tym przedsiębiorca, który wycofa samochód z majątku firmowego ma prawo do ujęcia w kosztach podatkowych wartość pojazdu, której nie zdążył zamortyzować przed jego wycofaniem. Powyższy koszt musi wykazać w kolumnie 13 Książki Przychodów i Rozchodów „Pozostałe wydatki”

Sprzedaż samochodu wycofanego z działalności – KPiR

Przychód uzyskany ze zbycia samochodu osobowego, który został wycofany z działalności gospodarczej zalicza się do pozostałych przychodów z działalności pod warunkiem, że od kolejnego miesiąca po wycofaniu nie minął okres 6 lat liczony do czasu jego sprzedaży. Pozostała niezamortyzowana wartość samochodu zostaje zakwalifikowana do pozostałych wydatków. W związku z powyższym przedsiębiorca, który sprzedał samochód wycofany wcześniej z działalności powinien transakcję sprzedaży ująć w książce przychodów i rozchodów:
  • w kolumnie 8 – „Pozostałe przychody” (przychód)
  • w kolumnie 13 – „Pozostałe wydatki” (część niezamortyzowana)
Zapisów w księdze dokonuje się na podstawie umowy kupna-sprzedaży dokumentującej daną transakcję. 

Sprzedaż samochodu wycofanego z działalności – ewidencja przychodów 

Ewidencję przychodów wypełniają przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W ich przypadku sprzedaż samochodu wycofanego z działalności należy opodatkować stawką 3% od wartości przychodu w oparciu o art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Sprzedaż samochodu wycofanego z firmy – likwidacja działalności 

W przypadku, kiedy przedsiębiorca w ciągu 6 lat po likwidacji działalności będzie sprzedawał samochód, to ma obowiązek ująć taką sprzedaż w przychodach z działalności gospodarczej. Zobowiązany jest również do wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy i jej wpłaty na konto urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po zbyciu samochodu lub otrzymaniu należności. Transakcja opodatkowana jest podatkiem wg stawki obowiązującej w działalności gospodarczej. Przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy pod uwagę należy wziąć przychód uzyskany ze sprzedaży oraz poniesione koszty podatkowe. Wszystkie te wartości muszą zostać wykazane w zeznaniu rocznym.

W zależności od stosowanej formy opodatkowania przedsiębiorca powinien złożyć stosowny formularz roczny:
  • PIT-36 – opodatkowanie działalności na zasadach ogólnych 
  • PIT-36L – opodatkowanie działalności podatkiem liniowym
  • PIT-28 – opodatkowanie działalności ryczałtem
i wypełnić wiersz „Pozarolnicza działalność gospodarcza”. 

Taki sposób postępowania zgodny jest ze stanowiskiem organów podatkowych. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 13 marca 2014 roku, nr ITPB1/415–1288/13/AK napisał, że: 

przychód z planowanej sprzedaży środka trwałego (budynku warsztatu) po zakończeniu prowadzonej działalności gospodarczej będzie przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej. Dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu zgodnie z wybraną dla prowadzonej działalności gospodarczej formą opodatkowania, w tym przypadku tzw. podatkiem liniowym – 19%. Dochodem ze sprzedaży będzie różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia składnika majątku a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22 h ust. 1 pkt 1 dokonanych od tego środka trwałego.


Przykłady

PRZYKŁAD 1
Przedsiębiorca 1 marca 2015 roku wycofał samochód z firmy. 20 kwietnia 2023 roku postanowił, że go sprzeda. W związku z tym po znalezieniu kupca sporządził umowę kupna-sprzedaży. Czy sprzedaż ta podlega pod opodatkowanie w ramach prowadzonej działalności? 

Odpowiedź:
Sprzedaż nie będzie opodatkowana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ od wycofania środka trwałego z firmy minęło więcej niż 6 lat, dlatego nie trzeba wykazywać przychodu uzyskanego ze sprzedaży w przychodach firmy. 

PRZYKŁAD 2
Przedsiębiorca w 2018 roku wycofał samochód osobowy z działalności. Sprzedał go 20 marca 2023 roku. W tym samym dniu wydał pojazd kupującemu. Należność za sprzedaż otrzymał wcześniej, bo 3 marca 2023 roku. W jakiej dacie powinien wykazać przychód w KPiR? 

Odpowiedź:
Przedsiębiorca ma obowiązek wykazać przychód w KPiR w dniu 3 marca 2023 roku, ponieważ wcześniej otrzymał należność za sprzedaż niż wydał pojazd. 

PRZYKŁAD 3 
Przedsiębiorca w kwietniu 2020 roku sprzedał samochód osobowy, który wcześniej wycofał z działalności gospodarczej. Auto nabył we wrześniu 2018 roku. Pojazd ujęty był w ewidencji środków trwałych. Wartość początkowa auta wyniosła 165 000 zł. Samochód był amortyzowany przez okres 20 miesięcy wg stawki amortyzacyjnej 20%. W dniu przekazania do używania, czyli w dacie nabycia we wrześniu 2018 roku średni kurs euro kształtował się w wysokości 4,2953 zł. Wynika z tego, że średnia równowartość 20 000 euro wyniosła 85 906 zł.  

Przedsiębiorca w okresie od września do grudnia 2018 roku zaliczył do kosztów podatkowych odpisy amortyzacyjne miesięczne w wysokości 1 431,77 zł. Kwota ta wynika z wyliczenia: (85 906 zł x 20%) : 12. 
W okresie od stycznia do maja 2020 roku amortyzacja w odniesieniu do limitu 150 000 zł kształtowała się w wysokości 2 500 zł miesięcznie. Łączna wartość kosztów amortyzacyjnych wspomnianego samochodu do momentu jego sprzedaży wyniosła 46 795,31 zł. 
Po sprzedaży do kosztów podatkowych trzeba będzie zaliczyć niezamortyzowaną część w wysokości 117 333,40 zł, która wynika z przeliczenia 176 000 zł – 58 666,60 zł. 

PRZYKŁAD 4 
Przedsiębiorca w marcu 2023 roku kupił samochód osobowy i wprowadził go do ewidencji środków trwałych. Wartość początkowa auta wyniosła 200 000 zł, a wysokość miesięcznego naliczonego odpisu amortyzacyjnego 2 500 zł (200 000 zł x 20%) : 12 miesięcy, gdzie
  • 2 500 zł jest kosztem podatkowym
  • 833,33 zł jest wyłączone z kosztów podatkowych. 
Przedsiębiorca sprzedał samochód w listopadzie 2023 roku. Suma odpisów amortyzacyjnych od kwietnia do listopada 2023 roku wyniosła 50 000 zł. Przedsiębiorca w związku ze sprzedażą samochodu zalicza do kosztów uzyskania przychodów ze wskazanej transakcji kwotę 100 000 zł wynikającą z wyliczenia 150 000 zł – 50 000 zł. 

PRZYKŁAD 5 
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w oparciu o ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W czerwcu 2023 roku sprzedał samochód wycofany w grudniu 2018 roku ze środków trwałych firmy. Przychód osiągnięty ze sprzedaży samochodu powinien zostać opodatkowany stawką ryczałtu w wysokości 3% wartości przychodu ze sprzedaży auta. Od wycofania samochodu z działalności do momentu jego sprzedaży nie upłynęło 6 lat, dlatego sprzedaż musi zostać zaliczona do przychodów firmy i opodatkowana. 

PRZYKŁAD 6 
Przedsiębiorca w czerwcu 2023 roku zakończył prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym. Podatnik kończąc działalność posiadał na stanie samochód osobowy. Jego wartość początkowa wynosiła 80 000 zł. Suma odpisów amortyzacyjnych jakie zostały ujęte w kosztach uzyskania przychodów wyniosła 50 300 zł. W lutym 2023 roku przedsiębiorca sprzedał samochód za kwotę 47 000 zł. Stanowi ona dla niego przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, który musi zostać rozliczony za pomocą podatku liniowego. Przedsiębiorca powinien opodatkować dochód w wysokości 14 000 zł [47 000 zł – (80 000 zł – 47 000 zł)]. Kwota podatku to 2 660 zł od podstawy 14 000 zł x 19% = 2 660 zł. 
Przedsiębiorca w zeznaniu rocznym PIT-36L za 2023 rok powinien wskazać w wierszu „Pozarolnicza działalność gospodarcza” oraz na formularzu PITB, przychód w wysokości 47 000 zł. Koszt uzyskania przychodu stanowi kwota 33 000 zł. Natomiast zaliczka wpłacona i należna to 2 660 zł.


Data publikacji: 2023-04-26, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU