Wycofanie środka trwałego na potrzeby własne

Czasami zdarza się, że przedsiębiorcy przekazują składniki majątku firmowego stanowiące środki trwałe na cele prywatne. Taka czynność wiąże się z konsekwencjami na tle podatkowym. Przeniesienie środka trwałego do prywatnego użytkowania należy dobrze udokumentować.

Wycofanie środka trwałego, a podatek dochodowy

Przekazanie środka trwałego do celów prywatnych nie powoduje powstania przychodu, ponieważ dochodzi jedynie do przesunięcia składnika majątku. Jeżeli wycofywany środek trwały nie został do końca zamortyzowany, to pozostała wartość nie może stanowić kosztu podatkowego. Wynika to z art. 23 ust.1 pkt 1 ustawy o PIT. Jest w nim napisane, że nieumorzona wartość początkowa środka trwałego będzie stanowić koszt podatkowy, tylko wtedy kiedy dojdzie do odpłatnego zbycia środka. 

Ostatni wpis amortyzacyjny jaki należy ująć w księdze przychodów i rozchodów powinien pochodzić z okresu, w którym doszło do wycofania środka trwałego na cele prywatne. 

PRZYKŁAD 1
Przedsiębiorca w styczniu 2019 roku wprowadził do ewidencji środków trwałych, samochód osobowy. Amortyzował go stawką w wysokości 20%. 20 sierpnia 2020 roku postanowił wycofać pojazd z działalności i wykorzystać go w celach prywatnych. W związku z tym, w jakim okresie powinien dokonać ostatniego wpisu amortyzacyjnego w KPiR?
Odpowiedź: 
Przedsiębiorca powinien ostatni odpis amortyzacyjny ująć w KPiR w sierpniu 2019 roku. Niewykorzystaną część, która pozostała do amortyzacji będzie mógł wykazać dopiero w momencie sprzedaży pojazdu. 

Zysk pochodzący ze sprzedaży środka trwałego po jego wycofaniu z działalności jest przychodem z działalności, który podlega opodatkowaniu. Jeżeli więc do zbycia dojdzie w ciągu 6 lat licząc od pierwszego dnia miesiąca następnego po miesiącu wycofania środka trwałego, to przychód uzyskany ze sprzedaży jest przychodem z działalności. Wtedy wartość początkowa środka trwałego, która nie została zamortyzowana będzie mogła być kosztem. 
Art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT:

składników majątku, o których mowa w art. 14 przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, przychód z działalności gospodarczej ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

PRZYKŁAD 2
7 stycznia 2019 roku, przedsiębiorca wycofał z działalności samochód osobowy o wartości początkowej 45 000 zł. Razem odpisy amortyzacyjne wyniosły 25 000 zł. 8 marca 2020 roku sprzedał samochód za kwotę 30 000 zł. W jaki sposób powinien rozliczyć transakcję w odniesieniu do podatku? 
Odpowiedź:
Do zbycia samochodu doszło przed upływem 6 lat licząc od momentu wycofania pojazdu z działalności. W rozliczeniu za marzec, przedsiębiorca powinien wykazać przychód w kwocie 30 000 zł ujmując go w kolumnie 8 KPiR „Pozostałe przychody”, a nieumorzoną wartość w kwocie 20 000 zł ma prawo wykazać w kolumnie 13 KPiR „Pozostałe wydatki”.

Wycofanie środka trwałego, a podatek VAT

Dostawa towarów oraz świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT dostawa towarów to także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów, które należą do jego firmy, a szczególnie: 

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, również byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia
• darowizny

jeżeli podatnik miał prawo obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów bądź ich części składowych. 
Oznacza to, że jeżeli podatnik przy nabyciu środka trwałego lub jego części składowych posiadał prawo do pełnego lub częściowego odliczenia podatku VAT, to w takiej sytuacji wycofanie środka trwałego na cele prywatne należy opodatkować podatkiem VAT wykorzystując w tym celu samodzielnie sporządzony dokument wewnętrzny. 

PRZYKŁAD 3
Przedsiębiorca, czynny podatnik VAT podjął decyzję, aby wycofać z działalności 2 pojazdy osobowe i przekazać je na cele prywatne. Pierwszy z pojazdów został nabyty na podstawie umowy kupna-sprzedaży z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, a drugi na podstawie faktury VAT. Czy wycofanie z działalności obu pojazdów należy opodatkować podatkiem VAT?
Odpowiedź: 
Opodatkowanie podatkiem VAT dotyczy tylko jednego z pojazdów, tego zakupionego na podstawie faktury. Od samochodu, który został zakupiony na podstawie umowy kupna-sprzedaży nie można odliczyć VAT. Jego wycofanie z działalności nie wywołuje skutków w zakresie podatku VAT. 

PRZYKŁAD 4
Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT zakupił w kwietniu 2019 roku samochód osobowy o wartości 36 900 zł brutto (netto: 30 000 zł) do użytkowania w celach mieszanych (w firmie i prywatnie). Pozwoliło mu to odliczyć z faktury VAT kwotę 3 450 zł. We wrześniu 2020 roku przedsiębiorca podjął decyzję o wycofaniu pojazdu na cele wyłącznie prywatne. W jaki sposób przedsiębiorca powinien dokonać korekty podatku VAT naliczonego?
Odpowiedź:

• wartość samochodu przekracza kwotę 15 000 zł, dlatego okres korekty wynosi 5 lat (60 miesięcy)
• wartość jaka przypada na 1 miesiąc trwania okresu korekty – 57,50 zł (3 450 zł/60 miesięcy)
• liczba miesięcy pozostająca do korekty: 42 miesiące (pojazd był użytkowany w firmie przez 18 miesięcy)
• wartość korekty: 2 415 zł (57,50 zł x 42).
  Podatnik ma więc prawo do korekty w wysokości 2 415 zł.

Sprzedaż pojazdu jako środka trwałego już po jego wycofaniu z działalności na cele prywatne nie powoduje opodatkowania transakcji podatkiem VAT. 

Jeżeli w momencie nabycia pojazdu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia 50% VAT, to przy wycofywaniu pojazdu na cele prywatne, należy także uwzględnić kwotę podatku naliczonego. W przypadku kiedy wartość pojazdu nie przekracza 15 000 zł, a pojazd został wycofany z działalności przed upływem 12 miesięcy, to od miesiąca, w którym został nabyty, dokonano jego importu lub został oddany do używania, to podatnik ma obowiązek dokonania korekty VAT naliczonego. W sytuacji kiedy wartość przekracza 15 000 zł, to wtedy powyższy obowiązek dotyczy samochodu osobowego wycofanego przed upływem 5 lat po zakończeniu roku, w którym został przekazany do użytkowania.

Prowadzenie dokumentacji

Składnik majątku, który został wycofany z działalności celem użytkowania prywatnego, należy wykreślić z ewidencji środków trwałych. Dodatkowo, podatnik musi sporządzić tzw. protokół likwidacji lub dokument LT, w którym musi wskazać przyczynę wycofania firmowego środka trwałego na cele prywatne.

Konsekwencje wynikające ze sprzedaży środka trwałego po wycofaniu na cele prywatne

Jeżeli do sprzedaży dojdzie w terminie krótszym niż 6 lat licząc od pierwszego dnia miesiąca następnego po miesiącu wycofania środka trwałego, to przychód uzyskany ze sprzedaży należy doliczyć do przychodu z działalności. Jeżeli środek trwały zostanie sprzedany po upływie 6 lat, to nie powoduje on przychodu z działalności. Taka sprzedaż nie jest opodatkowana VAT, ponieważ po tym okresie środek trwały nie wchodzi już w skład majątku firmowego. Najlepiej, aby sprzedaż została udokumentowana umową kupna-sprzedaży.

Data publikacji: 2020-10-02, autor: FakturaXL