Środki trwałe z dotacji a zasady ogólne rozliczeń podatkowych
W pierwszej kolejności warto zrozumieć specyfikę rozliczania środków trwałych finansowanych z dotacji na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Kluczowe znaczenie mają tutaj przepisy art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT. Wynika z nich, że odpisy amortyzacyjne od wartości środka trwałego sfinansowanego z dotacji – w części lub w całości – nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że przedsiębiorca amortyzuje środek trwały zgodnie z przepisami, ale odpisy te nie obniżają podstawy opodatkowania.Dotacja a przychód podatkowy
Warto podkreślić, że sama dotacja, choć stanowi przysporzenie majątkowe, może korzystać ze zwolnienia podatkowego. Przepisy art. 21 ust. 1 pkt 121, 129 i 137 ustawy o PIT przewidują zwolnienie z podatku dochodowego dla wielu form wsparcia, w szczególności pochodzących ze środków unijnych. Dodatkowo, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT, wartość dotacji przeznaczona na nabycie środków trwałych nie jest zaliczana do przychodów z działalności gospodarczej.Amortyzacja środka trwałego finansowanego dotacją
Mimo że odpisy amortyzacyjne nie są kosztem podatkowym, obowiązek amortyzacji nie znika. Przedsiębiorca nadal powinien dokonywać odpisów i prowadzić ewidencję środków trwałych zgodnie z art. 22a–22o ustawy o PIT. Różnica polega wyłącznie na tym, że odpisy od wartości sfinansowanej dotacją nie są ujmowane w kosztach podatkowych.Sprzedaż środka trwałego a przychód
Zbycie środka trwałego powoduje powstanie przychodu podatkowego. Dla podatników VAT będzie to kwota netto, natomiast dla nievatowców – wartość brutto. Przychód ten należy ująć w kolumnie 8 KPiR (pozostałe przychody) w dacie sprzedaży.Koszty uzyskania przychodu przy sprzedaży środka trwałego
Przejdźmy teraz do najważniejszego zagadnienia – czyli ustalenia kosztu uzyskania przychodu w sytuacji, gdy sprzedawany środek trwały został zakupiony z dotacji. Kluczowe znaczenie ma tu art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT. Przepis ten wskazuje, że koszt uzyskania przychodu przy sprzedaży środka trwałego stanowi jego niezamortyzowana wartość początkowa – niezależnie od źródła finansowania zakupu.
Oznacza to, że nawet jeśli środek trwały był w całości sfinansowany dotacją, jego niezamortyzowana część może zostać uwzględniona jako koszt podatkowy w momencie sprzedaży.Kontrowersje interpretacyjne i aktualne stanowisko organów podatkowych
Na przestrzeni lat fiskus prezentował niejednolite stanowiska. W przeszłości część organów podatkowych twierdziła, że skoro odpisy amortyzacyjne nie były kosztem podatkowym, to również niezamortyzowana część środka trwałego sfinansowanego dotacją nie powinna być ujmowana jako koszt przy sprzedaży.
Obecnie jednak dominujące stanowisko jest korzystne dla podatników; potwierdzają to liczne interpretacje indywidualne, w tym:- interpretacja nr 0112-KDWL.4011.7.2024.1.WS z 17 maja 2024 r.,
- interpretacja nr 0113-KDIPT2-1.4011.596.2022.1.MZ z 2 września 2022 r.
Organy podatkowe podkreślają, że koszt uzyskania przychodu przy sprzedaży środka trwałego obejmuje jego wartość początkową pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych – nawet jeśli odpisy te nie były wcześniej zaliczone do kosztów podatkowych.
PRZYKŁAD 1Pan Michał zakupił w 2023 roku maszynę za 40 000 zł, w całości finansując jej zakup z dotacji. Przez dwa lata dokonywał amortyzacji liniowej w wysokości 20 000 zł. W 2025 roku sprzedał maszynę za 28 000 zł.
Rozliczenie wygląda następująco:
- przychód ze sprzedaży: 28 000 zł
- suma dokonanych odpisów amortyzacyjnych: 20 000 zł
- koszt uzyskania przychodu: 40 000 zł – 20 000 zł = 20 000 zł
- dochód: 28 000 zł – 20 000 zł = 8 000 zł
Ujęcie w KPiR
Koszt uzyskania przychodu wynikający ze sprzedaży środka trwałego – czyli niezamortyzowana wartość początkowa – powinien być ujęty w kolumnie 13 KPiR (pozostałe wydatki) w miesiącu sprzedaży. Przychód trafia natomiast do kolumny 8 (pozostałe przychody).Sprzedaż środka trwałego a podatek VAT
Na gruncie VAT sprzedaż środka trwałego przez czynnego podatnika VAT podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że niezależnie od tego, czy zakup był dokonany ze środków własnych, czy z dotacji, sprzedaż środka trwałego należy opodatkować VAT, stosując odpowiednią stawkę (najczęściej 23%). Obowiązek podatkowy powstaje w dacie dokonania dostawy, lub w momencie wystawienia faktury – jeśli nastąpiło to wcześniej.
Jeżeli środek trwały został całkowicie zamortyzowany – niezależnie od tego, czy odpisy były zaliczane do kosztów podatkowych – to w momencie jego sprzedaży nie powstanie koszt uzyskania przychodu. Całość uzyskanego przychodu ze sprzedaży zwiększy podstawę opodatkowania.Podsumowanie
Sprzedaż środka trwałego finansowanego dotacją może wydawać się skomplikowana, jednak obowiązujące obecnie interpretacje podatkowe jasno wskazują, że niezamortyzowana wartość początkowa takiego środka stanowi koszt podatkowy w momencie sprzedaży – nawet jeśli dotychczasowe odpisy amortyzacyjne nie były ujmowane w kosztach uzyskania przychodów. Kluczowe jest prawidłowe prowadzenie ewidencji i dokumentacji oraz rozliczenie transakcji zgodnie z aktualnym stanem prawnym.
Dzięki temu przedsiębiorca może w pełni legalnie i efektywnie podatkowo rozliczyć sprzedaż środka trwałego, nie narażając się na spory z organami podatkowymi ani nieprzewidziane obciążenia fiskalne.
Data publikacji: 2025-06-15, autor: FakturaXL
