Przedsiębiorca do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć również część wydatków poniesionych na własną edukację. Kosztem będą np.: wydatki związane z opłatami za studia wyższe, kursy językowe również kurs prawa jazdy. Aby można było zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodu musi być spełniony jeden podstawowy warunek, czyli musi zaistnieć faktyczny związek przyczynowo - skutkowy. Inaczej urząd skarbowy może zakwestionować taki wydatek. szkolenia koszty firmy

Związek pomiędzy szkoleniem przedsiębiorcy, a prowadzoną działalnością gospodarczą

Poniesienie wydatku na szkolenie, kurs, czy naukę języka obcego nie oznacza jeszcze, że taki wydatek można ująć w kosztach. W tej sytuacji należy przede wszystkim zastanowić się czy dany wydatek został poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów, ponieważ tylko w takim wypadku może stanowić koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 
W myśl tego przepisu musi istnieć związek pomiędzy wydatkiem, a prowadzoną działalnością, np.: dla przedsiębiorcy prowadzącego pizzerię kosztem nie będzie wydatek poniesiony na kurs krawiecki, ponieważ nie jest on związany z tym co obecnie wykonuje przedsiębiorca, ani z tym co może wykonywać w przyszłości w prowadzonej działalności. 
Dodatkowo przedsiębiorca musi sprawdzić czy dany wydatek nie został zawarty w katalogu jako wydatek niestanowiący kosztu uzyskania przychodu (art. 23 ustawy o PIT).
W katalogu brak jest wydatków na dokształcanie, ale wziąwszy pod uwagę fakt, że ma on charakter otwarty, to każdy wydatek można ocenić indywidualnie i ustalić jego związek z wykonywaną działalnością. 

Podsumowując, koszty związane z edukacją można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jeżeli zostaną spełnione warunki: 
  • celem poniesionego wydatku jest bezpośrednie lub pośrednie osiągnięcie przychodu, jak również zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodu
  • wydatek należy potwierdzić odpowiednimi dokumentami.
Trzeba mieć też na uwadze, że kierunek kształcenia powinien być ściśle związany z zakresem wykonywanej działalności. Zakupione studia, kursy, ale i fachowa prasa oraz literatura muszą mieć charakter bardziej branżowy, a nie ogólny (w świetle obowiązujących przepisów wydatek mający charakter ogólny może być uznany za koszt osobisty).

Koszty, a studia

Opłaty za studia, czy można je ująć w kosztach? Nie jest prosto odpowiedzieć na to pytanie. Temat ten doczekał się wielu interpretacji ze strony urzędu podatkowego. Wydane orzeczenia są niejednolite i zależą w głównej mierze od konkretnej sytuacji. 

Jeżeli wydatki na studia zostały poniesione jeszcze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej to trudno w tym przypadku znaleźć związek pomiędzy działalnością, a studiami. W tym wypadku wykształcenie jest osobistą sprawą przedsiębiorcy. Wydatki na studia mają tu charakter prywatny. Podnoszą jedynie ogólny poziom wiedzy podatnika. Takie stanowisko jest zgodne z interpretacją indywidualną wydaną dnia 17 stycznia 2011 roku przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn.. IPPB1/415-937/10-2/EC)

Innym przykładem jest wyrok Sądu NSA z 17 października 2014 roku (sygn. akt II FSK 2304/12) w sprawie poniesienia wydatków na aplikację radcowską przed rozpoczęciem działalności. W uzasadnieniu wyroku Sąd napisał:

rozpoczynając aplikację radcowską Skarżąca nie mogła mieć pewności, że ją ukończy. Tym bardziej nie było pewnym, czy rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej jako radca prawny. Wobec tego w chwili, gdy wydatki te były ponoszone, uzyskanie przychodu z działalności gospodarczej było zdarzeniem przyszłym i niepewnym. W świetle powyższego związek pomiędzy wydatkami poniesionymi na aplikację radcowską a przychodem osiągniętym w wyniku wykonywania zawodu radcy prawnego jest zbyt odległy i warunkowy, aby mógł spełniać wymogi określone w art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. Trudno zatem zgodzić się ze Skarżącą, że wydatki dokonywane na przestrzeni trzech lat, wówczas gdy nie prowadziła ona działalności gospodarczej, mogły obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu, służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. W tym przypadku wydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nie mogą zostać uznane za poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, ponieważ jeszcze ono nie istnieje. W konsekwencji wydatki te w istocie rzeczy mają charakter osobisty i służą zdobyciu kwalifikacji zawodowych – a co za tym idzie nie można uznać ich za koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej, ponieważ nie spełniają przesłanek wyrażonych w art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. 

Z kolei opłaty poniesione po rozpoczęciu działalności będzie można odliczyć pod warunkiem, że wydatek był niezbędny w celu osiągnięcia wiedzy lub kwalifikacji potrzebnej do wykonywania działalności. Jeżeli ukończenie studiów podyplomowych pomoże przedsiębiorcy dalej się rozwijać i dzięki nim będzie mógł poszerzyć swoją działalność, a brak stosownego wykształcenia będzie mu to uniemożliwiał, to taki wydatek jest jak najbardziej zasadny i może być zaliczony do kosztów.

Przykładem może być interpretacja indywidualna wydana 28 maja 2014 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (nr sygn.. ITPB 1/415-287/14/MP).  
Interpretacja opisuje następujący przypadek: osoba wnioskująca ukończyła studia wyższe na kierunku psychologicznym. Zdobytą wiedzę cały czas poszerzała poprzez uczęszczanie na studia podyplomowe, kursy, seminaria i sympozja naukowe. Wiedzę, którą zdobyła wykorzystuje w ramach prowadzonej działalności i dzięki temu ma szansę poszerzyć profil działalności i przyczynić się do podniesienia standardu świadczonych usług. Wydatki poniesione na podniesienie kwalifikacji zawodowych mają przyczynić się między innymi do zwiększenia uzyskiwanych przychodów. W dalszej części interpretacja zawiera uzasadnienie, że:

Wobec tego, wydatki poniesione w związku z udziałem w szkoleniach i sympozjach (...) jako mające związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, faktycznie poniesione i właściwie udokumentowane mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednocześnie zauważyć należy, iż to na podatniku spoczywa ciężar wykazania istnienia związku przyczynowego pomiędzy ponoszonymi wydatkami, a osiąganymi przychodami oraz okoliczności, iż ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów bądź na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Wykazanie istnienia takiego związku jest warunkiem koniecznym dla uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu.

Jednak nie wszystkie wydane orzecznictwa są korzystne dla przedsiębiorców. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 16 maja 2013 r. (sygn.. IPTPB 1/415-147/13-2/AP) stwierdził, że wydatek poniesiony na studia doktoranckie podnosi jedynie ogólny poziom wiedzy i nie może być uznany za koszt podatkowy. Z kolei przedsiębiorca uzasadniał, że jego celem było zwiększenie kompetencji i poprawienie jakości świadczonych usług. W ten sposób chciał zwiększyć zaufanie klientów i dodatkowo planował podniesienie stawek za świadczone usługi, a skończenie studiów miało mu pomóc w wykonaniu tego zadania.

Koszty, a nauka języków obcych

Duża część przedsiębiorców w ramach prowadzonej działalności gospodarczej współpracuje z kontrahentami zagranicznymi. W związku z tym często jest im niezbędna znajomość języka obcego. Kurs językowy jako wydatek na szkolenie przedsiębiorcy nie został ujęty w ustawie o podatku dochodowym jako wyjątek, który nie może stanowić kosztu firmowego, dlatego też należy określić, czy dany wydatek: 
  • służy podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i nie jest niezbędny w działalności (wydatek ma charakter osobisty i nie może być ujęty jako koszt)
  • jest związany z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i zdobywaniem umiejętności i jest niezbędny w prowadzeniu działalności (może być ujęty jako koszt pod warunkiem, że przedsiębiorca udowodni iż wydatek ma związek z osiąganiem konkretnych przychodów bądź zabezpieczeniem ich źródła i przedsiębiorca bez znajomości języka obcego nie jest w stanie podjąć współpracy z kontrahentem).
Podobne orzeczenie wydał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 19 maja 2010 r. (sygn.. ITPB 1/415-284/10/PSZ) opierając się na przykładzie podatnika, który poniósł wydatek związany z nauką słownictwa branżowego: 

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że działalność gospodarcza prowadzona jest w zakresie pośrednictwa handlowego pomiędzy firmami chińskimi a francuskimi. Ukończyła Pani studia w tym kierunku, jednak w celu podniesienia swoich kwalifikacji zamierza udać się do Chin na organizowany tam kurs uzupełniający znajomość języka. Dzięki temu będzie Pani mogła w pełni wykorzystać możliwości, jakie daje współpraca z firmami chińskimi i francuskimi. Ukończenie kursu umożliwi w pełni prawidłowe wykonywanie zleceń.
Zatem jeżeli ponoszone wydatki na podwyższenie kwalifikacji zawodowych, tj. opłaty za kurs językowy, dojazdy na ten kurs mają związek z działalnością gospodarczą, a w konsekwencji wpływ na powstanie lub zwiększenie, obecnie lub w przyszłości, przychodu, to wydatki na ten cel mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jednakże pod warunkiem ich należytego udokumentowania.


Wydatki na literaturę fachową

Książki i inne materiały prasowe stanowiące literaturę fachową nie zostały zamieszczone w ustawie o podatku dochodowym jako bezwzględny wydatek, który nie mógłby stanowić kosztu. Stąd należy jedynie dopilnować, aby zakupione książki i inne materiały prasowe dotyczyły branży jaką zajmuje się przedsiębiorca. Zasadnym wydatkiem, który można zaliczyć do kosztów firmowych będzie zapewne zakup książek o tematyce podatkowej przez właściciela biura rachunkowego, a w przypadku programisty, książek związanych z programowaniem.

Diety i noclegi, a szkolenie przedsiębiorcy

Przedsiębiorca ma prawo się dokształcać. W związku z tym może uczestniczyć w różnych szkoleniach i konferencjach związanych z branżą, w której prowadzi działalność. Takie szkolenia odbywają się najczęściej w innych miejscowościach. Wiąże się to z dojazdem, a czasami i noclegiem. Wydatki związane na ten cel będą stanowiły wydatek firmowy jeżeli udział w szkoleniu lub konferencji jest związany z prowadzoną działalnością i jest kosztem.

Do kosztów związanych z dojazdem zalicza się między innymi:
  • faktury za paliwo
  • paragony za przejazd płatną autostradą
  • bilety z parkomatu lub faktury za parking.
Wyjazd na szkolenie może być potraktowany jako podróż służbowa, dlatego też przedsiębiorca ma prawo do diety, którą następnie może ująć w kosztach. Kwestię diet oraz dojazdu na studia poruszył między innymi Dyrektor Izby Skarbowej w wydanej interpretacji z dnia 10 lutego 2009 r. (sygn.. ITPB1/415-764/08/AK)

Jeżeli podróże, jakie Pani odbywa w związku ze studiowaniem, są podróżami służbowymi, związanymi z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą, to do kosztów uzyskania przychodów mogą zostać zaliczone diety związane z tymi podróżami, jednakże wyłącznie w części nieprzekraczającej wysokości diet przysługujących pracownikom.


Podsumowanie

Wydatki poniesione na szkolenie przedsiębiorcy mogą stanowić koszt firmowy pod warunkiem, że przedsiębiorca wykaże związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a przychodami firmowymi i wskaże ich zasadność. Należy ustalić również czy dany wydatek ma ścisły związek z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą, czy też jego celem było podniesienie ogólnego poziomu wiedzy. Jeżeli chodziło tylko o podniesienie wiedzy, to taki wydatek nie może stanowić kosztu firmowego.


Data publikacji: 2020-05-18, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU