Działalność nierejestrowana, obowiązek posiadania kasy fiskalnej
Instytucja działalności nierejestrowanej powstała z myślą o przedsiębiorcach osiągających niskie przychody. Miała być ułatwieniem w prowadzeniu małych firm głównie ze względu na fakt, że przedsiębiorca został zwolniony z niektórych obowiązków.
Działalność nierejestrowana inaczej nierejestrowa lub nieewidencjonowana jest drobną działalnością zarobkową przeznaczoną dla osób fizycznych. Prowadzenie takiej działalności nie wymaga rejestracji firmy. Art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców mówi, że:
Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r. poz. 847 oraz z 2018 r. poz. ...), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Jeżeli warunki wymienione w tym przepisie zostaną spełnione to taka działalność zostaje uznana za nierejestrowaną. W jej przypadku nie ma konieczności składania wniosku o wpis do CEIDG ani nie ma obowiązku opłacania składek na ZUS. Przychody uzyskane z działalności nierejestrowej nie stanowią zysków z działalności gospodarczej. Są traktowane jak przychody z innych źródeł. W związku z tym przedsiębiorca nie musi wpłacać co miesiąc zaliczek na podatek dochodowy ani prowadzić książki przychodów i rozchodów. Działalność rozliczana jest raz w roku po jego zakończeniu na formularzu PIT-36.
Działalność nierejestrowana, a podatek VAT
W ustawie o VAT brak jest szczególnych przepisów związanych ze sposobem opodatkowania sprzedaży dokonywanej w ramach działalności nierejestrowanej. Pomimo tego działalność ta podlega pod przepisy ustawy o VAT, co oznacza, że dotyczą jej wszystkie zasady i reguły w niej zawarte. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatnika uważa się podmiot, który samodzielnie wykonuje działalność gospodarczą bez względu na jej cel lub rezultat.
Definicja działalności gospodarczej została zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem za działalność gospodarczą uważana jest każda działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym również podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników i działalność osób wykonujących wolne zawody. Do działalności gospodarczej zalicza się w szczególności wykonywanie czynności z wykorzystaniem towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły i w celach zarobkowych.
W świetle ustawy o VAT osoba fizyczna, która prowadzi działalność nierejestrowaną jest podatnikiem podatku VAT, ponieważ wykonuje czynności w sposób ciągły w celu zarobkowym. Z uwagi na niską wartość sprzedaży osoba taka może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego VAT wskazanego w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w stosunku do działalności nierejestrowanej stosuje się właściwe przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, także te związane z kasami fiskalnymi. Co to oznacza dla podatnika?
Działalność nierejestrowana, a kasa fiskalna
Działalność nierejestrowana objęta jest przepisami dotyczącymi obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych za pomocą kasy fiskalnej. Odnoszą się do niej także wszystkie regulacje zawarte w ustawie o VAT. W związku z tym, aby prawidłowo prowadzić ewidencję na kasie fiskalnej i wydawać paragony sprzedawca musi posiadać numer NIP. Potwierdzeniem tego jest interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0111-KDIB3-3.4018.5.2018.2.MS z dnia 24 września 2018 roku, w której można przeczytać:
Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że Wnioskodawca świadcząc usługi kosmetyczne i kosmetologiczne na rzecz osób fizycznych w ramach działalności nierejestrowanej (spełniając warunki określone w ustawie – Prawo przedsiębiorców) prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu tej ustawy. W konsekwencji w związku z tym, iż świadcząc usługi kosmetyczne i kosmetologiczne w ramach działalności nierejestrowanej Wnioskodawca będzie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT podatnikiem Wnioskodawca będzie zobowiązany wystąpić o nadanie numeru identyfikacji podatkowej – NIP.
Numer identyfikacji podatkowej NIP nadawany jest na podstawie wniosku składanego w urzędzie skarbowym na formularzu NIP-7. Wnioskodawca musi wypełnić część A-4 (status identyfikacyjny) pkt 2 (osoba podlegająca zarejestrowaniu jako podatnik podatku od towarów i usług lub będąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług). Do działalności nierejestrowanej odnosi się nie tylko ustawa o VAT, ale również dotyczy jej rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Oznacza to, że w niektórych okolicznościach oraz zgodnie z warunkami wskazanymi w tym rozporządzeniu osoba, która prowadzi działalność nierejestrowaną może zostać zwolniona z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej. Jednak nie należy zapominać o fakcie, że niektóre rodzaje dostaw towarów, jak i świadczonych usług nie mogą korzystać ze zwolnienia z kasy rejestrującej.
PRZYKŁAD Pani Anna jest fryzjerką. Zamierza prowadzić własną działalność w formie działalności nierejestrowanej. Z powodu niskiej wartości sprzedaży zwolniona jest podmiotowo z podatku VAT. Jednocześnie świadcząc usługi fryzjerskie nie może być zwolniona z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Pomimo, że działalność nierejestrowa podlega pod zwolnienie z podatku od towarów i usług to osoba ją prowadząca i świadcząca usługi kosmetyczno-fryzjerskie lub kosmetologiczne musi mimo wszystko posiadać kasę fiskalną, ewidencjonować na niej sprzedaż i wydawać paragony klientom.
Podsumowanie
Do działalności nierejestrowanej odpowiednio ma zastosowanie zarówno ustawa o VAT jak i rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, dlatego podatnik może skorzystać z możliwości zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej, jeżeli będzie spełniał warunki przewidziane w rozporządzeniu Ministra Finansów. Co do zasady osoba prowadząca działalność nierejestrowaną ma obowiązek posługiwania się kasą fiskalną. W związku z tym musi koniecznie wystąpić o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP. W tym celu musi złożyć wniosek NIP-7.
