Przedsiębiorcy często w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystują różnego rodzaju środki trwałe. W niektórych przypadkach powstaje obowiązek wprowadzenia ich do ewidencji środków trwałych. W tym wypadku pod uwagę bierze się przewidywany okres użytkowania danego środka trwałego.
Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wartość początkową środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych uważana jest:
cena ich nabycia (w przypadku odpłatnego ich nabycia)
w przypadku częściowego odpłatnego nabycia, według cen rynkowych jakie są stosowane w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania
zgodnie z kosztem wytworzenia, jeżeli środek został wytworzony we własnym zakresie
wartość rynkowa z dnia nabycia, w przypadku nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, chyba, że umowa darowizny lub umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa wartość w niższej wysokości.
Cena nabycia – definicja
Cena nabycia to kwota jaka należy się zbywcy powiększona o koszty związane z zakupem, które zostały naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania. Głównie dotyczy to kosztu transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji.
Wartość poniesionych kosztów należy pomniejszyć o podatek VAT z wyłączeniem przypadków kiedy dla podatnika na podstawie odrębnych przepisów podatek VAT nie stanowi podatku naliczonego lub podatnik nie ma prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony lub nie ma prawa do zwrotu różnicy podatku w rozumieniu ustawy o VAT. W imporcie cena nabycia zawiera cło oraz podatek akcyzowy od importu składników majątku.
Koszt wytworzenia – definicja
Kosztem wytworzenia są wszystkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wykonywaniem usług lub pozyskaniem kopalin z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług. W świetle art. 22g ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznychkosztem wytworzenia jest wartość w cenie nabycia zużytych do wytworzenia środków trwałych:
rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych
kosztów wynagrodzeń za prace razem z pochodnymi
inne koszty, które można zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.
Do kosztów wytworzenia nie zalicza się:
wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci
kosztów ogólnych zarządu
kosztów sprzedaży
pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, a szczególnie odsetek i prowizji od pożyczek (kredytów) z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Koszt wytworzenia oraz cenę nabycia koryguje się o różnice kursowe, które naliczone są do dnia przekazania do użytkowania środka trwałego.
Brak ceny nabycia, a wartość środka trwałego
Praktyką stosowaną przez przedsiębiorców jest wykorzystywanie w działalności prywatnych składników majątku. Często ma miejsce sytuacja kiedy przedsiębiorca nie potrafi określić ceny nabycia. W takim wypadku kiedy trudno jest mu ustalić cenę nabycia środka trwałego lub jego części nabytych przed dniem założenia ewidencji, to powinien samodzielnie dokonać jego wyceny. W tym wypadku początkową wartością środka trwałego będzie wartość jaka wynika z wyceny podatnika, który powinien uwzględnić ceny rynkowe danego środka trwałego tego samego rodzaju jakie obowiązywały w grudniu w roku poprzedzającym rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.
