Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą oprócz zasad ogólnych i podatku liniowego jako formę opodatkowania może wybrać ryczałt ewidencjonowany płacony od przychodu. Ryczałt uważany jest za jedną z prostszych form rozliczenia podatkowego. Jednak nie jest to rozwiązanie przeznaczone dla każdego podatnika.
Ryczałt ewidencjonowany jako forma opodatkowania w działalności gospodarczej
Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne reguluje kwestie związane z opodatkowaniem zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez pozarolniczą działalność gospodarczą rozumie się działalność zarobkową:
wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły.
Art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 wyjaśnia znaczenie określeń użytych w ustawie:
przez działalność usługową rozumie się pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z klasyfikacją PKWiU, która została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie PKWiU (Dz. U. poz. 1293 i 1435 oraz z 2009 r. poz. 256 i 1753) wydanym na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1068 oraz z 2017 r. poz. 60), z zastrzeżeniem pkt 2 i 3 (pkt 1)
przez działalność wytwórczą rozumie się działalność prowadzoną przez podatnika, która pozwala na wyprodukowanie nowych wyrobów, jak również sprzedaż wyrobów własnej produkcji (pkt 4).
Prawo do ryczałtu
W ryczałcie ewidencjonowanym brak jest pojęcia koszty uzyskania przychodów. Wszelkie wydatki związane z prowadzoną działalnością nie mają wpływu na wysokość należnego podatku. Podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi wysokość uzyskiwanych przychodów. Stawka ryczałtu jest stała i nie zależy od wielkości przychodów. Różne rodzaje działalności posiadają różne stawki ryczałtu, które są dostosowane do przeciętnej rentowności danego rodzaju działalności.
Podmioty, które mogą stosować ryczałt ewidencjonowany jako formę opodatkowania
Art. 6 ust. 1 ustawy o opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wskazuje, że z tej formy opodatkowania mogą korzystać podatnicy osiągający przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej również w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych.
Z kolei w art. 6 ust. 4 tejże samej ustawy zostało napisane, że podatnik może stosować w danym roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej jeżeli: • w roku poprzedzającym rok podatkowy:
uzyskał przychody z działalności prowadzonej samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 250 000 euro w przeliczeniu na złotówki
uzyskał przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, gdzie suma przychodów wspólników spółki z prowadzonej działalności nie przekroczyła kwoty 250 000 euro w przeliczeniu na złotówki
rozpocznie działalność w danym roku podatkowym i nie korzysta z opodatkowania w formie karty podatkowej (bez limitu przychodów).
W myśl art. 6 ust. 5 ustawy, podatnik który w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadził działalność gospodarczą zarówno samodzielnie jak i w formie spółki może opłacać w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jeżeli:
z działalności prowadzonej samodzielnie oraz z działalności wykonywanej w formie spółki (każdej z osobna) po spełnieniu warunków określonych w ust. 4 pkt 1 lub
z działalności wykonywanej osobiście po spełnieniu warunku określonego w ust. 4 pkt 1 lit. a, a z działalności wykonywanej w formie spółki po spełnieniu warunku określonego w ust. 4 pkt 1 lit. b.
Zgodnie z powyższym przedsiębiorcy mogą opłacać ryczałt ewidencjonowany zarówno z działalności prowadzonej samodzielnie jak i z działalności wykonywanej w formie spółki osób fizycznych pod warunkiem, że ich przychody z poprzedniego roku podatkowego nie przekroczyły wartości 250 000 euro (liczone oddzielnie dla każdego rodzaju działalności). Jeżeli więc podatnik opłaca podatek liniowy z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie to nie jest to powodem utraty prawa do ryczałtu.
Podobne stanowisko w sprawie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2016 roku, sygn. ILPB/4511-1-127/16-4/AA napisał:
przychody osiągane przez Wnioskodawcę z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie mogą być opodatkowane tzw. podatkiem liniowym, zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy jednoczesnym osiąganiu dochodów z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Utrata prawa do ryczałtu
Czasami może dojść do sytuacji, w której przedsiębiorca w trakcie roku traci prawo do opodatkowania ryczałtem. Tak się stanie kiedy zajdą ku temu określone przesłanki wymienione w ustawie z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Przesłankami, które powodują utratę prawa do ryczałtu są:
przychody uzyskane z tytułu:
prowadzenia aptek, lombardów, kantorów wymiany walut
prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych od tych określonych w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy
prowadzenia działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów samochodowych
świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy
wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii
sprzedaży towarów handlowych bądź wyrobów lub świadczenie usług przez podatników, którzy rozpoczęli działalność w roku podatkowym na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.
Podatnik, który utraci prawo do opodatkowania ryczałtem w trakcie roku ma obowiązek za pozostałą część roku płacić podatek według skali podatkowej. W związku z tym będzie musiał złożyć dwa zeznania roczne za dany rok podatkowy: PIT-28 za czas roku rozliczany ryczałtem oraz PIT-36 za część roku podlegającą opodatkowaniu skalą podatkową.
