Zarówno podatek VAT naliczony, jak i należny są pojęciami ściśle związanymi z czynnymi podatnikami VAT.
VAT należny, podatek doliczany do kwoty netto sprzedaży. Rodzaj podatku, który wymaga wpłaty do urzędu skarbowego. Wyliczoną należność należy wpłacić na konto US w terminie do 25 dnia kolejnego miesiąca lub kwartału.
VAT naliczony, podatek podlegający odliczeniom. Obniża VAT należny. Zgodnie z przepisami podatkowymi, podatnik ma prawo do odliczenia VAT od nabytych towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
PRZYKŁAD Przedsiębiorca, czynny podatnik VAT w miesiącu kwietniu sprzedał towary na kwotę 1 000 zł netto + 230 zł VAT oraz zakupił w związku z prowadzoną działalnością towary na kwotę 400 zł netto i 92 zł VAT.
VAT należny: 230 zł VAT naliczony: 92 zł VAT, który należy wpłacić do US: 230 zł – 92 zł = 138 zł
PRZYKŁAD Przedsiębiorca, czynny podatnik VAT w kwietniu dokonał sprzedaży na kwotę 1 000 zł netto + 230 zł VAT oraz zakupił w związku z prowadzoną działalnością towary na kwotę 4 000 zł netto oraz 920 zł VAT. VAT należny: 230 zł VAT naliczony: 920 zł W tym wypadku nie wystąpi VAT, który będzie podlegał wpłacie do urzędu skarbowego, ponieważ: 230 zł – 920 zł = -690 zł < 0. Przedsiębiorca ma kwotę do zwrotu lub przeniesienia na kolejny okres rozliczeniowy.