Koniec z amortyzacją lokali mieszkalnych

Jedną ze zmian podatkowych wprowadzonych przez Polski Ład, która zaczęła obowiązywać od 2022 roku jest zakaz amortyzacji lokali mieszkalnych. Czy przepis odnosi się do wszystkich lokali i w jakim zakresie?

Rodzaje nieruchomości mieszkalnych - definicje

W Rozporządzeniu Rady Ministrów z 2016 roku w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych zostały wskazane trzy typy związane z budownictwem mieszkalnym:

• budynki mieszkalne
• lokale mieszkalne
• spółdzielcze, własnościowe prawo do lokalu.

Symbol KŚT	Wyszczególnienie	Stawka amortyzacyjna
110	budynki mieszkalne – budynki, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych, jak: ·         budynki jednorodzinne (wolnostojące lub w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, posiadające własne wejście z poziomu gruntu) ·         budynki o dwóch mieszkaniach (wolnostojące lub w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej o dwóch mieszkaniach) ·         budynki o trzech i więcej mieszkaniach ·         domy opieki społecznej (bez opieki medycznej), hotele robotnicze, domy dziecka, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy dla bezdomnych, budynki zbiorowego zamieszkania dla ludzi starszych, studentów, dzieci i innych grup społecznych ·         budynki mieszkalne na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych, aresztów śledczych ·         budynki rezydencji prezydenckich i biskupich. z wyłączeniem: ·         budynków szpitali, klinik i innych budynków w zakresie opieki zdrowotnej, sklasyfikowanych w rodzaju 106 ·         hoteli i podobnych budynków krótkotrwałego zakwaterowania, sklasyfikowanych w rodzaju 109 ·         budynków niemieszkalnych na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych, aresztów śledczych, sklasyfikowanych w rodzaju 109	Stawka Ogólna - 1,5%               dla placówek opiekuńczo-wychowawczych, domów opieki społecznej bez opieki medycznej: 2,5%
122	lokal mieszkalny – lokale wydzielone trwałymi ścianami w obrębie budynku izby lub zespoły izb przeznaczone na stały pobyt ludzi, które razem z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych	1,5%
122	spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego	2,5% – na podstawie art. 22m ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 16m ust. 4 ustawy   Z zastrzeżeniem, że u podatników PIT stawka amortyzacyjna wynosi 1,5%, jeżeli przy ustalaniu wartości początkowej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego zostala zastosowana zasada określona w art. 22g ust. 10 ustawy o PIT

Amortyzacja lokali mieszkalnych do końca 2021 roku

Budynek mieszkalny, lokal mieszkalny lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego mogły zostać amortyzowane, jeżeli zostały ujęte w ewidencji środków trwałych, czyli spełniały definicję środka trwałego (warunki wskazane w art. 22a ust. 1 ustawy o PIT). 

Wymienione nieruchomości musiały:

• być własnością lub współwłasnością przedsiębiorcy
• z założenia okres ich użytkowania powinien być dłuższy niż 1 rok
• powinny być kompletne i nadające się do użytku
• być przeznaczone do celów działalności gospodarczej lub oddane przez przedsiębiorcę do użytku na podstawie umowy najmu, dzierżawy bądź leasingu. 

Środek trwały, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych powinien być amortyzowany począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym został wprowadzony do ewidencji. 

Lokal mieszkalny mógł być amortyzowany za pomocą jednej z trzech metod:

• metody liniowej – amortyzacja dokonywana wg stawki z Wykazu stawek, 1,5% w skali roku, okres amortyzacji 66 lat i 8 miesięcy
• metody liniowej przyspieszonej – metoda przeznaczona dla lokali mieszkalnych używanych w warunkach:
  • złych (współczynnik podwyższający nie może przekraczać wartości 1,4, stawka maksymalna może wynieść 2,1%)
  • pogorszonych (współczynnik podwyższający nie może przekraczać wartości 1,2, stawka maksymalna może wynieść 1,8%)
• metody liniowej indywidualnej – możliwa do zastosowania po spełnieniu łącznie 2 warunków:
  • lokal musiał zostać wprowadzony po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych firmy
  • lokal musiał być używany od przynajmniej 60 miesięcy lub musiał być ulepszony (wydatki poniesione na ulepszenie jeszcze przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych musiały stanowić przynajmniej 30% wartości początkowej). 

W tym przypadku okres amortyzacji nie mógł być krótszy niż 10 lat. Minimalna stawka amortyzacyjna wynosiła 10% w skali roku. 

Używanie lokali mieszkalnych w warunkach złych obejmuje budynki i budowle będące pod stałym wpływem środków chemicznych, w szczególności jeżeli służą do wytwarzania, produkowania lub przechowywania żrących środków chemicznych, a także jeżeli budynek był narażony na działanie szkodliwych, niszczących środków chemicznych znajdujących się w atmosferze, wodzie lub w postaci wydzielających się oparów emitowanych z innych obiektów znajdujących się w pobliżu. 
Pogorszone warunki dotyczą budynków lub budowli będących pod ciągłym działaniem zewnętrznych czynników, na które podatnik nie ma wpływu, jak: działanie wody, pary wodnej, nagłych zmian temperatury, dużych drgań i innych czynników mających wpływ na szybsze zużycie danego obiektu. 

Polski Ład – zmiany w amortyzacji lokali mieszkalnych

W art. 22c ustawy o PIT w katalogu składników majątku niepodlegających amortyzacji zostały wskazane między innymi: 

• grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów
• budynki mieszkalne razem ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, które służą do prowadzenia działalności gospodarczej lub są dzierżawione bądź wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzacji
• dzieła sztuki i eksponaty muzealne
• wartość firmy o ile wartość ta powstała w inny sposób niż określony w art. 22b ust. 2 pkt 1 i 1a ustawy o PIT
• składniki majątku, które nie są używane, ponieważ wykonywanie działalności gospodarczej zostało zawieszone na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej lub zaprzestania działalności, w której składniki były używane.

W tej sytuacji składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym działalność została zawieszona bądź jej wykonywanie zostało zaprzestane. 

W ramach Polskiego Ładu w art. 22c pkt 2 ustawy o PIT pojawiły się zmiany, które obowiązują od 1 stycznia 2022 roku.

Zgodnie z nowym brzmieniem wymienionego przepisu amortyzacji nie podlegają:

• budynki mieszkalne razem ze znajdującymi się w nich dźwigami
• lokale mieszkalne stanowiące oddzielną nieruchomość
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego
• prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

które służą prowadzonej działalności gospodarczej lub są dzierżawione bądź wynajmowane na podstawie umowy. 

Zmiana nie objęła budynków i lokali użytkowych, które nadal podlegają amortyzacji. 

Księgowanie odpisów amortyzacyjnych w 2022 roku w świetle zakazu amortyzacji lokali mieszkalnych

Do przepisów Polskiego Ładu został dodany nowy art. 71 ust. 2 ustawy o PIT, który wprowadził przepisy przejściowe pozwalające na to, żeby:

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mogą, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 roku, zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego lub prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, nabytych lub wytworzonych przed dniem 1 stycznia 2022 roku.

Zgodnie z przepisem przedsiębiorcy mogą zaliczać odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie nie wolno dokonywać w 2022 roku amortyzacji budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych lub spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego. Oznacza to, że odpisy amortyzacyjne dotyczące nieruchomości mieszkalnych mogą wynieść 0 zł. Jest to pewnego rodzaju błąd, który ma być naprawiony wydaniem objaśnień umożliwiających rozliczenie amortyzacji zgodnie z pierwszymi ustaleniami. 


PRZYKŁAD
Przedsiębiorca w styczniu 2022 roku wprowadził do ewidencji środków trwałych budynek mieszkalny, który nabył w październiku 2021 roku. Czy w 2022 roku będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych?

Odpowiedź:
Tak, będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych w 2022 roku począwszy od miesiąca następującego po miesiącu przyjęcia do użytkowania, czyli w tym przypadku od lutego 2022 roku do grudnia 2022 roku włącznie.

Data publikacji: 2022-03-19, autor: FakturaXL