Pracownicy „wolnych zawodów” (handlowcy, dziennikarze, blogerzy, graficy itp.) zawierają umowę o dzieło, która w ich przypadku wydaje się być najlepszym sposobem zarabiania pieniędzy. Może być zawierana tylko w pewnych, konkretnych sytuacjach, które różnią się od standardowego stosunku pracy. Jak należy prawidłowo rozliczyć podatek od takiej umowy?
jest jedną z najprostszych form zawierania umów związanych z wykonaniem określonej pracy. Jest formą umowy cywilnej, podobnie jak i umowa zlecenia i najczęściej spotykaną formą w obrocie prawnym. Polega na tym, że przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania dzieła, a zamawiający, do zapłaty wynagrodzenia. Jest to forma korzystna dla zlecającego wykonanie dzieła z uwagi na to, że nie musi on odprowadzać składek do ZUS-u, ponieważ zleceniobiorca nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym.
Jedynie umowa o dzieło zawarta z własnym pracodawcą wymaga zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Wyjątek stanowi umowa o dzieło zawarta z własnym pracownikiem przebywającym na urlopie macierzyńskim, wychowawczym lub bezpłatnym.
Jakiego dzieła może dotyczyć umowa o dzieło?
Rozpiętość zadań może być ogromna. Przedmiotem umowy o dzieło mogą być przeróżne prace, jak np.: stworzenie strony internetowej, napisanie książki, scenariusza, artykułu dziennikarskiego, wykonanie mebli, namalowanie obrazu i wiele innych. W zamian za wykonaną pracę (dzieło) wykonawca otrzymuje od zamawiającego wynagrodzenie w formie ryczałtu lub wynagrodzenia kosztorysowego.
Zawarcie umowy o dzieło
Umowa o dzieło zostanie zawarta jeżeli znajdą się w niej informacje:
kto zawiera umowę
co zostanie stworzone, jakie dzieło
sposób odbioru i wykorzystania stworzonego dzieła
sposób rozliczenia i rozwiązania umowy.
Dzieło może być wykonywane przez dowolnie określony i ustalony w umowie okres czasu, (kilka dni, tygodni, a nawet lat). Nie można zawrzeć umowy na czas nieokreślony, bo mogłoby to oznaczać, że dzieło będzie wykonywane przez nieskończony okres czasu. Jednocześnie nie wymaga się, aby w umowie została podana data wydania dzieła. Umowa musi określać strony, dlatego też koniecznie należy zamieścić w niej dane podmiotów pomiędzy, którymi zostaje ona zawarta. W przypadku firm trzeba podać pełną nazwę, adres, NIP lub KRS (spółka). W przypadku osób fizycznych: imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz PESEL.
Dużym plusem zawieranych umów o dzieło jest dowolność sposobu ich wykonania. Oznacza to, że wykonawca może wykonywać dzieło w dowolnym miejscu i w dowolnym czasie, ani też nie musi wykonywać go osobiście. Oczywiście po uzgodnieniu i zapisaniu w umowie. Zwyczajowo umowę o dzieło sporządza zamawiający i wysyła ją do wykonawcy. Wypełnioną i podpisaną umowę należy zarchiwizować. Po wykonaniu dzieła, zleceniobiorca wystawia rachunek z numerem swojego konta bankowego oraz kwotą brutto i przesyła go do zamawiającego.
Wypowiedzenie umowy o dzieło
Żadna ze stron umowy nie może jej wypowiedzieć, ale w niektórych określonych przypadkach można zrezygnować z wykonania dzieła, np.: kiedy:
zamawiający nie dostarczy potrzebnych materiałów
zamawiający nie odpowiada na pytania dotyczące realizacji zlecenia
wynagrodzenie jest zbyt niskie w stosunku do nakładu pracy.
Zamawiający ma prawo odstąpić od umowy w każdym dowolnym momencie, jeżeli przykładowo:
dzieło będzie zawierać wady, których nie można usunąć
kiedy wykonawca spóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła w taki sposób, że istnieje duże prawdopodobieństwo, ze go nie skończy w terminie określonym w umowie
wykonawca tworzy dzieło w sposób wadliwy
wykonawca tworzy dzieło w sposób sprzeczny z umową
dzieło nie zostało ukończone.
Zamawiający odstępując od umowy musi wypłacić wykonawcy wynagrodzenie pomniejszone o kwotę jaka została zaoszczędzona w związku z brakiem konieczności ukończenia dzieła.
Jak mówią przepisy, osoba wykonująca dzieło ponosi pełną odpowiedzialność za zaistniałe wady wykonanego dzieła. Zlecający może zażądać usunięcia ewentualnych wad.
Składki na ZUS
Obecny stan prawny nie nakłada obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od umowy o dzieło. Dochód uzyskany na podstawie umowy o dzieło podlega jedynie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Opodatkowanie umowy o dzieło
Umowa o dzieło podlega obowiązkowi zapłaty podatku. Obowiązująca obecnie w Polsce skala podatkowa 12% i 32% dotyczy również umów o dzieło.
jeżeli kwota na umowie nie przekracza wartości 200 zł brutto, to zastosowanie ma tzw. podatek zryczałtowany w wysokości 12% dochodów bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodów
jeżeli kwota na umowie przekracza 200 zł brutto, podatek wylicza się od podstawy opodatkowania (kwota brutto pomniejszona o koszty uzyskania przychodów), wysokość podatku wynosi 12%
po przekroczeniu rocznych dochodów w wysokości 120 000 zł zastosowanie ma podatek w wysokości 32%.
Przy tradycyjnej umowie o dzieło stosuje się koszty uzyskania przychodu w wysokości 20%. W umowach o dzieło z przekazaniem praw autorskich, koszty uzyskania przychodu wynoszą 50%.
Umowa o dzieło zawierana pomiędzy osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej
W przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej podatek powinien rozliczyć wykonawca dzieła. Osoba zamawiająca wypłaca wynagrodzenie brutto i nie ma obowiązku odprowadzania od tej umowy zaliczki na podatek dochodowy w trakcie roku. Przychód jaki uzyska z umowy musi wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT) w rubryce „przychód z innych źródeł” lub jako „przychód z praw majątkowych” jeżeli umowa dotyczy przeniesienia praw autorskich. W tej sytuacji wykonawca ma prawo zastosować 50% kosztów uzyskania przychodu.
Umowa o dzieło, osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej – wykonawca, przedsiębiorca - zamawiający
Jeżeli umowę o wykonanie dzieła zawiera osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej będąca wykonawcą dzieła z przedsiębiorcą jako zamawiającym, to w takim przypadku obowiązkiem przedsiębiorcy jest pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od wynagrodzenia jakie zostało podane w umowie. Jeżeli kwota na umowie przekracza wartość 200 zł, wtedy zamawiający musi pobrać i wpłacić na konto urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 12% dochodu.
Rozliczenie z urzędem skarbowym
Aby obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych należy odjąć od wynagrodzenia koszty uzyskania przychodu. Zryczałtowane koszty uzyskania przychodu przy tradycyjnej umowie wynoszą 20% przychodu, a przy przekazaniu praw autorskich 50% przychodu. Otrzymane kwoty należy pomnożyć przez 12%. W przypadku kiedy wykonawca jest w stanie udowodnić, że faktycznie poniesione przez niego koszty były wyższe od tych wynikających z ryczałtu, to będzie mógł do podstawy wymiaru podatku dochodowego zastosować koszty rzeczywiste.
Jeżeli kwota wykazana na umowie o dzieło nie przekracza 200 zł, a umowa nie jest zawarta z pracownikiem, to zamawiający ma obowiązek pobrać i odprowadzić do urzędu skarbowego zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 12%. Oblicza się go od przychodu bez pomniejszania o koszt jego uzyskania. Przychód opodatkowany w formie ryczałtu nie jest wykazywany przez wykonawcę w zeznaniu rocznym, dlatego zamawiający nie musi wystawiać formularza PIT-11.
Obowiązkiem przedsiębiorcy jest pobrać zaliczkę na podatek dochodowy przy wypłacie wynagrodzenia od kwoty dochodu. Pobrana zaliczka musi być odprowadzona do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy lub jego siedziby w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu pobrania zaliczki Zgodnie z Kodeksem cywilnym, wynagrodzenie z umowy o dzieło płatne jest razem z wydaniem dzieła, chyba, że w umowie zostało to inaczej uregulowane. Jeżeli dzieło wykonywane jest w częściach, to wynagrodzenie jest płatne po każdym wykonaniu zlecenia. Razem z wykonaniem dzieła następuje wypłata wynagrodzenia i obowiązek pobrania oraz wpłacenia w wymienionym terminie zaliczki na podatek dochodowy.
Płatnik nie ma obowiązku zgłaszania umów o dzieło do urzędu skarbowego. Musi jedynie co miesiąc odprowadzać zaliczki na podatek, a do końca stycznia roku następnego musi przesłać do urzędu PIT-4R (informacja o pobranych zaliczkach na podatek, zaliczki należne, a nie zapłacone). Wykonawca w terminie do końca lutego następującego po danym okresie rozliczeniowym powinien otrzymać PIT-11.
Umowa o dzieło zawarta pomiędzy przedsiębiorcami
Prawo nie zabrania, aby umowę o dzieło zawierali między sobą również przedsiębiorcy. Wykonawca dzieła w treści umowy lub w oddzielnym oświadczeniu powinien zadeklarować, że wykonanie danego dzieła mieści się w zakresie jego działalności. W takiej sytuacji zamawiający zostaje zwolniony z obowiązku pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy, a wykonawca musi rozliczyć ją w ramach przychodów z prowadzonej działalności. Dochody z umowy o dzieło powinien rozliczyć w zeznaniu rocznym w rubryce „Inne źródła”. Wykonawca po rozliczeniu dochodu z umowy powinien wpłacić kwotę podatku z zeznania rocznego w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym został osiągnięty dochód.
Ostatnia aktualizacja: 2022-11-01 Data publikacji: 2020-10-02, autor: FakturaXL
