Jedną ze spółek jaka obecna jest w polskim prawie gospodarczym jest spółka komandytowa. Jest to specyficzny rodzaj zawieranej spółki. Jakie zapisy powinny znaleźć się w umowie spółki komandytowej?
Zapisy dotyczące spółki komandytowej zawiera Kodeks spółek handlowych. Spółka komandytowa jest rodzajem spółki osobowej nie mającej osobowości prawnej. Zakładana jest w celu prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą. Przynajmniej jeden ze wspólników odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania spółki wobec wierzycieli, a przynajmniej jeden ponosi odpowiedzialność w stopniu ograniczonym. Spółka komandytowa jest:
spółką osobową, co oznacza, że nie posiada ona osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną, a więc może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania
wspólnicy spółki komandytowejposiadają różny status, co ma wpływ na ponoszoną odpowiedzialność za jej zobowiązania. Spółkę mogą tworzyć co najmniej dwaj wspólnicy, z których jeden jest komplementariuszem, a drugi komandytariuszem. Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem solidarnie razem ze spółką. Natomiast komandytariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Komplementariusz reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy. Natomiast komandytariusz reprezentuje ją tylko na zasadzie pełnomocnictwa.
Zawarcie umowy spółki komandytowej
Wspólnicy w celu zawiązania spółki komandytowej muszą podpisać umowę komandytową koniecznie w formie aktu notarialnego. Umowa zabezpiecza wspólników przed wszelkimi niekorzystnymi okolicznościami jakie mogą mieć miejsce w trakcie funkcjonowania spółki. Umowa, która nie zostanie zawarta u notariusza jest nieważna i nie zostanie zarejestrowana przez sąd w rejestrze przedsiębiorców KRS. Treść takiego dokumentu może być dowolnie kształtowana, co jest niewątpliwym plusem. Minusem może być jedynie konieczność zapłaty za sporządzenie aktu notarialnego. Wysokość opłaty zależy od wysokości wkładów wniesionych do spółki przez jej wspólników. Umowę muszą podpisać wszyscy przyszli wspólnicy lub ich pełnomocnicy.
Umowę spółki komandytowej można zawrzeć także z wykorzystaniem wzorca umowy. Rejestracja spółki przez Internet zgodna jest z obowiązującymi przepisami. Rejestracji dokonuje sąd rejestrowy w terminie jednego dnia od daty wpływu wniosku o wpis. W celu zarejestrowania spółki przez Internet wszyscy jej wspólnicy zobowiązani są do założenia kont na platformie e-PUAP i w systemie KRS. Umowę można zawrzeć po zalogowaniu do KRS, a następnie złożyć wniosek o rejestrację. Wszystkie dokumenty muszą zostać podpisane za pomocą Profilu Zaufanego.
Elementy jakie musi zawierać umowa spółki komandytowej
Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych w umowie spółki komandytowej powinny znaleźć się niżej wymienione podstawowe elementy:
Firma i siedziba firmy Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego z komplementariuszy lub kilku i dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa” (skrót; „sp. k”). Jeżeli komplementariusz jest osobą prawną, to w nazwie spółki musi znaleźć się pełna nazwa osoby prawnej. Natomiast jeżeli komplementariuszami są zarówno osoby fizyczne jak i prawne można w firmie spółki komandytowej zawrzeć nazwiska oraz nazwy komplementariuszy. W nazwie spółki z reguły nie zamieszcza się nazwiska komandytariuszy. W przypadku jeżeli jednak jego nazwa znajdzie się w firmie spółki, to w takim wypadku będzie on odpowiadał za jej zobowiązania podobnie jak komplementariusz. Kolejnym obowiązkowym elementem jest zamieszczenie siedziby spółki. Wystarczy podać miejscowość, w której znajduje się siedziba organu zarządzającego.
Przedmiot działalności spółki To czym będzie zajmowała się spółka najlepiej określić za pomocą kodów PKD. Przedmiot działalności musi być zgodny z celem spółki komandytowej przyjętym w jej umowie.
Czas trwania spółki o ile został oznaczony Umowa spółki komandytowej może zostać zawarta na czas określony lub nieokreślony. W przypadku podania czasu nieokreślonego wymagane jest, aby w umowie znalazło się określenie terminów wypowiedzenia. Czas trwania spółki można oznaczyć podaniem konkretnej daty lub zaistnienia określonego wydarzenia, do którego spółka będzie funkcjonowała.
Oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika z podaniem ich wartości Każdy wspólnik (komplementariusz i komandytariusz) ma obowiązek wniesienia do spółki określonych wkładów. Przez podpisanie umowy spółki, wspólnicy zobowiązują się do osiągania wspólnego celu przez wniesienie wkładów lub współdziałanie w inny sposób o ile umowa tak stanowi. Wkłady wnoszone przez każdego wspólnika muszą zostać oznaczone w umowie razem z ich wartością. Wkłady mogą być:
pieniężne – oznaczona suma
niepieniężne – jak np.: papiery wartościowe, własność rzeczy ruchomych. Jeżeli chodzi o wkłady komplementariuszy, to nie podlegają one szczególnym ograniczeniom. Komplementariusz może wnieść do spółki wkład w każdej postaci. W przypadku komplementariusza będącego spółką z o. o. lub spółką akcyjną, to udziały w wymienionych spółkach nie mogą stanowić wkładu wnoszonego do spółki komandytowej.
Świadczenie niepieniężne komandytariusza powinno być określone w umowie spółki (przedmiot świadczenia - aport) razem z podaniem jego wartości. Ograniczenie co do rodzaju wkładów komandytariusza dotyczy zobowiązania do wykonywania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki, chyba, że inne wkłady będą miały wartość równą co najmniej sumie komandytowej.
Zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli oznaczony kwotą (suma komandytowa) Suma komandytowa jest kwotą pieniężną określoną cyfrą. Pokazuje górną granicę odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki . Na jej wysokość nie mogą mieć wpływu żadne przyszłe zdarzenia. Musi to być kwota stała, ale jej wysokość może być zmienna poprzez zmianę umowy spółki komandytowej koniecznie w formie aktu notarialnego po wcześniejszym ustanowieniu przez wspólników uchwały o zmianie wysokości sumy komandytowej. Zmiana powinna zostać zgłoszona do KRS.
Inne dodatkowe elementy umowy spółki komandytowej
Oprócz podstawowych kwestii umowa spółki komandytowej może zawierać inne dodatkowe, bardziej szczegółowe postanowienia ułatwiające jej funkcjonowanie
Kwestie związane z reprezentacją spółki Każdy komplementariusz może reprezentować spółkę. Kwestie związane z reprezentacją dostosowane do wymagań spółki mogą zostać uregulowane w jej umowie przez określenie zasad, jak np.: to, że dany komplementariusz zostaje pozbawiony prawa do reprezentacji lub jego reprezentacja jest ograniczona do:… Takie postanowienia mają skutek tylko w stosunkach wewnętrznych spółki, co oznacza że nie są skuteczne wobec osób trzecich. Komandytariusze nie mają prawa reprezentować spółki. Mogą zostać ustanowieni jako jej pełnomocnicy lub mogą mieć udzieloną prokurę.
Prowadzenie spraw spółki W zasadzie prowadzeniem prostych spraw spółki zajmują się komplementariusze. Do czynności bardziej skomplikowanych, przekraczających zwykły zarząd potrzebna jest zgoda komandytariuszy, którzy jednak sami nie mają prawa oraz obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa stanowi inaczej.
Rozwiązanie umowy spółki komandytowej Zgodnie z przepisami regulującymi sprawy związane ze spółką komandytową, śmierć komandytariusza nie przyczynia się do rozwiązania spółki. Do przyczyn, które mają wpływ na jej rozwiązanie należą:
jednomyślna uchwała wszystkich wspólników
ogłoszenie upadłości spółki
śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości
wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika
prawomocne orzeczenie sądu.
Oprócz wyżej wymienionych przyczyn mogą znaleźć się też inne czynniki wskazane w umowie. Wspólnicy mają prawo w dowolny sposób ustalać przyczyny, które będą miały wpływ na rozwiązanie umowy spółki.
Przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika Ogół praw i obowiązków wspólnika nie może zostać zbyty, chociaż umowa w tym zakresie może dopuszczać odmienność, dlatego warto zawrzeć w niej postanowienie, które pozwoli przenieść prawa i obowiązki wspólnika na inną osobę.
Zmiana umowy spółki Zawierając umowę warto w niej umieścić zapis, który pozwoli na zmianę umowy spółki w taki sposób żeby nie była potrzebna na to zgoda wszystkich wspólników. Jeżeli nie będzie takiego postanowienia to będzie oznaczało, że taką zgodę muszą wyrazić wszyscy, zarówno komplementariusze jak i komandytariusze. W tej kwestii dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie zapisu, że umowa spółki może zostać zmieniona za zgodą większości wspólników.
Podejmowanie uchwał Istotny jest też zapis mówiący jaką większością oraz w jakich sprawach wspólnicy mogą podejmować uchwały.
Nowy komplementariusz przystępujący do spółki Kodeks spółek handlowych mówi, że jeżeli do spółki chce przystąpić nowy komplementariusz, to umowa spółki musi na to pozwolić. Jeżeli w umowie nie będzie takiego zapisu, to w przypadku kiedy nowy wspólnik miałby być przyjęty do niej, to w pierwszej kolejności musi zostać zmieniona umowa spółki w formie aktu notarialnego. Zmiana jest płatna, dlatego chcąc zaoszczędzić lepiej taki zapis umieścić od razu w umowie.
Udział w zyskach i stratach Dobrze jeżeli umowa spółki komandytowej będzie zawierała zapis określający udział poszczególnych wspólników w zyskach i stratach spółki.
Sukcesja w spółce Ważną sprawą jest uregulowanie kwestii związanych z postepowaniem w razie śmierci wspólnika. Jeżeli umrze komplementariusz, to spółka ulega rozwiązaniu. Śmierć komandytariusza nie wywołuje takiego skutku, dlatego nie może to być przyczyna rozwiązania spółki.
