Usługi transportowe towarów i pasażerów podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W zależności od miejsca opodatkowania stosuje się różne stawki podatkowe. Inna stawka będzie obowiązywała w kraju, a inna poza granicami.
Usługi transportowe pasażerów na gruncie podatku VAT
Miejscem świadczenia usług transportu pasażerów jest miejsce, w którym ten transport się odbywa. Przy czym pod uwagę brane są pokonane odległości. Bez znaczenia jest fakt czy nabywca usługi jest czynnym podatnikiem VAT, czy też nim nie jest. Dla przewoźnika oznacza to, że jego obowiązkiem jest zaplata podatku w każdym państwie, przez które przejeżdża. Usługa transportu pasażerów opodatkowana jest stawką VAT 8%. Zgodnie z przepisami zapłata podatku VAT wiąże się z koniecznością rejestracji VAT w poszczególnym kraju. Czasami może to być kłopotliwe, zwłaszcza jeżeli przewoźnik przejeżdża przez wiele państw. Stąd, aby ułatwić podatnikom rozliczenia, kraje członkowskie UE opracowały odrębny sposób opodatkowania usług transportu pasażerów związane ze sporadycznym przewozem osób autobusami zarejestrowanymi poza granicami danego kraju, gdzie usługę wykonuje przewoźnik, którego siedziba znajduje się również w innym państwie. W przypadku państw trzecich zostały przewidziane zwolnienia z opłat na zasadzie wzajemności.
W Polsce ustawa o VAT przewiduje uproszczenia związane z rejestracją i rozliczaniem podatku VAT, jeżeli chodzi o podatników świadczących usługi okazjonalnych przewozów drogowych osób w kraju za pomocą autobusów zarejestrowanych na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium Polski. Informacje w tym zakresie zawiera art. 134a do 134c ustawy o VAT. Ten rodzaj przewozu zwolniony jest z VAT. Jednocześnie nie wolno mylić przewozu okazjonalnego autokarami z usługami turystycznymi, ponieważ są to dwie odrębne usługi. Te drugie opodatkowane są na zupełnie innych zasadach.
Art. 134a. pod. tow. i usług
Zgłoszenie o zamiarze skorzystania ze szczególnej procedury rozliczania podatku 1. Podatnicy świadczący wyłącznie usługi międzynarodowego przewozu drogowego, polegającego na okazjonalnym przewozie osób autobusami zarejestrowanymi na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego świadczą te usługi, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadający stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niekorzystający z możliwości odliczania podatku naliczonego, otrzymania zwrotu tego podatku lub zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 obniżenie kwoty podatku należnego lub zwrot różnicy, zabezpieczenie majątkowe ust. 1, mogą złożyć zgłoszenie informujące o zamiarze skorzystania ze szczególnej procedury rozliczania podatku wobec tych usług, o której mowa w ust. 2–6, w art. 134b obowiązek składania deklaracji podatkowych drogą elektroniczną oraz art. 134c obowiązek prowadzenia ewidencji w postaci elektronicznej.
Usługi transportowe towarów na gruncie podatku VAT
Rozliczenie usług transportu towarów jest bardziej skomplikowane w porównaniu z transportem pasażerów.
Przy transporcie towarów należy wziąć pod uwagę zarówno rodzaj transportu, jak i status podatnika nabywcy. Wyróżnia się następujące rodzaje transportu:
krajowy – w całości na terytorium kraju
wewnątrzwspólnotowy – wykonywany pomiędzy różnymi krajami członkowskimi UE
międzynarodowy – rozpoczyna się w jednym z państw członkowskich UE i kończy na terytorium państwa trzeciego oraz odwrotnie z zastrzeżeniem, że na jakimś odcinku trasa przebiega przez Polskę
wykonywany w całości poza terytorium kraju.
Przy świadczeniu usług transportu towarów na rzecz podatnika stosuje się zasadę ogólną. W tym przypadku dla podatnika miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik jako usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej, zgodnie z art. 28b ustawy o VAT. W tym zakresie występują dwa wyjątki:
jeżeli nabywcą jest podatnik VAT z Polski, a usługa w całości wykonywana jest poza terytorium UE, to w takiej sytuacji przyjmuje się, że miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa spoza Unii Europejskiej (art. 28f ust. 1a pkt 1 ustawy)
jeżeli usługa transportu towarów wykonywana jest na rzecz podatnika z kraju trzeciego, a transport w całości wykonywany jest na terytorium kraju, to wtedy przyjmuje się, że miejscem świadczenia usług jest terytorium kraju (art. 28f ust. 1a pkt 2 ustawy).
Usługi transportu towarów – stawka VAT
Stawka podatku VAT obowiązująca w przypadku transportu towarów jest różna i zależy od rodzaju wykonywanego transportu. Przy transporcie międzynarodowym wynosi 0%, a przy wewnątrzwspólnotowym oraz krajowym 23%. Transport wykonywany w całości poza terytorium kraju nie jest opodatkowany w Polsce.
Inne przypadki opodatkowania usług transportowych stawką VAT 0%
Zgodnie z par. 6 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych m.in. w stosunku do usług, takich jak:
transport towarów, jeżeli wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego
wewnątrzwspólnotowy transport towarów, jeżeli transport stanowi część usługi transportu międzynarodowego
transport towarów świadczonych na rzecz podatnika, o którym mówi art. 28a ustawy, którego siedziba, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub stałe miejsce zamieszkania znajduje się w Polsce, a transport w całości wykonywany jest poza terytorium kraju:
z miejsca wyjazdu, czyli nadania na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu, czyli przeznaczenia poza terytorium Unii Europejskiej
z miejsca wyjazdu, czyli nadania poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu, czyli przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju.
Różne przypadki opodatkowania usług transportowych – podsumowanie
1. Usługi transportu pasażerów – wszystkie rodzaje transportuul>
polski podatnik – miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości (art. 28f ust. 1) – stawka VAT 8% lub nie podlega opodatkowaniu (art. 134a do 134c)
osoba niebędąca podatnikiem – miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości (art. 28f ust. 1) - stawka VAT 8% lub nie podlega opodatkowaniu (art. 134a do 134c)
2. Usługi transportu towarów – dla podatników
Transport krajowy
polski podatnik – miejscem świadczenia usług jest kraj siedziby nabywcy (Polska – art. 28b) – stawka VAT 0% lub 23% (par. 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie stawek)
podatnik z innego kraju członkowskiego UE - miejscem świadczenia usług jest kraj siedziby nabywcy – nie podlega stawce podatku
podatnik spoza UE – miejscem świadczenia usług jest terytorium kraju (art. 28f ust. 1a pkt 2) – stawka podatku 0% lub 23% (par. 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie stawek)
Transport międzynarodowy
polski podatnik – miejscem świadczenia usług jest siedziba nabywcy (Polska – art. 28b) – stawka podatku 0% (art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy)
podatnik z innego państwa – miejscem świadczenia usług jest kraj siedziby nabywcy – nie podlega stawce VAT
Transport wewnątrzwspólnotowy
polski podatnik - miejscem świadczenia usług jest siedziba nabywcy (Polska – art. 28b) – stawka 0% lub 23% (par. 6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie stawek)
podatnik z innego państwa – miejscem świadczenia usług jest kraj siedziby nabywcy (art. 28b) – nie podlega stawce VAT
Transport poza terytorium kraju
polski podatnik – miejscem świadczenia usług jest:
kraj spoza terytorium UE (art. 28f ust. 1a pkt 1) – nie podlega stawce VAT
terytorium kraju (art. 28b) – stawka 0% (par. 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie stawek) lub 23%
podatnik z innego państwa - miejscem świadczenia usług jest kraj siedziby nabywcy (art. 28b) – nie podlega stawce VAT
3. Usługi transportu towarów – dla osób niebędących podatnikami
Transport krajowy – miejsce świadczenia: terytorium kraju (art. 28f ust. 2) – stawka podatku 0% lub 23% (par. 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie stawek)
Transport międzynarodowy – miejsce świadczenia: terytorium kraju, w którym odbywa się transport – stawka podatku 0% w Polsce, nie podlega opodatkowaniu na terytorium poza Polską
Transport wewnątrzwspólnotowy – miejsce świadczenia: miejsce, w którym rozpoczyna się transport – stawka podatku 23% i 0% (par. 6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie stawek) – jeżeli rozpoczyna się w Polsce lub nie podlega, jeżeli rozpoczyna się w innym państwie UE
Transport poza terytorium kraju – miejsce świadczenia: terytorium państw, w których odbywa się transport – nie podlega stawce VAT.
