Zakup samochodu na fakturę VAT marża, a podatek PCC
Niektóre czynności, zwłaszcza transakcje zawierane z osobami fizycznymi lub podmiotami zwolnionymi z VAT mogą zostać opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Przykładem takiej czynności jest zakup samochodu udokumentowany fakturą VAT marża. Czy w związku z zakupem auta w komisie, nabywca powinien zapłacić podatek PCC?
Podatek od czynności cywilnoprawnych obejmuje swoim zasięgiem czynności wykazane w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Należą do nich czynności dotyczące:
umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych
umowy pożyczki pieniężnej lub rzeczy oznaczonych jedynie co do gatunku
umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów lub zobowiązań darczyńcy
umowy dożywocia
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat
ustanowienie hipoteki
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego
odpłatnej służebności
umowy depozytu nieprawidłowego
umowy spółki
oraz każda zmiana w wymienionych czynnościach, która spowoduje podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem PCC.
Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy związany z umową sprzedaży spoczywa na kupującym. W związku z powyższym zakup samochodu wiąże się z zapłatą podatku od czynności cywilnoprawnych, a obowiązkiem jego zapłaty z tytułu transakcji zakupu pojazdu objęty jest kupujący. Obowiązek podatkowy w PCC nie powstanie, jeżeli transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Podatek PCC, a opodatkowanie transakcji podatkiem VAT
W przypadku, kiedy dana transakcja podlega opodatkowaniu VAT, to czynność taka nie jest objęta obowiązkiem podatkowym w podatku PCC. Spowodowane to jest tym, że czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług przypisane są do transakcji pomiędzy przedsiębiorcami, co wyłącza je z opodatkowania PCC. Art. 2 pkt 4 ustawy o VAT mówi, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności inne niż umowa spółki i jej zmiany:
odpowiadające zakresowi w jakim są one opodatkowane podatkiem od towarów i usług
jeżeli przynajmniej jedna ze stron zwolniona jest od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyłączeniem:
umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część lub prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej bądź prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach
umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych
niepodlegające podatkowi od towarów i usług na podstawie art. 8c ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 685, z późn. zm.) z wyłączeniem:
umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, lub prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej bądź prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach
umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
W związku z powyższym podatek od czynności cywilnoprawnych nie dotyczy:
czynności w zakresie w jakim są one opodatkowane podatkiem VAT
czynności, w których chociaż jedna strona zwolniona jest z podatku VAT z tytułu ich dokonania z wyłączeniem czynności określonych w ustawie.
Podatkiem PCC objęte są zawsze umowy spółki lub zmiany w umowach. Jeżeli umowy sprzedaży i zamiany dotyczą nieruchomości lub jej części, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawa do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym bądź udziału w tych prawach oraz umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych, to podlegają one opodatkowaniu PCC, nawet jeżeli jedna ze stron zwolniona jest z VAT.
Wyłączenie z opodatkowania podatkiem PCC nie zależy tylko od tego, czy obie strony transakcji są czynnymi podatnikami VAT. Art. 2 pkt 4 ustawy o PCC wskazuje, że z zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnione są tylko transakcje opodatkowane podatkiem VAT lub co najmniej jedna ze stron danej czynności zwolniona jest z tytułu jej dokonania.
Zakup samochodu na fakturę VAT marża – podatek PCC
W celu ustalenia czy zakup samochodu w komisie z wykorzystaniem procedury VAT marża wymaga zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, czy transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeżeli dana czynność zostaje objęta podatkiem VAT, to w takiej sytuacji zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynność zostaje wyłączona z opodatkowania PCC.
Analizując kwestie sprzedaży pojazdów używanych w komisie samochodowym można posiłkować się art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, który mówi, że jeżeli podatnik dokonuje dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które zostały nabyte wcześniej przez tego podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w celu późniejszej ich odsprzedaży, to za podstawę opodatkowania podatkiem przyjmuje się marżę będącą różnicą pomiędzy kwotą sprzedaży, a kwotą nabycia, która zostaje pomniejszona o kwotę podatku.
Transakcja udokumentowana fakturą VAT marża powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług i z tego powodu nie podlega pod opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli więcnabywca pojazdu zakupionego w komisie samochodowym otrzyma fakturę VAT marża, to nie ma obowiązku zapłaty podatku PCC. Nie ma znaczenia, że na dokumencie brak jest kwoty podatku. W przypadku faktury VAT marża, to sprzedawca ma obowiązek obliczyć i zapłacić podatek VAT należny naliczony od kwoty marży, dlatego kwota podatku nie jest widoczna na fakturze.
PRZYKŁAD Pan Jacek kupił w komisie samochodowym samochód. Na dowód zakupu otrzymał od sprzedawcy fakturę VAT marża. Czy ma obowiązek zapłaty podatku PCC od tej transakcji w ramach procedury VAT marża?
Odpowiedź: Pan Jacek nie ma obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia pojazdu w komisie samochodowym, ponieważ transakcja została udokumentowana fakturą VAT marża, a zgodnie z przepisami do sprzedawcy należy ustalenie i zaplata podatku VAT na podstawie marży. Powyższa transakcja podlega pod przepisy ustawy o VAT, dlatego nabywca nie musi płacić podatku od czynności cywilnoprawnych.
Podsumowanie
Osoba dokonująca nabycia pojazdu w komisie samochodowym na podstawie faktury VAT marża nie musi opłacać podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu dokonanej transakcji zakupu samochodu w ramach procedury VAT marża, gdyż czynność ta podlega pod opodatkowanie podatkiem VAT.
