Zatrudnienie studenta na umowę zlecenie, składki ZUS

Studenci bardzo często podpisują umowę zlecenie – tę praktykę stosuje sporo przedsiębiorców, gdyż pozwala im na oszczędność. Z kolei młode osoby, które dopiero wchodzą na rynek, nie chcą stracić możliwości zatrudnienia i decydują się na proponowane warunki. Jakie są wady i zalety współpracy nawiązanej na podstawie umowy zlecenie?

Kim jest student?

Posiłkując się ustawą o szkolnictwie wyższym, dowiadujemy się, że student to osoba, która rozpoczęła naukę na studiach pierwszego albo drugiego stopnia bądź jednolitych studiach magisterskich.

Status studenta przysługuje mu do czasu:

• ukończenia ostatniego egzaminu (zgodnie z wyznaczonym planem),
• otrzymania egzaminu dyplomowego,
• zaliczenia ostatniej praktyki wyznaczonej w programie,
• skreślenia z listy studentów.

Trzeba mieć na uwadze, że w przepisach nie można znaleźć żadnych informacji o tym, czy osoba, która ma już za sobą studia pierwszego stopnia i planuje kontynuować kształcenie drugiego stopnia, od chwili obrony aż do ponownego uzyskania legitymacji na studiach magisterskich ma prawo posługiwać się statusem studenta.

Organizacje studenckie wskazują jednoznacznie, że osoby, które ukończyły studia I stopnia i po krótkiej przerwie zaczynają kształcenie II stopnia, powinny w dalszej kolejności korzystać ze zwolnienia ze składek. Status studenta nie powinien im zostać odebrany, gdyż data ważności legitymacji to 31 października.

Co ciekawe, ZUS uważa inaczej niż organizacje studenckie. Zakład podaje, że przedsiębiorca musi regulować składki za studenta, który podejmuje pracę na podstawie umowy zlecenia pomiędzy studiami I i II stopnia. Jeżeli urząd wykona kontrolę, z której wyniknie, że w tym czasie przedsiębiorca odliczał składki, będzie to potraktowane jako błąd.

Kto nie jest studentem?

Biorąc pod uwagę cele ubezpieczeń społecznych, studentem nie jest:

• uczestnik studiów doktoranckich,
• uczestnik studiów podyplomowych.

Jeżeli przedsiębiorca zatrudnia studentów na podstawie umowy zlecenie, muszą oni zostać zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczeń społecznych:

• od dnia następnego po usunięciu pracownika z listy studentów,
• od następnego dnia po obronie pracy dyplomowej, bez względu na to, czy student ukończył 26 lat, czy też nie,
• od dnia ukończenia 26 roku życia (wiek upływa w ostatnim dniu, kiedy osoba ma 26 lat).

Student na umowie zlecenie – jakie składki ZUS reguluje pracodawca?

Umowa zlecenie to najkorzystniejsza forma zatrudnienia dla pracodawcy, gdyż nie musi odprowadzać składek ZUS. Trzeba podkreślić, że ta zasada dotyczy tylko studentów, którzy nie ukończyli 26 lat. Kiedy wiek zostanie przekroczony, a pracownik nadal jest studentem, podlega już ubezpieczeniu na zasadach ogólnych, co oznacza konieczność regulowania składek ZUS.

Status studenta potwierdza legitymacja albo zaświadczenie, które wydał dziekanat. Każda osoba powinna jednak posiadać ważne ubezpieczenie, dlatego studenci do 26 roku życia mogą korzystać z ubezpieczenia zdrowotnego rodziców. Gdy ta opcja jest niedostępna, należy złożyć wniosek do dziekanatu o ubezpieczenie studenta przez uczelnię.

Nie można skorzystać ze zwolnienia ze składek ZUS w przypadku, gdy u jednego pracodawcy student pracuje zarówno na umowę zlecenie, jak i umowę o pracę. W omawianej sytuacji przedsiębiorca ma obowiązek regulować składki społeczne oraz zdrowotne.

Z kolei dla studenta, który z jednym pracodawcą podpisał umowę o pracę, a z drugim umowę zlecenie można zastosować zwolnienie ze składek ZUS uwarunkowane statusem studenta.

Zatrudnienie studenta a wysokość wynagrodzenia minimalnego

W 2016 roku wprowadzono zasadę, że pracodawca podpisujący umowę zlecenie z osobami, które nie uzyskują minimalnego wynagrodzenia z innych źródeł, musi uregulować obowiązkowe składki za tych pracowników. Jedynym wyjątkiem od tej zasady są studenci, gdyż podpisując umowę zlecenie, ich wynagrodzenie nie będzie pomniejszone o składki, bez względu na wysokość zarobków (pod warunkiem że nie ukończyli 26 roku życia).

Kiedy wziąć pod uwagę 2022 rok minimalna stawka godzinowa przy umowie zlecenie była równa 19,70 zł brutto za jedną godzinę pracy. W styczniu 2023 minimalna stawka godzinowa została zwiększona do kwoty 22,80 zł i będzie miała taką wartość aż do lipca 2023, kiedy nastąpi kolejna podwyżka do kwoty 23,50 zł.

Jeżeli pracownik nie ukończył jeszcze 26 lat, pracodawca nie musi regulować za niego podatku – przysługuje mu zwolnienie. W sierpniu 2019 roku wprowadzono zwolnienie PIT dla młodych, co jest bardzo korzystne dla pracowników, którzy dopiero stawiają swoje pierwsze kroki na rynku. Nawiązanie zatrudnienia na podstawie umowy zlecenie jest korzystniejsze dla studentów. Jest to związane przede wszystkim z uniknięciem zgłoszenia do ubezpieczeń, czyli uzyskiwana wypłata nie zostaje obciążona składkami ZUS. Student nie płaci także zaliczki na PIT, czyli uzyskiwane wynagrodzenie brutto jest jego faktycznym zarobkiem.

Prawa studenta zatrudnionego na podstawie umowy zlecenie

Nawiązując współpracę z przedsiębiorcą, student powinien mieć świadomość swoich praw i obowiązków.

Podane poniżej kwestie nie są dedykowane dla studentów pracujących na umowę zlecenie:

• urlop wypoczynkowy,
• ochrona przed wypowiedzeniem umowy,
• wynagrodzenie za okres choroby.

Obowiązujące przepisy nie zapewniają studentom wymienionych udogodnień, które są charakterystyczne dla umów o pracę.

Podpisując umowę zlecenie, korzyści są widoczne zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Osoba dająca zatrudnienie ponosi niższe koszty zatrudnienia, a pracownik ma wyższe wynagrodzenie, ale przy tym nie otrzymuje płatnego urlopu czy chorobowego.

Data publikacji: 2023-01-31, autor: FakturaXL