Sezon wakacyjny to dla przedsiębiorcy okazja do zatrudnienia ucznia lub studenta. Jest to pewien sposób na uzupełnienie braków kadrowych w porze urlopowej. W większości pracownicy o statusie ucznia lub studenta zatrudniani są do prostych prac do wykonywania, których nie muszą posiadać doświadczenia. Koszty związane z ich zatrudnieniem są dużo niższe w porównaniu z zatrudnieniem wykwalifikowanych pracowników.
jest umową cywilnoprawną regulowaną przez Kodeks cywilny. Stronami umowy są: zlecający pracę (zleceniodawca) i wykonujący pracę (zleceniobiorca). Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej. Za jej wykonanie powinien otrzymać wynagrodzenie. W niektórych przypadkach zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania pracy bez zapłaty.
Umowa zleceniazawierana z uczniem lub studentem do 26 roku życia zwolniona jest z zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Dla ZUS-u do dnia 31 sierpnia, status ucznia posiadają osoby, które:
ukończyły szkołę i dalej nie kontynuują nauki
kontynuują naukę w tej samej szkole lub ukończyły szkołę i rozpoczynają naukę w kolejnej, w nowym roku szkolnym rozpoczynającym się z dniem 1 września
kontynuują naukę na studiach (wymagane przedstawienie zaświadczenia o przyjęciu na studia, w tym wypadku osoba posiada status ucznia do dnia 30 września).
Oskładkowanie umowy zlecenia ze studentem
W zasadzie umowa zlecenia zawarta z uczniem lub studentem nie podlega zapłacie obowiązkowych składek na ZUS. Jednak w sytuacji kiedy umowa zlecenia dotyczy studenta, z którym wcześniej zleceniodawca zawarł umowę o pracę, to taka umowa powinna być oskładkowana. Jej podstawę stanowi suma wynagrodzenia z tytułu obu umów (zlecenia i o pracę).
PRZYKŁAD Student III roku został zatrudniony na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem 2 500 zł brutto. Dodatkowo z tym samym pracodawcą zawarł umowę zlecenia z wynagrodzeniem 1 000 zł brutto. Pracodawca w celu ustalenia wynagrodzenia pracownika musi obliczyć składki ZUS od podstawy 3 500 zł (2 500 zł + 1 000 zł).
Wynagrodzenie studenta w oparciu o minimalną stawkę godzinową
Forma płatna umowy zlecenia wymaga zachowania minimalnej składki godzinowej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami od 2017 roku wynagrodzenie zleceniobiorcy nie może być niższe od stawki godzinowej obowiązującej w danym roku. Oblicza się je przemnażając liczbę przepracowanych godzin przez ustaloną stawkę godzinową. Dopuszcza się również wynagrodzenie w stałej, określonej kwocie, ale w tej sytuacji musi zostać wykazana liczba przepracowanych przez zleceniobiorcę godzin. Kwota takiego wynagrodzenia podzielona przez liczbę godzin nie może być niższa od obowiązującej minimalnej stawki godzinowej. W 2021 rokuminimalna stawka godzinowa na umowie zlecenia wynosi 18,30 zł brutto.
Opodatkowanie umowy zlecenia
Przychody z umowy zlecenia traktowane są jak przychody z działalności wykonywanej osobiście. W tym wypadku, płatnikiem składek jest zakład pracy, do którego obowiązków należy naliczenie, pobranie i odprowadzenie do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconego wynagrodzenia. Przychód z umowy zlecenia może być opodatkowany ryczałtem w wysokości 17% lub na zasadach ogólnych w wysokości 17%.
Jeżeli kwota należności ustalona w umowie zawarta z osobą, która nie jest pracownikiem płatnika składek nie przekracza wartości 200 zł brutto, to płatnik obowiązkowo musi pobrać podatek zryczałtowany w wysokości 17% od przychodu nie pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu.
W sytuacji kiedy kwota wynagrodzenia ustalonego w umowie przekracza wartość 200 zł brutto, to wtedy płatnik musi wyliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Przychód jaki wynika z umowy zlecenia musi być przed obliczeniem zaliczki pomniejszony o koszty uzyskania przychodu (zgodnie z art. 22 ust. 9 ustawy o PIT). Przeważnie jest to 20% przychodu pomniejszonego o składki na ZUS.
Przychód należy zmniejszyć o potrącone w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne o ile występują. Następnie od dochodu ustalonego w ten sposób, płatnik pobiera zaliczkę na podatek wg stawki 17% lub 32% z zastrzeżeniem, że stawka wyższa stosowana jest na wniosek zleceniobiorcy. Obliczoną zaliczkę należy pomniejszyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne o ile podatnik pod nie podlega. Składka zdrowotna pobierana jest ze środków zleceniobiorcy. Odliczenie nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru składki.
Opodatkowanie umowy zlecenia ucznia lub studenta do 26 roku życia
Od 2019 roku obowiązują nowe przepisy, zgodnie z którymi osoby spełniające określone warunki mają prawo skorzystać z ulgi podatkowej (zwolnienie z PIT dla młodych). Z obowiązku opłacania zaliczek na podatek dochodowy zwolniona jest określona grupa osób. Zwolnienie z PIT przysługuje osobom, które:
nie ukończyły 26 roku życia – ulga przysługuje do dnia urodzin. Przychody osiągnięte po tej dacie zostają automatycznie opodatkowane
są zatrudnione na podstawie umowy o pracę i na podstawie umowy zlecenia - do umowy o pracę wlicza się praca nakładcza i stosunek służbowy
osiągnęły przychód w kwocie nieprzekraczającej 85 528 zł w ciągu roku kalendarzowego.
