Jednym z zawodów, którego popularność zmalała w ostatnim czasie jest zawód agenta ubezpieczeniowego. Nie oznacza to jednak, że agenci ubezpieczeniowi nie są poszukiwani, dlatego może warto zastanowić się nad otworzeniem własnej agencji ubezpieczeniowej.
Agentem ubezpieczeniowym może być osoba fizyczna, prawna oraz podmiot niemający osobowości prawnej spełniająca określone warunki. W uproszczeniu praca agenta polega na pozyskiwaniu klientów i podpisywaniu z nimi umów ubezpieczenia. Agent, aby mógł prowadzić działalność musi być wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych. Do rejestru trafi jedynie osoba, która spełnia szereg wymagań.
Każdy kto chce wykonywać zawód agenta ubezpieczeniowego musi:
posiadać pełną zdolność do czynności prawnych
posiadać przynajmniej średnie wyksztalcenie
zdać egzamin państwowy przeprowadzany przez zakład ubezpieczeń zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 14 października 2014 roku w sprawie egzaminu dla osób ubiegających się o wykonywanie czynności agencyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1485)
nie może być skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne dokonanie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, obrotowi gospodarczemu, ochronie informacji, mieniu i wiarygodności dokumentów.
Agent ubezpieczeniowy ma obowiązek do:
zachowania tajemnicy wszystkich pozyskanych informacji w ramach wykonywania czynności agencyjnych
powiadomienia klienta o prowadzonej działalności, czy działa na rzecz jednego ubezpieczyciela, czy kilku zakładów ubezpieczeniowych
ciągłego doskonalenia umiejętności zawodowych.
Czym jest agencja ubezpieczeniowa?
Agencja ubezpieczeniowa jest miejscem, w którym można zawrzeć umowę ubezpieczeniową z jednym z zakładów ubezpieczeniowych za pośrednictwem agenta ubezpieczeniowego, czyli osoby do tego uprawnionej. Dystrybucja ubezpieczeń może być prowadzona na rzecz tylko jednego zakładu ubezpieczeniowego (agencja wyłączna) lub na rzecz kilku zakładów ubezpieczeń (multiagencja). Działalność agencji ubezpieczeniowej polega na pośredniczeniu w sprzedaży ubezpieczeń pomiędzy klientem, a zakładem ubezpieczeń w zakresie zawarcia umowy ubezpieczeniowej.
Działalność na rzecz danego towarzystwa ubezpieczeniowego rozpoczyna podpisanie umowy współpracy pomiędzy zakładem ubezpieczeń, a agencją ubezpieczeń. Na mocy zawartej umowy, ubezpieczyciel udziela agencji pełnomocnictwa w formie pisemnej. Jest to preferowana forma. Inna może zostać odrzucona. Zgodne z art. 3-4 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń 2017.
Do zadań agencji ubezpieczeniowej należy przede wszystkim:
wykonywanie przez pośrednika czynności prawnych lub faktycznych, których celem jest zawarcie/wykonywanie umów ubezpieczenia w zamian za otrzymywane wynagrodzenie
pozyskiwanie klientów
zawieranie umów ubezpieczeniowych.
Do obowiązków agencji ubezpieczeniowej i samego agenta należy wykonywanie powierzonych czynności w sposób staranny i należyty. Za wszelkie błędy odpowiada zakład ubezpieczeń, z którym agent ma podpisaną umowę o współpracy.
Jeżeli agent sprzedaje ubezpieczenia kilku towarzystw, to wtedy uważany jest za multiagenta, którego dotyczą takie same wymagania i ma takie same zadania jak agent ubezpieczeniowy. Dodatkowo multiagent ma obowiązek wykupienia polisy OC, ponieważ to on odpowiada za szkody jakie mogą wystąpić na skutek popełnionego przez niego błędu podczas wykonywania czynności agenta.
Jak prowadzić agencję ubezpieczeniową – na co zwrócić uwagę?
Agencje ubezpieczeniowe przeważnie prowadzą działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Tylko niektóre z nich zatrudniają pracowników. Wynagrodzenie agenta jest prowizyjne, dlatego musi on racjonalnie gospodarować czasem zgodnie z ustalonym planem.
Samodzielne prowadzenie i zarządzanie agencją może okazać się trudnym zadaniem, ale nie niemożliwym do zrealizowania. Sukces zależy od dobrej organizacji i dobrego planu. Przedsiębiorca musi zadbać o to, aby każdy jego dzień w pracy wykorzystany był produktywnie. W planach nie może zabraknąć czasu na spotkania z klientami, budowanie portfela, a także na bieżącą obsługę.
Czynności niezwiązane bezpośrednio z prowadzoną działalnością warto jest powierzyć innym podmiotom, jak np. prowadzenie spraw księgowych. Jeżeli na początku działalności przedsiębiorca chce zaoszczędzić na finansach, to może wybrać tańszą opcję, czyli księgowość online i rozliczać się samodzielnie za pomocą księgowego systemu internetowego. Przykładem takiego programu jest Faktura XL, gdzie można prowadzić uproszczoną księgowość samemu.
Najważniejszym narzędziem pracy każdego agenta ubezpieczeniowego jest kalendarz, w którym powinien zapisywać wszystkie ważne terminy, a w szczególności spotkania z klientami. Prowadzenie kalendarza będzie miało sens jeżeli zapiski będą dokonywane w sposób sumienny i systematyczny. Kalendarz zapełniony spotkaniami z klientami daje gwarancję zarobku. Obecnie wygodniejszą opcją kalendarza książkowego jest aplikacja kalendarza dostępna w smartfonie.
Stosowanie RODO
Klienci przychodzący do agencji ubezpieczeniowej powierzają agentowi bardzo ważne informacje oraz dokumenty, dlatego niewątpliwie każda agencja w związku z przetwarzaniem danych osobowych zobowiązana jest na mocy Rozporządzenia RODO do:
wykonywania obowiązków wynikających z praw osób, których dotyczą dane osobowe
wyznaczenia inspektora ochrony danych osobowych
przetwarzania danych osobowych zgodnie z prawem (wg przesłanek wymienionych w art. 6 Rozporządzenia RODO)
zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych zgodnie z regułami znajdującymi się w Rozporządzeniu RODO, co oznacza, że nie wolno udostępniać danych osobom nieupoważnionym.
Zakładamy agencję ubezpieczeniową – krok po kroku
1. Wstępne wymagania
ukończenie szkolenia na agenta ubezpieczeniowego zakończone zdanym egzaminem
założenie działalności gospodarczej
podpisanie umowy agencyjnej z towarzystwem ubezpieczeniowym
dokonanie wpisu do rejestru agentów ubezpieczeniowych.
Zanim umowa z danym towarzystwem ubezpieczeniowym zostanie podpisana, to najpierw agent musi przejść etap kwalifikacyjny oraz muszą zostać przedstawione warunki współpracy. Na tym etapie zakład ubezpieczeń wymaga od agenta przedłożenia następujących dokumentów:
potwierdzenia założenia działalności gospodarczej
zaświadczenia o niekaralności
świadectwa ukończenia szkoły (przynajmniej średniej)
W przypadku multiagenta potrzebna jest jeszcze polisa OC. Dodatkowo multiagent musi zdać egzamin w każdym towarzystwie, z którym będzie chciał podjąć współpracę. Nie można też zapomnieć o wpisie do rejestru agentów ubezpieczeniowych. Instytucją odpowiedzialną za wpis jest Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), która dokonuje wpisu na wniosek zakładu ubezpieczeń.
Przedsiębiorca zostaje wpisany do rejestru, jeżeli spełni wymienione warunki:
posiada pełną zdolność do czynności prawnych
posiada co najmniej wyksztalcenie średnie
da rękojmię należytego wykonywania czynności agencyjnych
nie jest skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne między innymi przeciwko mieniu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi oraz za przestępstwo skarbowe
zdać egzamin przeprowadzony przez zakład ubezpieczeniowy.
Agent ubezpieczeniowy może legalnie rozpocząć pracę dopiero po uzyskaniu informacji o wpisie do rejestru.
2. Wybór formy prowadzenia agencji ubezpieczeniowej
Agencja ubezpieczeniowa może być prowadzona w formie:
spółki prawa handlowego (wpis do KRS) z wyłączeniem spółki partnerskiej
jednoosobowej działalności gospodarczej (wpis do CEIDG).
Nie można prowadzić działalności w formie spółki cywilnej.
Agencja ubezpieczeniowa w formie spółki handlowej
Do spółek handlowych, które mogą prowadzić agencję ubezpieczeniową zaliczają się:
spółki jawne
spółki komandytowe
spółki komandytowo-akcyjne
spółki z o. o.
spółki akcyjne.
Spółki rejestruje się w KRS-ie prowadzonym przez sądy rejonowe właściwe ze względu na siedzibą spółki.
Agencja ubezpieczeniowa w formie jednoosobowej działalności gospodarczej Jednoosobowa działalność gospodarcza jest jedną z najpopularniejszych form działalności wybieraną w Polsce. Można ją założyć w prosty sposób podczas osobistej wizyty w urzędzie gminy lub miasta, a także internetowo wypełniając wniosek o wpis do CEIDG. Wszelkie uregulowania związane z tą formą prawną znajdują się w ustawie Prawo przedsiębiorców oraz w Kodeksie cywilnym. W jednoosobowej działalności gospodarczej działa jeden właściciel, który ma prawo zatrudniać pracowników. Forma idealna dla małych przedsiębiorstw z jednym właścicielem. Nie wymaga prowadzenia pełnej księgowości. Do obrotów 2 000 000 euro wystarczy prowadzić księgowość uproszczoną.
3. Określenie PKD Podczas rejestracji działalności należy podać kod lub kody PKD, pod którymi przedsiębiorca będzie prowadził działalność. Dla agencji ubezpieczeniowej właściwym kodem PKD jest PKD 66.22.Z – „Działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych”. Dopuszczalne są też inne numery:
66.21.Z – „Działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat”
66.29.Z – „Pozostała działalność wspomagająca ubezpieczenia i fundusze emerytalne”.
4. Wybór formy opodatkowania Świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego może być opodatkowane wg zasad ogólnych, podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych jest podstawową formą opodatkowania dochodów. Dla dochodów poniżej 120 000 zł rocznie obowiązuje stawka 17%. Powyżej tej kwoty stawka wynosi 32% od nadwyżki. Wartość tę można obniżyć o kwotę wolną od podatku. Dodatkowo podatek może zostać zmniejszony o ulgi i odliczenia. Od podstawy opodatkowania odlicza się też zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne.
Opodatkowanie dochodów podatkiem liniowym oznacza jedną stałą stawkę 19% dla wszystkich osiągniętych dochodów w danym roku podatkowym, niezależnie od kwoty. Rozwiązanie opłacalne zwłaszcza dla podatników osiągających roczne dochody przekraczające 150 000 zł rocznie. W przypadku podatku liniowego nie ma możliwości skorzystania z ulg, a także wspólnego rozliczania z małżonkiem.
Opodatkowanie przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych dotyczy przedsiębiorców świadczących usługi finansowe i ubezpieczeniowe zawarte w PKWiU, w sekcji K, inne niż świadczone w ramach wolnych zawodów. W ich przypadku obowiązuje stawka ryczałtu w wysokości 15% (art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. j ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne).
Osoby świadczące usługi finansowe i ubezpieczeniowe w ramach wolnego zawodu mogą opodatkować przychód stawką ryczałtu 17%. Należą do nich usługi świadczone przez:
agentów ubezpieczeniowych
agentów mających w ofercie ubezpieczenia uzupełniające
brokerów ubezpieczeniowych
brokerów reasekuracyjnych.
5. Opodatkowanie z VAT, czy bez VAT Obecnie usługi ubezpieczenia zwolnione są z VAT (art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT). Od 2017 roku zostało zniesione zwolnienie przedmiotowe dla niektórych usług obejmujących swoim zakresem usługi ubezpieczeniowe stanowiące odrębną całość i są z nią związane i tylko z nią, a wykonywane są na zasadzie pomocniczej. Do grupy tej zalicza się między innymi: transakcje w zakresie zawierania i realizacji polis ubezpieczeniowych, jak np.: likwidacja szkody. Usługi te opodatkowane są podatkiem VAT po przekroczeniu limitu obrotów w wysokości 200 000 zł.
6. Zgłoszenie do ZUS i US Rozpoczęcie działalności przez agenta ubezpieczeniowego nakłada na niego określone obowiązki. Do jednych z nich należy zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (druk CEIDG-1). Do wniosku CEIDG wystarczy dołączyć formularz ZUS-ZUA i jednocześnie VAT-R (zgłoszenie do urzędu skarbowego, do VAT). Jeżeli wniosek CEIDG nie będzie zawierał wymienionych załączników, to w takiej sytuacji, przedsiębiorca będzie musiał dokonać samodzielnie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.
W tym celu musi wypełnić formularze:
ZUS ZUA – agent podlegający ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu
ZUS ZZA – agent podlegający jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu, ponieważ już podlega ubezpieczeniom społecznym z innego źródła (praca na etacie, prowadzenie innej działalności gospodarczej).
7. Składki na ZUS W zależności od sytuacji przedsiębiorca podlega pod:
duży ZUS – wysokość składek zależy od wysokości prognozowanego, przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. Podstawę wymiaru składek stanowi 60% kwoty wynagrodzenia, w 2022 roku jest to 5 922 zł, z czego 60% to kwota 3 553,20 zł.
Wysokość składek kształtuje się następująco: ubezpieczenie emerytalne – 19,52%, 693,58 zł ubezpieczenie rentowe – 8%, 284,26 zł ubezpieczenie chorobowe – 2,45%, 87,05 zł ubezpieczenie wypadkowe – 1,67%, 59,34 zł.
Przy czym ubezpieczenie chorobowe opłacane jest na zasadzie dobrowolności na wniosek złożony przez przedsiębiorcę. Służy do tego formularz ZUS ZUA.
Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od wybranej formy opodatkowania.
składki preferencyjne – dotyczą przedsiębiorców dopiero rozpoczynających działalność. Można z nich korzystać przez okres pełnych 24 miesięcy. Podstawa wysokości składek wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia w danym roku. w 2022 roku jest to 903 zł.
Wysokość składek kształtuje się następująco: ubezpieczenie emerytalne – 19,52%, 176,27 zł ubezpieczenie rentowe – 8%, 72,24 zł ubezpieczenie chorobowe – 2,45%, 22,12 zł ubezpieczenie wypadkowe – 1,67%, 15,08 zł.
ulga na start – przedsiębiorca może opłacać przez pół roku jedynie składkę zdrowotną, bez ubezpieczeń społecznych, ale musi spełnić określone warunki: o musi być osobą fizyczną o działalność przez niego prowadzona nie mogła być wykonywana na rzecz byłego pracodawcy, na którego rzecz przedsiębiorca świadczył pracę w ramach stosunku o pracę lub spółdzielczego stosunku pracy jeszcze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej o przedsiębiorca podejmuje działalność gospodarczą pierwszy raz w życiu lub podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej.
mały ZUS plus – przedsiębiorca może z niego skorzystać jeżeli w poprzednim roku kalendarzowym osiągnął przychód nieprzekraczający kwoty 120 000 zł. Składki opłacane są od indywidualnie określonej podstawy w oparciu o dochód osiągnięty przez przedsiębiorcę.
8. Zakładanie firmowego konta bankowego Agent ubezpieczeniowy nie ma obowiązku zakładania oddzielnego konta bankowego przeznaczonego tylko do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Ma prawo korzystać z konta prywatnego, ale musi to być tylko jego konto. Nie może być współdzielone z drugą osobą. Wszelkie płatności dokonywane lub przyjmowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej muszą być przeprowadzane za pośrednictwem rachunku bankowego jeżeli:
stroną transakcji, której dotyczy płatność jest inny przedsiębiorca
jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę płatności przekracza równowartość 15 000 zł (limit płatności gotówkowych).
9. Wynajęcie lokalu Z reguły, na początku działalności, agent nie potrzebuje pomieszczenia do prowadzenia działalności. Lokal na pewno będzie potrzebny w późniejszym okresie prowadzenia firmy, jeżeli uda mu się pozyskać większą liczbę klientów lub wtedy kiedy będzie chciał zatrudnić pracowników.
Przy wyborze odpowiedniego lokalu należy kierować się przede wszystkim jego lokalizacją. Najlepiej jeżeli będzie to centrum miasta, do którego jest łatwy dojazd z każdego miejsca. Dobrze, aby znajdował się przy dość uczęszczanej ulicy lub w centrum handlowym. Dojście do niego nie może być utrudnione. Fajnie jeżeli w pobliżu będzie parking. Prowadzenie biura w prywatnym mieszkaniu lub domu wymaga zgłoszenia do Urzędu Miasta lub Gminy.
10. Reklama W wielu przypadkach powodzenie działalności zależy w pewnym sensie od reklamy. Aby była skuteczna musi być umieszczona w wielu miejscach, do których ma dostęp jak największa liczba potencjalnych klientów. Warto też zadbać o opinie zadowolonych klientów. Można je udostępnić poprzez stworzenie własnej strony internetowej, na której będzie możliwa prezentacja firmy jak i pozytywnych opinii klientów.
Podsumowanie
Chociaż wynagrodzenie agenta ubezpieczeniowego jest prowizyjne, to przy dużej ilości podpisanych umów można sporo zarobić. Warto rozważyć założenie agencji ubezpieczeniowej, tym bardziej, że do uruchomienia działalności nie potrzeba dużych nakładów finansowych.
